«محمدجواد ظریف» او را یکی از وزرای خوب دولت «حسن روحانی» خوانده است. شاید یکی از دلایل این تعریف نقشی است که «محمد اسلامی»، رییس جدید سازمان انرژی اتمی، در مذاکرات مربوط به بسته شدن پرونده پی.ام.دی یا ابعاد احتمالی نظامی پرونده اتمی ایران داشته است.
محمد اسلامی کیست و انتصاب او به مقام ریاست سازمان انرژی اتمی در شرایط کنونی چه معنایی دارد؟
***
اسلامی در روزهای آخر مذاکرات پیش از توافق برجام در مقام معاون وزیر دفاع به وین رفت تا در مذاکرات مربوط به بسته شدن پرونده پی‌ام‌دی شرکت کند. این موضوع اما شاید به دلیل ماهیت آن در فضای عمومی کمتر مطرح شده است.
او مدارک لیسانس و فوق لیسانس راه و ساختمان را در آمریکا اخذ کرد و پس از انقلاب مانند برخی دیگر از جوانان طرفدار آیت‌الله «خمینی» به ایران بازگشت و در نهادهای انقلابی سمت گرفت. اسلامی در سال‌های ابتدایی دهه ۱۳۶۰ مقام‌هایی در بنیاد مستضعفان و در بخش فنی کمیته‌های انقلاب اسلامی و راه‌های مرزی داشت.
محمد اسلامی در سال ۱۳۶۶ معاون مهندسی و طرح‌های توسعه سازمان صنایع دفاع شد و مدتی نیز مدیرعامل شرکت هواپیماسازی ایران بود.
او سال ۱۳۸۳ در دولت «محمد خاتمی» و در دوره وزارت «علی شمخانی» رییس موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی شد که سمتی در حد معاون وزیر است. پس از آن نیز در دولت «محمود احمدی‌نژاد» و دولت اول حسن روحانی معاون امور صنعتی و تحقیقاتی و معاون مهندسی پدافند غیرعامل وزارت دفاع بود.
اسلامی متولد اصفهان است؛ اما سال ۱۳۹۶ استاندار مازندران شد.
اسلامی در دوره تحصیل در آمریکا «محمود واعظی»، رییس دفتر حسن روحانی، را می‌شناخت و شاید همین موضوع در انتصاب او به عنوان وزیر راه در سال ۱۳۹۷ بی‌تاثیر نبود. او با «علی سعیدلو»، معاون اجرایی محمود احمدی‌نژاد، نیز از دوره کار در بنیاد مستضعفان آشنا بود. با این حال هیچ‌گاه در جریانات سیاسی وارد نشده و شاید همین موضوع یکی از دلایلی است که در چهار دولت با گرایش‌های سیاسی متضاد معاون وزیر باشد و در دو دولت، عضو کابینه.
یکی از چالش برانگیزترین اتفاقات مربوط به دوره وزارت اسلامی شلیک موشک سپاه پاسداران به هواپیمای اوکراینی بود. محمدجواد ظریف در فایل صوتی افشا شده در این‌باره با اشاره به حضورش در شورای عالی امنیت ملی در روز جمعه و دو روز پس از این انفجار گفته است: «آقای شمخانی و سرلشکر باقری رفتند بالا، من و آقای اسلامی پایین نماز ظهر خواندیم. من سرم را پایین انداخته و رفتم خانه. آقای اسلامی رفت بالا، حالا علی‌القاعده آقای اسلامی در آن وقت قاعدتا خبر داشت که هیچ‌کس به من نگفت.»
ظریف در عین حال در پاسخ به این سوال که چرا روحانی اسلامی را برکنار نکرده، ابراز تردید کرد که اسلامی در آن روز از موضوع اطلاع داشته است یا نه. ظریف همچنین اسلامی را یکی از وزرای خوب دولت روحانی خواند.
اسلامی در میان روسای سابق سازمان انرژی اتمی به «غلامرضا آقازاده» شبیه‌تر است که از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۸ رییس سازمان انرژی اتمی بود. آقازاده نیز بر خلاف دیگر روسای این سازمان سوابق و تحصیلات مرتبط با این سازمان نداشت. در این میان «رضا امراللهی»، «علی‌اکبر صالحی» و «فریدون عباسی» به نوعی سوابق و تحصیلات مرتبط با این سازمان داشتند، هر چند که فریدون عباسی نیز از سپاه به این سازمان آمده بود.
«ابراهیم رئیسی» می‌توانست بار دیگر فریدون عباسی را به ریاست این سازمان منصوب کند؛ اما ترجیح داده که چهره‌ای کم‌حاشیه‌تر در این جایگاه باشد. او در وزارت راه نیز دقیقا همین نقش را داشت و فردی بی‌سروصدا و کم‌حاشیه بود که به جای عباس آخوندی، وزیر جنجالی می‌نشست.
فریدون عباسی نیز از انتصاب اسلامی استقبال کرده و گفته که او «سابقه بسیار مثبتی در زمینه‌های آموزش، تحقیقات منجر به محصول و مدیریت اجرایی در سطح کلان کشوری» دارد و انتصابش «نویددهنده اجرای درست راهبردهای هسته‌ای نظام» است.
این استقبال فریدون عباسی از انتصاب اسلامی با وجود درگیری‌های شدید او با علی‌اکبر صالحی می‌تواند نشانه‌ای از استقبال طیفی از مخالفان دولت روحانی از انتصاب اسلامی باشد. در این میان انتصاب او اما می‌تواند پیامی برای کشورهای غربی نیز داشته باشد که فعالیت‌های دوگانه هسته‌ای و نظامی توسعه بیشتری خواهد یافت.
پیش از این برخی وزارت خارجه «امیرعبداللهیان» را نشانه سپردن وزارت خارجه به «میدان» دانسته‌اند. این تعبیر می‌تواند درباره اسلامی نیز مصداق داشته باشد؛ چرا که او نیز نماینده بخش نظامی در برنامه اتمی ایران است و شاید قرار است این‌بار به نمایندگی از آنان در مذاکرات نقش‌آفرینی کند.
اگر «میدان» را بتوان عبارتی برای توصیف سپاه قدس دانست، پارچین نیز شاید نمادی برای بخش نظامی برنامه اتمی ایران باشد که چهره‌هایی همچون فریدون عباسی یا «محسن فخری‌زاده» نیز به این بخش تعلق داشته‌اند.
با این حال برخی نیز انتصاب اسلامی در کنار باقی ماندن علی شمخانی در شورای امنیت ملی را نشانه‌ای از احتمال به نتیجه رسیدن برجام یا مدل جدیدی از توافق با غرب می‌دانند؛ چرا که معتقدند این دو نفر و امیر عبداللهیان می‌توانند در تعامل با بخش نظامی و راضی کردن آنان برای کسب نتیجه نهایی موفق باشند.
مطالب مرتبط:
تصاویر تازه از یک سایت اتمی در ایران؛ درباره تاسیسات سنجریان چه می‌دانیم؟
وحشت اتمی؛ آیا سیاست دیرینه جمهوری اسلامی منجر به رفع تحریم‌ها می‌شود؟
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر