close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
گزارش

موسی بروخیم؛ مترجم یهودی و استاد ادبیات فرانسه در دانشگاه تهران

۵ مرداد ۱۴۰۰
شما در ایران وایر
خواندن در ۴ دقیقه
موسی بروخیم؛ مترجم یهودی و استاد ادبیات فرانسه در دانشگاه تهران

 

هایده قدیری؛ شهروندخبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌شان ساخته‌اند. شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

«موسی بروخیم»، استاد دانشگاه رشته ادبیات فرانسه و مدیر «ژورنال دو تهران» (Journal de Téhéran) در سال ۱۲۹۳، در یک خانواده یهودی متدین در محله «عودلاجان» تهران متولد شد.

او فرزند «عالیه قاتان» و «عاشر بروخیم» بود. پدرش، شخصیتی مومن و پایبند به اصول یهودیت، به شغل آزاد مشغول بود.

موسی بروخیم تحصیلات ابتدایی و نیمه اول متوسطه را در مدرسه «آلیانس» به پایان رساند و موفق به گرفتن دیپلم زبان فرانسه شد. سپس دوره دوم متوسطه را در «دارالفنون» به پایان رساند و به دانشکده حقوق و علوم سیاسی «دانشگاه تهران» رفت. 

او پس از یک‌سال، در کنکور اعزام محصلان به اروپا شرکت کرد و در بین بیش از یک هزار داوطلب، با کسب مقام ممتاز، در سال ۱۳۱۰ خورشیدی از طرف دولت وقت جزو محصلان اعزامی برای تحصیلات عالیه رهسپار فرانسه شد. پس از دریافت، دانش‌نامه‌های «باکورا» اول و دوم در رشته زبان و ادبیات فرانسه، جهت کسب لیسانس در رشته فلسفه به «دانشگاه تولوز» رفت و طی دو سال، لیسانس خود را دریافت کرد.

او سپس برای تحصیل در مقطع دکترا در رشته فلسفه راهی شهر «دیژون» شد. رساله‌اش درباره تحول افکار و تکامل عقاید در طول تاریخ ایران زمین و نیز رساله‌های دیگر راجع به فلسفه «برگسون» و قضیه «دریفوس» مورد توجه دولت فرانسه قرار گرفت و دولت این کشور رساله‌ها را پس از مدتی، در قالب یک کتاب ارزنده، به دانشمندان و دانش‌پژوهان ارایه کرد.

موسی بروخیم پس از فارغ‌التحصیل شدن در سال ۱۳۱۷ به ایران بازگشت و بلافاصله در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران به سمت دانشیاری و سپس استادی کرسی زبان فرانسه در این دانشکده انتخاب و مشغول به خدمت شد. او تا سن بازنشستگی، به مدت بیش از ۳۰ سال در این مقام (با وجود تعصبات مذهبی، کارشکنی‌ها و مخالفت‌ها) انجام وظیفه کرد به طوری که چندین بار مورد توجه و تفقد رضاشاه و محمدرضاشاه و مقامات دولتی قرار گرفت.

دکتر موسی بروخیم بیش از ۲۵ سال در مقام نویسنده و سردبیر ژورنال دو تهران (روزنامه‌ فرانسوی زبانی که موسسه اطلاعات آن را منتشر می‌کرد) خدمت کرد. او مقاله‌های بسیاری را به زبان فرانسه برای تنها روزنامه خارجی زبان آن دوران در تهران به رشته تحریر درآورد.

دکتر بروخیم هر از گاهی شعر نیز می‌سرود. او در ترجمه آثار شعرای نامی ایران نیز توانا بود و بخش‌هایی از کتاب‌های «خمسه» اثر «نظامی» و «شاهنامه» اثر «فردوسی» (بخش «رستم و سهراب») را برای اجرای نمایش به زبان فرانسه ترجمه کرد. دولت فرانسه به پاس خدمات ارزشمندی که دکتر موسی بروخیم به فرهنگ فرانسه، به‌ویژه در طی جنگ جهانی دوم، هنگام تصدی کرسی استادی در دانشگاه تهران و روزنامه‌نگاری در ژورنال دو تهران انجام داده بود، نشان افتخار فرهنگستان (آفیسر دو آکادمیک) را به او اهدا کرد.

دکتر موسی بروخیم در اواخر سال ۱۹۷۷ برای دیدار از فرزندانش که در امریکا تحصیل می‌کردند، به این کشور رفت و با وقوع انقلاب اسلامی در ایران، از بازگشت به کشور صرف‌نظر کرد و برای همیشه مقیم شهر نیوجرسی شد .

او با وجود آن که بازنشسته شده بود، فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی خود را دنبال و از سال ۱۹۷۸میلادی، همکاریش را با مجله فارسی زبان «نیویورک» آغاز کرد. سال‌ها نیز حول محور مسایل سیاسی جهان، مسایل اجتماعی و نیز خاطرات دانشگاهی خود و مسایل روز جامعه در این مجله قلم زد.
در سال ۱۹۹۲، این ماه‌نامه به پاس خدمات ارزنده این استاد گران‌قدر، از او تجلیل و لوح سپاسی نیز به وی اعطا کرد.

موسی بروخیم در سال ۱۳۲۰ خورشیدی با «جمیله»، از خانواده «ملامد» ازدواج کرد و حاصل این ازدواج، پنج فرزند دختر به نام‌های «لیلی»، «دیانا»، «راشل»، «شهناز»، «سیمون» و یک پسر به نام «روبن» است.

دکتر موسی بروخیم در هفتم اکتبر سال ۱۹۹۹ میلادی در نیویورک چشم از جهان فرو بست.

در سال ۲۰۱۵ میلادی با هم‌یاری سیمون بروخیم، بیشتر مقاله‌های منتشر شده موسی بروخیم جمع‌آوری و به صورت مجموعه‌ای از مقالات، در قالب کتابی تحت عنوان «خاطرات یک استاد» منتشر شدند.

 

 

از همین سری بخوانید:

ویگن دردریان؛ خواننده معروف ارمنی

همایون خرم، موسیقی‌دان مشهور و از درویشان گنابادی

ساتنیک آقابابیان، خواننده اپرا و بازیگر ارمنی ایرانی

سرژ آواکیان، گرافیست برجسته ارمنی ایرانی

سلیمان حییم؛ مترجم و فرهنگ‌نویس یهودی ایرانی

دکتر جمال‌الدین مستقيمى؛  پزشک بهایی که پدر آناتومی ایران لقب گرفت

بهروز دارش، مجسمه‌ساز برجسته آشوری ایرانی

کارو لوکاس؛ شخصیت برجسته ارمنی ایرانی و دانشمند علم روباتیک

محمد ابراهیم باستانی پاریزی، نویسنده، مورخ، شاعر ایرانی و از درویشان گنابادی


  

ثبت نظر

استان‌وایر

بازداشت دست‌کم ۲۰ معترض در کرمانشاه

۵ مرداد ۱۴۰۰
خواندن در ۱ دقیقه
بازداشت دست‌کم ۲۰ معترض در کرمانشاه