نانوایی که خمیر خراب‌شده‌اش را جلوی در اداره برق ایلام پهن کرده، زنی زحمت‌کش که حجاب اجباری از سرش برمی‌دارد و می‌گوید: «اینجا هیچ‌کس نیست، امروز یه زن عصبانی اینجاست»؛ یاس و ناامیدی در تک‌تک جملات کاربران شبکه‌های اجتماعی محسوس است؛ کسب‌وکارها خوابیده‌اند؛ شهروندان مستاصل و عاجز از همه‌جا و همه‌کس دست به دامن گوشی‌های موبایل خود شده‌اند و دشوارترین صحنه‌های زندگی خود و عزیزان‌شان را به تصویر کشیده‌اند تا بلکه شنیده شوند. این گزارش درباره روایت‌های رنج و سختی شهروندان ایرانی است از قطعی گسترده برق که در روزهای اخیر زندگی را به کام بسیاری از ایرانیان تلخ کرده و از بعضی حق زندگی را گرفته است.
***
چند روزی است که فضای شبکه‌های اجتماعی و حتی گروه‌های واتس‌اپ خانوادگی به شدت تغییر کرده است. بسیاری از کاربران از سختی‌هایی که در اثر قطعی گسترده برق و در پی آن قطعی آب می‌کشند، می‌گویند و خواستار ایجاد تغییر هستند. محتوای بعضی از پیام‌ها، دعوت به اعتراضات خیابانی است. بعضی دیگر هم مثل همیشه زبان طنز را در پیش گرفته‌اند و با وضعیتی که به باور بسیاری غیرقابل تحمل است، شوخی می‌کنند تا بلکه این روزهای تلخ‌تر از زهر، بگذرد.
همه‌چیز از روز یکشنبه ۱۳ تیرماه شروع شد که سازمان هواشناسی کشور اعلام کرد دمای هوا در هفته‌های پیشِ رو حتی در شهرهای شمالی کشور هم به بالای ۴۰ درجه خواهد رسید و در پی آن مسئولان شرکت برق اعلام کردند که خاموشی‌های بیشتری در راه است.
با اعلام این خبر و ادامه قطعی‌ها در همان روز ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که در آن شهروندان تهرانی از پشت پنجره‌های خانه‌های خود در زمان قطعی برق، شعار «مرگ بر خامنه‌ای» می‌دادند.
همزمان با انتشار این ویدیو، ویدیوهای دیگری از شهروندان در شهرهای مختلف استان گلستان و شهر کازرون در استان شیراز منتشر شد که خبر از اعتراضات خیابانی مردم در اعتراض به قطعی برق می‌داد.
کم‌کم مقامات جمهوری اسلامی نیز شروع به اظهارنظر درباره قطعی برق کردند. یکی از این مقامات، «مصطفی نخعی»، نماینده مجلس و رییس کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی بود که در روز ۱۴ تیرماه اعلام کرد که احتمالا قطعی برق تا یک ماه آینده ادامه خواهد یافت. «قالیباف»، رییس مجلس نیز در توییتر خود از مسئولان شرکت برق خواسته بود که به جدول قطعی برق پایدار بمانند و خارج از برنامه برق مردم را قطع نکنند.
«روحانی» روز سه شنبه ۱۵ تیر ۱۴۰۰ از مردم عذرخواهی کرد و گفت مردم باید از ساعات خاموشی‌ها مطلع باشند.
در حالی‌که مقامات جمهوری اسلامی سعی می‌کنند، مساله قطعی برق را به اطلاع دادن آن به شهروندان یا بی‌اطلاع ماندن آن‌ها تقلیل دهند، شهروندان در شبکه‌های اجتماعی از رنج این روزهای خود می‌گویند. آن‌ها می‌خواهند بدانند که چرا ایران تنها کشور جهان است که وارد پنجمین موج کرونا می‌شود و چرا با وجود منابع غنی نفت و گاز و ادعای بسیار مقامات، جمهوری اسلامی برق مورد نیاز شهروندان را تامین نمی‌کند.
یک جمله تاریخ‌ساز
«امروز فقط یک زن عصبانی اینجاست»؛ این جملات پایانی زنی است که در گرگان در یکی از ادارات در اعتراض به قطعی برق و آب در گرمای جهنمی هوا، حجاب از سر برداشته و می‌گوید: «فقط این روسری لعنتی را گذاشتید روی سر ما، ... توی این روسری، سگ ... توی این روسری.»
به اعتقاد بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی جمله زن عصبانی که می‌گوید «امروز فقط یه زن عصبانی اینجاست»، یکی از جملات تاریخ‌ساز در حرکت اعتراضی مردم ایران است و می‌توان آن را هم‌ردیف جمله «من هم پسر کسی هستم»، «پویا بختیاری»، جان‌باخته اعتراضات آبان ۹۸ دانست.
بعد از انتشار و بازتاب گسترده این ویدیو در شبکه‌های اجتماعی، بسیاری با هشتگ «من هم زن عصبانی هستم» و «زن عصبانی»، خشم خود از شرایط موجود کشور و به خصوص قطعی برق را فریاد زده‌اند. با همین هشتگ، شهروندان بسیاری، به خصوص زنان با حجاب اجباری مخالفت کرده و گفته‌اند که تحمل روسری و مانتو در دمای بالای ۴۰ درجه و با وجود قطعی برق، کرونا و ماسک غیرممکن است.
مهسا امرآبادی، روزنامه‌نگار با اشاره به همین موضوع در توییتر خود نوشته است: «لعنت ابدی بر شما! این لچک و مانتو و حجاب اجباری در کنار قطعی مداوم برق و گرمای طاقت‌فرسا و هراس از کرونا و ماسک و فشارهای اقتصادی دیگه توانی برای آدم نگذاشته! داشتم فکر میکردم برق رفت، تعداد زیادی زن از نقاط مختلف بدون حجاب بیاییم در خیابان و فقط شعار از گرما تلف شدیم سر بدیم.»
اما استیصال و خشم فقط مختص زنان عاصی از حجاب اجباری نیست. صدای لرزان مردی که به زبان ترکی درباره سرنوشت پدرش که در بیمارستان «شمس تبریز» بستری است، سوال می‌کند، احتمالا آشکارترین صدای خشم و عجز این روزهای شهروندان ایرانی است. او می‌گوید: «برق نیست، پدرم نمی‌تواند نفس بکشد، اگر مریضم بمیرد من چکار کنم؟»؛
جانِ به لب رسیده نانوای ایلامی که با همان لباس سفید نانوایی به تن، خمیر فاسدشده‌اش را جلوی درب شرکت برق ایلام برده، در سکوت روی زمین پهن و لگدمال می‌کند، قصه تلخ دیگری است.
اما اوج کابوس آن‌جایی است که در ویدیویی، پزشکی به نام دکتر هاشمیان در تاریکی مطلق اتاق «سی‌سی یو» از جان دادن بیماران زیر دستگاه به‌خاطر قطعی برق و نبود برق اضطراری، می‌گوید. با مطرح شدن این موضوع، گویی که بسیاری داغ دل‌شان تازه شده باشد، از تاثیرات قطعی برق بر وضعیت سلامت خود و عزیزان‌شان گفته‌اند.
ویدیوی دیگری نیز این روزها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود که در آن پدر و مادر یک کودک مبتلا به یک بیماری خاص به مافیای دارو و قطعی برق و بی‌مسئولیتی شرکت برق در قبال جان فرزندشان اعتراض می‌کنند و می‌گویند: «الان با موتور برق، برق گرفتیم برای بچه، اداره برق می‌گفت به من ربطی نداره بچه داره می‌میره. به شما ربطی نداره، چون شرف ندارید؛ چون شکم‌هاتون از حروم پر شده.»
پزشک دیگری نیز در ویدیویی از شرایط ناگوار بیماران در بخش‌های آی‌سی‌یو مربوط به کووید۱۹ می‌گوید که در گرما، تب ۳۸ درجه را تحمل می‌کنند یا کادر درمانی که ناچار شده‌اند در آن گرمای هوا، به مدت ۱۵ دقیقه به بیماران متصل به دستگاه‌های ونتیلاتور، تنفس مکانیکی بدهند تا برق اضطراری بیمارستان وصل شود.
شهروند دیگری با انتشار ویدیویی از خود، از بخیه زدن جراحت بیمار خود با نور موبایل و عدم تصویربرداری رادیولوژی به‌خاطر نبود برق می‌گوید و با مخاطب قرار دادن وزرای کشور و نیرو، خواهان حداقل وصل شدن برق برای بیمارستان‌ها می‌شود.
صفحه‌ای در توییتر با نام کاربری «آشوب‌شهر» نیز با انتشار ویدیویی از یک اتاق عمل که در آن، جانِ بیمار زیر جراحی به دلیل قطعی برق و کار نکردن سیستم برق اضطراری، به خطر افتاده، نوشته است: «جان انسان‌ها در حکومت جمهوری اسلامی پشیزی ارزش ندارد. اتاق عمل در ايران هنگام قطعی برق و روشن نشدن برق اضطراری».
قطعی برق و امتحانات دانشجویان
این روزها فصل امتحانات پایان سال دانشجویان نیز است. دانشجویان در طی یک سال و نیم گذشته با کمترین امکانات آموزشی و با سیستم ناکارآمد آموزش مجازی در ایران، حالا ناچارند در شرایطی به سوالات امتحانات خود پاسخ دهند که مشخص نیست تا پایان امتحان برق دارند یا نه.
بسیاری از این دانشجویان مضطرب و ناامید از آینده خود، در شبکه‌های اجتماعی از آن‌چه بر آن‌ها می‌رود، گفته‌اند.
یکی از شهروندان تهرانی قبلا به شهروندخبرنگار ایران‌وایر در ویدیویی گفته بود که امتحان دخترش دو بار به تعویق افتاده و او آن‌قدر استرس تحمل کرده که هنوز هم بدنش می‌لرزد.»
کاربر دیگری نیز در توییتر از سردرگمی و بلاتکلیفی خود به خاطر قطعی برق در زمان برگزاری امتحانش گفته و نوشته است: «به‌خاطر قطعی برق چون که امتحان فردام درست زمانیه که برق میره، باید از دو ساعت قبلش پاشم برم تو خیابون یک‌جایی که برق هست امتحان بدم. زندگی خیلی زیباست، خیلی.»
چه کسی مقصر است؟
پاسخ به این سوال را صفحه توییتر حافظه تاریخی با انتشار ویدیویی قدیمی از «علی خامنه‌ای»، رهبر جمهوری اسلامی که در یک سخنرانی در سال ۱۳۸۶، نسبت به بی‌برقی و بی‌آبی مردم عراق اعتراض کرده بود، داده است. حافظه تاریخی در این توییت نوشته است: «علی خامنه‌ای، ۲۳ شهریور ۱۳۸۶: مردم عراق مشکل برق دارند، مشکل آب سالم دارند، این‌ها جواب لازم دارد. باید جواب بدن آمریکایی‌ها. نمی‌توانند شانه خالی کنند. حالا با بی‌اعتنایی با این قضایا برخورد کنند اما همیشه این‌طور نمی‌ماند. گریبانشان را می‌گیرند. گریبان هیتلر و صدام هم یک روز گرفته شد.»
علاوه بر این، گروهی دیگر از شهروندان نیز در شبکه‌های اجتماعی با بررسی دلایل اعلام شده از سوی مقامات درباره قطعی برق، به طور ضمنی گفته‌اند که این موضوع عملا به تصمیمات شخص اول کشور، یعنی علی خامنه‌ای و ادامه برنامه هسته‌ای و سیاست خارجه مداخله‌جویانه جمهوری اسلامی باز می‌گردد.
اشاره این شهروندان به اظهارات مقامات شرکت توانیر است که پیش از این گفته بودند که قطعی برق به دلیل استخراج رمزارزها است که توسط کامپیوترهای پیچیده و با مصرف برق بالا استخراج می‌شوند. همزمان با طرح این موضوع نیز، مجلس یازدهم در طرحی از دولت خواسته است که برای مقابله با تحریم‌ها، شرایط را برای ایجاد درآمد ۵۰۰ میلیون دلاری از راه استخراج رمزارزها، مهیا کند.
با اشاره به همین دو موضوع، «رضا حاجی‌لو»، نویسنده و فعال اجتماعی نیز، در حساب توییتر خود نوشته است: «اهواز؛ دمای هوا: ۵۰ درجه. علت قطعی برق: ماین کردن بیت کوین. علت ماینینگ: تحریم و تلاش برای درآمدزایی. علت تحریم: انرژی هسته‌ای. علت عنوان‌شده برای خواستن انرژی هسته‌ای: تولید برق.» توییتی که تا لحظه نگارش این گزارش، بیش از سه هزار بار پسندیده شده و بیش از ۳۴۰ بار به اشتراک گذاشته شده است.
یاس و ناامیدی صدای غالب شهروندان
علاوه بر روایت‌های تکا‌ن‌دهنده شهروندان از تاثیراتی که قطعی گسترده برق بر زندگی آن‌ها و عزیزان‌شان گذاشته است، فضای عمومی شبکه‌های اجتماعی نیز پر است از ابراز نگرانی‌ها و ناامیدی‌های شهروندان.
بسیاری با اشاره به وضعیت اسف‌بار این روزهای خود گفته‌اند که اگر روزی افرادی به هوای پیشرفت و رفاه راهی کشورهای غربی می‌شدند، امروز برای تنفس و زنده ماندن باید مهاجرت کنند.
مطالب مرتبط:
اعتراضات مردمی به قطع برق در مازندران
ادامه اعتراضات به قطع گسترده برق در ایران
سر دادن شعار «مرگ بر خامنه‌ای» توسط معترضان به قطع برق در تهران
اعتراضات خیابانی به قطع برق در چند شهر ایران
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر