پیمان جبلی؛ رییس جدید صداوسیما؛ محافظه‌کار و تسلیم نهادهای امنیتی

رهبر جمهوری اسلامی برخلاف روال معمول، حکم ریاست پنج ساله «عبدالعلی علی‌عسگری» بر سازمان صداوسیما را تمدید نکرد و «پیمان جبلی» جایگزین او شد.

دلیل تمدید نشدن حکم ریاست علی‌عسگری شاید این است که انتصابش در شرایط خاص، پس از استعفای «محمد سرافراز» رخ داد و او از ابتدا رییس موقت محسوب می‌شد.

از سوی دیگر، گزارش‌های مختلفی درباره گسترش فساد در دوره او و نقش پسرش در پیام‌رسان «سروش» منتشر شده است.

حالا پیمان جبلی که از ۲۴ مرداد ۱۳۹۵ معاون برون‌مرزی تلویزیون دولتی ایران بوده، جانشین عبدالعلی علی‌عسگری شده است.

درباره پیمان جبلی چه می‌دانیم؟

***

رییس جدید سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی هر چند که سوابقی بسیار شبیه به محمد سرافراز دارد اما برخلاف او، اهل درگیری نیست و حتی روابط نزدیکی با نهادهایی چون نیروی «قدس» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نهادهای امنیتی دارد.

محمد سرافراز نیز با وجود این که در کتاب خاطرات خود با عنوان «روایت یک استعفا،۲۴ سال مدیریت در رسانه ملی»، عملکرد جبلی را «حرفه‌ای» خوانده، در عین حال گفته بود: «[او] یاد گرفته بود در انتخاب مدیران جدید و تغییر تشکیلاتی با احتیاط عمل کند و آن سرعت لازم را که من توقع داشتم، نداشت.»

سرافراز نوشته بود: «[جبلی] فکر می‌کرد بخشی از انقلابی بودن به پذیرش نظرات دستگاه‌های امنیتی مربوط می‌شود.»

ریاست پیمان جبلی بر صداوسیما پس از بحران‌های مختلفی چون استعفای سرافراز و تعطیل شدن پخش برنامه‌های برون مرزی به دلیل مشکلات ارزی و مشکلات مالی داخلی رخ داده است و او باید در شرایط خاصی این سازمان را مدیریت کند.

ریاست جبلی هم‌چنین پس از یک‌دست‌تر شدن حاکمیت رخ داده است و او بر خلاف روسای سابق صداوسیما، درگیری چندانی با دولت نخواهد داشت.

جبلی مانند سرافراز، از جمله معدود مدیران این سازمان است که سوابق رسانه‌ای بر سوابق سیاسی‌ آن‌ها می‌چربد؛ هر چند که این سوابق در رسانه‌ها و نهادهای حکومتی بوده‌اند.

این دانش‌آموخته «دانشگاه امام صادق» با انتصاب به سمت ریاست صداوسیما، در بین  فارغ‌التحصیلان این دانشگاه بالاترین سمت را دارد. پیش از او، «سعید جلیلی» بالاترین سمت را داشت. این دو دانشجوی دانشگاه امام صادق با یک‌دیگر نزدیک هستند و از قضا جبلی معاون جلیلی نیز بوده است.

او که مدرک کارشناسی ارشد خود را با عنوان «معارف اسلامی و تبلیغ» از دانشگاه امام صادق گرفته است، مدتی پس از فارغ التحصیلی، در صداوسیما استخدام شد. عکسی نیز از دیدار تعدادی از دانشجویان این دانشگاه با «محمدحسین فضل‌الله»، مرجع تقلید شاخص شیعه در لبنان منتشر شده است که  جبلی به همراه «حسام‌الدین آشنا» مشاور «حسن روحانی»، «محمدسعید مهدوی کنی» پسر آیت‌الله «محمدرضا مهدوی کنی» و رییس فعلی دانشگاه امام صادق حضور دارند.

از او به عنوان موسس بخش «گفت‌وگوی ویژه خبری» شبکه صداوسیما۲ در سال ۱۳۷۹ نام برده شده است؛ برنامه‌ای که با اجرای «مرتضی حیدری»، از جمله برنامه‌های شاخص تلویزیون ایران بود.

جبلی هم‌چنین مدیر دفتر شبکه «العالم» در بیروت نیز بوده است؛ سمتی که به نوعی او را به نیروی قدس سپاه پاسداران نزدیک کرده است.

او در دوره‌ای که سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی بود، معاون رسانه‌ای این شورا شد. حضورش در این سمت، از جمله با اعتراضات سال ۱۳۸۸ هم‌زمان بود و جبلی جلسات مختلفی را با مدیران رسانه‌های مختلف درباره این اعتراضات برگزار می‌کرد.

او یک سال بعد به تونس رفت و تا سال ۱۳۹۳ سفیر ایران در این کشور بود. این سوابق سبب شدند که کشورهای عربی حوزه تخصصی جبلی باشند.

جبلی در زمان ریاست محمد سرافراز، معاون خبر این سازمان شد و در این دوره، معاونت سیاسی صداوسیما که  ۱۰ سال «مجید آخوندی» عهده‌دار آن بود، حذف شد.

با حذف سرافراز، بار دیگر شرایط به وضعیت سابق بازگشت و در دوره عبدالعلی علی‌عسگری، مجید آخوندی بار دیگر به معاونت سیاسی صداوسیما بازگردانده شد و جبلی به معاونت برون مرزی رفت.

سرافراز گفته بود: «[جبلی] خودش خبر تنظیم می‌کرد. بعد سردبیر گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه۲ شد. بعد در العالم مدیر خبر و مدیر شبکه شد.»

به گفته سرافراز، شرط اصلی برای انتصاب جبلی این بوده است که در وضعیت این رسانه تغییرات ایجاد کند.

او تغییر در ساختار شبکه خبر را از جمله تغییرات دوره جبلی ذکر کرده است؛ از جمله این که در این دوره برای اولین بار سخنان رییس جمهوری امریکا در شبکه خبر به صورت زنده پخش شد.

از دوره سرافراز، صداوسیما با مشکلات دیگری مواجه شد. به جز انحصار سیاسی که همواره در این سازمان حاکم بوده، در دوره‌های اخیر بر سر موضوعات مالی جدال شدیدی در آن رخ داده که سازمان اطلاعات سپاه پاسداران یکی از پایه‌های آن بوده است؛ موضوعی که یکی از دلایل استعفای سرافراز نیز عنوان شده است.

این وضعیت در دوره مدیریت عبدالعلی علی‌عسگری گسترده‌تر شد و پسر او نیز متهم به نقش داشتن در این فسادها است. یکی از موضوعات جنجال برانگیز، «توسکا» است که سال ۱۳۹۹، در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا، مقاومت علی‌عسگری برای تعطیل کردن این برنامه در مقابل درخواست روحانی خبرساز شد.

در این جلسه، حسن روحانی از عبدالعلی علی‌عسگری خواست که صداوسیما در دوره کرونا برای شرکت‌هایی که فروش اینترنتی دارند، به صورت مجانی تبلیغ کند تا مردم کمتر از خانه خارج شوند. اما ریيس صداوسیما گفت ممکن است توسکا از صداوسیما شکایت کند.

 محمد سرافراز، ریيس سابق سازمان صداوسیما در گفت‌وگو با برنامه اینترنتی «اتاق شیشه‌ای» گفته بود یکی از مهم‌ترین درگیری‌هایش با «حسین طائب»، مربوط به پیام‌رسان سروش بوده است.

«شرکت توسعه فن‌آوری سروش» مجری این پیام‌رسان و ۴۹ درصد سهام آن متعلق به محمدرضا علی‌عسگری است. «مهدی اخوان بهابادی»، معاون فنی سابق صداوسیما و یکی از نزدیکان «غلامعلی حداد عادل»، دیگر چهره اصلی این شرکت بوده است.

نرم‌افزارسروش پس از فیلترشدن تلگرام، پنج میلیارد تومان وام برای توسعه کارهایش دریافت کرد.

بازگرداندن مجریان و دیگر افراد ممنوع‌‌الکار، یکی از انتظارات از پیمان جبلی است.

محمد سرافراز اما گفته که برخی از ممنوع‌الکاری‌ها فراتر از اراده رییس سازمان بوده است: «درخواست تعطیلی برنامه ۹۰ از طرف دفتر رهبری مطرح شد اما من زیر بار آن نرفتم.»

در دوره‌های اخیر، برخی از مدیران سازمان صداوسیما، از جمله «علی فروغی»، قدرت زیادی گرفته‌اند که این موضوع یکی از چالش‌های اصلی جبلی خواهد بود و نمی‌توان در این دوره انتظار تغییرات جدی داشت.