ونوس امیدوار، شهروندخبرنگار ایران وایر
«جمال» و همکارانش در آخرین مهلت آزمون دوره آموزشی «اسرار نماز» درگیر پیدا کردن پاسخ سوال‌ها از جزوه هستند تا این آزمون را هم مانند آزمون‌های قبلی با کمک یکدیگر بگذرانند و ۲۰ ساعت آموزش آن در کارنامه آموزشی آن‌ها ثبت شود.
جمال حسابدار است و حدود ۲۵ سال سابقه خدمت دارد. او موضوع آموزش ضمن خدمت کارکنان دولت، نحوه ارائه و گذراندن آن‌ها از حدود یک دهه پیش تاکنون را این‌چنین توصیف می‌کند: «ارتقای مهارت و کیفیت آموزش‌های مورد نیاز کارکنان دولت مطابق دانش روز، همیشه مورد غفلت بوده و تقریبا هیچگاه با تخصص آن‌ها ارتباط نداشته است. اما وضعیت در این هفت یا هشت سال گذشته از همیشه بدتر شده و بیشتر آموزش‌ها، حول محور موضوعات دینی و مذهبی متمرکز شده است. کارکنان دولت معمولا به گذراندن این دوره‌های دینی برای تکمیل ساعات آموزشی مورد نیاز، ارتقا به رتبه بالاتر یا ارزشیابی پایان سال، احتیاج دارند. به همین علت چه بخواهند و چه نخواهند باید تن به این آزمون‌ها دهند. هرچند که به دلیل تکرار بیشتر موضوعات در مقاطع مختلف تحصیلی و استخدامی، برایشان ملال‌آور است و اصلا به کارشان نمی‌آید.»
به گفته جمال، گذراندن این دوره‌های آموزشی نیاز به شرکت در کلاس ندارد و اغلب یک جزوه در قالب فایل، از چند هفته قبل در اختیار کارکنان قرار می‌گیرد که معمولا هم کسی تا روز امتحان سراغ آن نمی‌رود. یکی دو روز مانده به پایان مهلت تعیین شده، یکی دو نفر زحمت مطالعه سطحی جزوه را می‌کشند و بعد در خلال آزمون که معمولا به صورت مجازی برگزار می‌شود، پاسخ سوال‌ها را درمی‌آورند و به این شکل دوره آموزشی تکمیل می‌شود.
او می‌گوید: «کافی است دو تا از این دوره‌های آموزشی را در سال پشت سر بگذاری تا ساعت آموزشی مورد نیاز برای آن سال تکمیل شده و شرایط برای ارتقای شغلی و ارزشیابی‌ات فراهم شود.»
جمال سایر دروس مشابه ضمن خدمت کارکنان دولت را شامل «امر به معروف و نهی از منکر»، «مهدویت و ظهور»، «احکام زندگی در دین اسلام»، «روخوانی قرآن کریم» و «اقتصاد مقاومتی» عنوان کرده و می‌افزاید: «مهم نیست در چه سطح و رده‌ای از سازمان هستی و یا چند سال خدمت کرده‌ای، همه باید نمره این دوره‌های آموزشی را در کارنامه خود داشته باشند و گرنه در آینده دچار مشکل خواهند شد.»
بر اساس طرح اصلاح نظام آموزش کارمندان دولت در سال ۱۳۹۲ به تمام دستگاه‌های دولتی ابلاغ و سازمان اداری و استخدامی موظف شد تا این اصلاحیه را به منظور فراهم کردن بسترهای لازم برای تحقق بند (۵) سیاست‌های کلی نظام اداری اجرا کند. آیت‌الله «خامنه‌ای» خواسته بود تا «ایجاد زمینه رشد معنوی منابع انسانی و به‌سازی و ارتقای سطح دانش و تخصص و مهارت‌های آنان» فراهم شود.
در اصلاحات اخیر مهارت‌آموزی و همسو شدن با تغییر و تحولات روز جامعه چندان در اولویت نیست و به جای آن تامین خواسته رهبر جمهوری اسلامی، یعنی تقویت مباحث دینی و مذهبی و اسلامی‌تر شدن فضای ادارات، هدف اصلی آن است.
دولت هم در این هشت سال اخیر، سنگ تمام گذاشت و با به حداقل رساندن بودجه و سرانه آموزشی کارکنان خود از یک طرف و تن دادن به افزایش چند برابری بودجه نهادهای مذهبی و تبلیغی مثل سازمان تبلیغات اسلامی، ستاد اقامه نماز و سایر نهادهای مشابه، در این راستا کوشید.
«فریبا» که در یکی از سازمان‌های دولتی ایران، در بخش پژوهش و افکارسنجی مشغول به کار است، می‌گوید: «حوزه فعالیت من همیشه نیاز به ارتقای دانش دارد؛ زیرا مرتب نرم‌افزارها و ابزارهای پژوهشی تغییر کرده یا به‌روزرسانی می‌شود و ما باید با آن‌ها آشنا شویم. خوشبختانه سازمانی که من در آن کار می‌کنم به شیوه‌ای خارج از ساختار معمول و با تامین هزینه شهریه دوره‌های آموزشی مورد نیاز از منابعی غیر از منابع تعیین شده، اجازه می‌دهد سالی یکی دو بار در دوره‌های آموزشی تخصصی شرکت کنیم. اما معمولا یا این آموزش‌ها در کارنامه آموزشی‌مان ثبت نمی‌شود و مدرکش فقط به درد خودمان می‌خورد.»
وی به شیوه ارائه دوره‌های آموزش عمومی و دینی اشاره کرده و می‌گوید: «هم برگزارکنندگان این دوره‌ها و هم ما کارکنان که مجبور هستیم آن را بگذرانیم، همه می‌دانیم این کار فقط رفع تکلیف است و بس. انگار مهم آن است که نظر و عقیده بالادستی‌ها تامین شده و این وسط پولی هم نصیب نهادهای مرتبط شود. به عنوان مثال، برای همین دوره الکترونیکی «روخوانی و روانخوانی قرآن»، برخلاف اسمش اصلا لازم نیست شما قرآن را از رو بخوانی!»
وی که این آزمون را سال گذشته گذرانده و موفق شده در کمتر از ۱۰ دقیقه، ۲۸ ساعت آموزش را کسب کند، ادامه می‌دهد: «کافی است فایل جزوه ۴۰ صفحه‌ای قواعد کلی قرآن را که بیشتر همان قواعد زبان عربی است، باز کرده و با پیدا کردن کلیدواژه هر سوال و در چند دقیقه آزمون را پشت سر بگذاری.»
فریبا این شیوه نظام آموزش ضمن خدمت کارکنان دولت را بخشی از کل نظام آموزشی کشور و مشابه آنچه در مدارس و دانشگاه‌ها می‌گذرد، می‌داند که در آن نحوه آموزش و کیفیت مطالب به حداقل رسیده و آزمون دادن و کسب نمره قبولی در اولویت قرار گرفته است.
براساس آنچه کارکنان دولت از آموزش‌های ضمن خدمت خود برای ارتقای شغلی می‌گویند، آموزش ضمن خدمت به جای آنکه بر علم و مهارت‌های کارمندان بیفزاید، تبدیل به دستگاهی برای ترویج ارزش‌های ایدئولوژیک حکومت شده است. از ابتدای انقلاب و شکل‌گیری جمهوری اسلامی تاکنون، منشاء اصلی اخراج‌ها، برکناری‌ها و استخدام‌های جدید یک نظریه بود: ملاک تعهد افراد به حکومت است، نه تخصص آنان.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر