پنج‌شنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۰، دوازدهمین روز اعتصاب غذا و چادر زدن «ریچارد رتکلیف»، همسر «نازنین زاغری»، زندانی دو تابعیتی ایرانی بریتانیایی در بیرون از دفتر وزارت امور‌خارجه بریتانیا است.
در تصاویری که در این چند روز از او منتشر شدهاند، فرزندان «انوشه آشوری» نیز در همبستگی با او برای آزادی نازنین و پدرشان حضور دارند.
انوشه آشوری هم زندانی دوتابعیتی ایرانی بریتانیایی است که چهار سال است فرزندان و همسرش از دیدن او محروم شدهاند.
«ایران‌وایر» در این گزارش، در گفت‌وگویی با «آرین آشوری»، فرزند انوشه آشوری و نیز ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری، درباره آخرین وضعیت این دو زندانی دو تابعیتی ایرانی بریتانیایی و دلایل بست‌نشینی و اعتصاب غذای رتکلیف پرسیده است.
***
۱۲ روز است که ریچارد رتکلیف، همسر نازنین زاغری رتکلیف در اعتصاب غذا است و با چادر زدن و بست نشستن در بیرون از ساختمان وزارت خارجه بریتانیا، نگرانی خود را از اجرای حکم جدید برای همسرش و نارضایتی از عملکرد دولت بریتانیا در مورد آزادی او را با گرسنگی و گذراندن روز و شب در یک چادر، در هوای سرد و مرطوب این فصل سال لندن فریاد می‌زند.
رتکلیف در گفت‌وگویی کوتاه و از طریق پیام‌های نوشتاری به «ایران‌وایر» می‌گوید: «ما وقتی تصمیم به اعتصاب غذا گرفتیم که وکیل نازنین به ما اطلاع داد درخواست تجدیدنظر حکم جدید او که یک سال زندان است، بدون زحمت برگزاری جلسه دادگاه و شنیدن حرف‌های او رد شده است و البته که تماس بعدی، احضار برای بازگشت به زندان بود. من این موضوع را با وزیر امور خارجه، خانم لیز تراس در میان گذاشتم و او به من گفت چه‌قدر عصبانی است و با وزیر ایران صحبت خواهد کرد.»
نازنین زاغری، کارمند «بنیاد تامسون»، متعلق به «رویترز»، در فروردین ۱۳۹۵، هنگامی که قصد بازگشت از ایران را داشت، در فرودگاه بین‌المللی تهران بازداشت و به اتهام «جاسوسی»، به پنج سال زندان محکوم شد. مقامات ایران در فروردین ماه ابتدا او را با پابند الکترونیکی به مرخصی اعزام کردند و بعد به او اجازه دادند که سال آخر دوره محکومیت خود را بیرون از زندان بگذراند. با این وجود، چندی پیش او را در یک پرونده جدید با اتهام «فعالیت تبلیغی علیه نظام»، به یک سال حبس دیگر محکوم کردند. این حکم کمتر از یک ماه پیش تایید شد.
همسر نازنین زاغری می‌گوید: «من باید از حرف‌های مبهمی که در تابستان درباره معامله با ایران برای آزادی نازنین و سایر گروگان‌ها می‌زدند، متوجه می‌شدم که امیدواری ما شکننده است ولی باز هم این پاسخ نامناسب دولت بریتانیا به حکم جدید نازنین، من را شوکه کرد. بعد عصبانیت جای آن را گرفت و سپس غم و اندوه. همین شد که تصمیم گرفتم خودم وارد عمل شوم.»
رتکلیف هم‌چنین می‌گوید دولت بریتانیا حتی از به کاربردن لفظ «گروگان» برای نازنین زاغری که توسط جمهوری اسلامی برای پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی دولت بریتانیا به دولت ایران گروگان گرفته شده است، خودداری می‌کند و سرنوشت نازنین را به توفیق در مذاکرات «برجام» گره زده است.
مسوولان بریتانیا، فعالان حقوق بشر و خانواده نازنین زاغری معتقدند که بازداشت و پرونده‌سازی برای او، به بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران مربوط است و در حقیقت شهروندان دوتابعیتی بریتانیا که در ایران بازداشت شدهاند، گروگان‌های جمهوری اسلامی برای گرفتن این پول هستند.
این بدهی مربوط به معامله ایران و «محمدرضا پهلوی» برای خرید تانک‌های «چیفتن» است.
رتکلیف می‌گوید: «من دو سال پیش به مدت ۱۵ روز مقابل سفارت ایران اعتصاب غذا کردم. هرگز گمان نمی‌کردم که مجبور شوم همان تاکتیک را در برابر دولت بریتانیا هم انجام دهم. البته که ایران هنوز اصلی‌ترین آزار دهنده نازنین است ولی دولت بریتانیا هم ما را ناامید کرده است.»
رتکلیف در پایان با اشاره به هم‌دلی جامعه ایران با خانواده خود، می‌گوید: «من واقعا از همه کسانی که در ایران داستان ما را دنبال می‌کنند و به اشتراک می‌گذارند، سپاس‌گزارم. تنها چیزی که همه زندانیان سیاسی در ایران به آن نیاز دارند، این است که رنج آن‌ها در سکوت سپری نشود. نحوه سو‌ء استفاده دولت ایران از شهروندانش عادی نیست. مهم این است که دنیا آن را ببیند و حکومت ایران در‌نهایت یک روز حساب آن را پس خواهد داد. ما هم آن روز را خواهیم دید.»
روز چهارشنبه ۱۲ آبان ۱۴۰۰، تصاویری از آرین آشوری، فرزند انوشه آشوری در توییتر منتشر شد که خبر از همبستگی او با ریچارد رتکلیف می‌داد. آریان آشوری در گفت‌وگویی تلفنی با «ایران‌وایر» می‌گوید آن‌ها دردی مشترک با ریچارد رتکلیف دارند و چون جز هم‌دیگر کسی را ندارند، در کنار هم هستند.
او در توضیح این که چرا چهارشنبه شب در کنار رتکلیف و در محل چادر زدن او مانده است، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «در این مدت که ریچارد در حال اعتصاب غذا است و در مقابل دفتر امور خارجه در لندن چادر زده است، هر شب یک نفر با او می‌ماند. با این که آن کوچه‌ای که او در آن بست نشسته، امن است ولی ما قرار گذاشته‌ایم هر شب یک نفر کنار او باشد تا هم بحث سلامتش را که حالا به واسطه ۱۱ روز اعتصاب غذا کاملا ضعیف هم شده است، تامین کنیم و هم این که او را تنها نگذاریم و در کنارش باشیم.»
انوشه آشوری، پدر آرین و «الیکا» نیز زندانی دو تابعیتی ایرانی بریتانیایی است که در سال ۱۳۹۶، وقتی برای مراقبت از مادر ۸۶ ساله خود که عمل جراحی داشت به ایران سفر کرده بود، به شکلی غیر‌انسانی بازداشت شد.
الیکا آشوری پیش از این درباره نحوه دستگیری پدرش به «ایران‌وایر» گفته بود: «می‌پرسند شما آقای آشوری هستید؟ پدرم هم در پاسخ می‌گوید بله. یک گونی روی سرش می‌کشند و او را می‌اندازند داخل ماشین و می‌گویند شما بازداشت هستید!»
انوشه آشوری وقتی بازداشت شد، ۶۵ ساله بود و حالا به اتهام «جاسوسی برای اسرائیل»، به تحمل ۱۲ سال حبس محکوم شده است. ولی فرزندانش با رد کردن اتهامات علیه پدر خود، معتقدند او گروگان گرفته شده است و امیدوارند بتوانند با برآورده کردن خواسته‌های گروگان‌گیر، پدر خود را پیش از این که ۷۷ ساله شود، ببینند و در آغوش بکشند.
آرین آشوری با اشاره به این که در مدت چهار سالی که از بازداشت پدرش می‌گذرد، تنها از طریق تماس تلفنی غیرمستقیم توانسته است با پدرش صحبت کند، می‌گوید: «بین ما و پدرم همیشه یک تلفن‌چی ۹۰ ساله هم هست! گاهی این تلفن‌چی، مادر مادرم است و گاهی مادر پدرم.»
او ادامه می‌دهد: «تماس تلفنی ما با پدرم مستقیم نیست. وقتی پدرم از زندان تماس می‌گیرد، مجبور است به خانه مادربزرگم زنگ بزند که در ایران است و مادر بزرگم تماس او را می‌گذارد روی بلندگو و بعد با واتس‌اپ به ما زنگ می‌زند و ما را هم می‌گذارد روی اسپیکر و به این ترتیب از اسپیکر با او صحبت می‌کنیم.»
او هم‌چنین درباره این که برای مدتی و تا زمانی که پدرش به مقامات زندان «اوین» تعهد نداده بوده که دیگر پیام صوتی به بیرون از زندان نمی‌فرستد، قادر به برقراری همین ارتباط غیرمستقیم هم نبوده است، می‌گوید: «یک مدت به خاطر پیام‌هایی که به بیرون فرستاده بود، اذیتش کردند و مجبورش کردند که تعهد بدهد دیگر پیامی به بیرون نخواهد بفرستد. پدرم ناچار شد به ماموران تعهد بدهد و حالا کمی وضعیت برایش بهتر شده است.»
اشاره آرین آشوری به پیام صوتی است که انوشه آشوری برای روزنامه «گاردین» در بریتانیا فرستاده و در آن گفته بود: «امروز تولد ۶۶ سالگی من است و من این روز را به عنوان یک گروگان در زندان اوین می‌گذرانم.»
او در این فایل صوتی تمام اتهاماتش را رد و اعلام کرده بود: «اتهاماتی که به من زده‌اند، دروغ هستند و هیچ‌کدام صحت ندارند.»
آرین آشوری هم‌چنین درباره وضعیت سلامت جسمی و روانی پدرش که بیش از چهار سال است در زندان اوین محبوس است، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «پدرم تا جایی که می‌تواند، کاری می‌کند که از لحاظ جسمی سالم باشد؛ ورزش می‌کند و حواسش به تغذیه‌اش هست. ولی بعضی شرایط مثل وضعیت بهداشت زندان و وجود سوسک و موش در اتاق‌های زندانیان و نیز ازدحام جمعیت در اتاق‌ها، شرایط را برایش سخت می‌کنند.»
او درباره اوضاع زندان اوین، به‌ویژه در زمان شیوع ویروس کرونا می‌گوید: «چند ماه پیش بالاخره همه را واکسینه کردند ولی قبل از آن، در اسفندماه پدرم خیلی بیمار شد که ما تقریبا مطمئن هستیم کووید بود چون تمام علایم آن را به شکل بسیار شدیدی داشت. ولی خوش‌بختانه آن را هم از سر گذراند.»
به گفته فرزند انوشه آشوری، زندانی دو تابعیتی که مقامات قضایی ایران او را به جاسوسی متهم کرده‌اند، او به فعالیت‌های فعالان حقوق بشر و خانواده‌اش دلگرم است و وقتی می‌شنود که بیرون از زندان مصاحبه‌ای درباره او انجام شده است یا خانواده‌اش در دفتر وزارت امور خارجه با وزیر جلسه دارند، روحیه می‌گیرد و به یاد می‌آورد که فراموش نشده است.
آن‌گونه که آرین آشوری می‌گوید، خواسته اصلی خانواده آشوری، آزادی و بازگشت او به بریتانیا است. با این‌حال، آن‌ها به تجربه دریافته‌اند که اگر دولت بریتانیا در پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی خود بابت فروش نیمه‌کاره تانک چیفتن به دولت ایران در زمان محمدرضا شاه پهلوی اقدامی انجام دهد، جمهوری اسلامی انوشه آشوری و نازنین زاغری را آزاد خواهد کرد.
آرین آشوری ضمن ارایه توضیحاتی درباره مذاکرات پیشین جمهوری اسلامی و دولت بریتانیا برای پرداخت این بدهی و آزاد کردن زندانیان دو تابعیتی ایرانی بریتانیایی می‌گوید: «ما بر این باوریم که جمهوری اسلامی عزیزان ما را بازداشت کرده و به آن‌ها اتهام جاسوسی زده است تا بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به خود را زنده کند. بنابراین سعی داریم که دولت بریتانیا را مجاب کنیم این معامله را انجام دهد یا حداقل اگر قرار است تبادل زندانی بین ایران و بریتانیا انجام شود، پدر ما و خانم زاغری هم بین آن‌ها باشند.»
او ادامه می‌دهد: «ایران و بریتانیا تا یک قدمی معامله برای تبادل و آزادی پدرم و خانم زاغری پیش‌رفتند ولی به دلایلی که ما حدس می‌زنیم مربوط به عدم توافق ایران با امریکا بود، این معامله شکل نگرفت و هنوز پدر ما در ایران و در زندان اوین است و خانم زاغری هم اجازه خروج از ایران را ندارد و برایش یک پرونده جدید هم رو کرده‌اند.»
آرین آشوری در ادامه به اقدام خانواده خود جهت دریافت مصونیت دیپلماتیک برای پدرش می‌گوید: «اگر دولت بریتانیا به پدرم مصونیت دیپلماتیک بدهد، احتمالا مساله آزادی او از یک موضوع انفرادی، به یک مساله دولتی تبدیل می‌شود و به این ترتیب ما درباره آزاد کردن او امیدوارتر خواهیم شد.»
او در ادامه می‌گوید: «خانم زاغری تنها کسی است که در طول ۱۰۰ سال گذشته موفق شده است مصونیت دیپلماتیک را از دولت بریتانیا کسب کند و ما هم امیدواریم که بتوانیم این وضعیت را برای پدرم هم ایجاد کنیم بلکه شرایط برایش آسان‌تر شود. البته این که دولت بپذیرد که به پدرم مصونیت دیپلماتیک بدهد، موضوع ساده‌ای نیست ولی ما هم‌چنان امیدواریم.»
آرین آشوری از دل‌تنگی و احساس شدن جای خالی پدرش حتی بعد از چهار سال می‌گوید: «مادرم و ما خیلی جای خالی او را حس می‌کنیم. چیزهای خیلی روزمره هستند که استرس‌های جزیی به ما وارد می‌کنند ولی در مجموع، نبود او و در بند بودنش را برای ما هر لحظه و هر ساعت برجسته می‌کنند و این عذابی بزرگ است.»
او ادامه می‌دهد: «به جز ما، مادربزرگ‌های ما در ایران، هر دو ۹۰ ساله هستند و به رفت و آمد پدرم و ما نیاز دارند. پدرم برای مراقبت از مادربزرگم به ایران رفته بود که بازداشت شد. ما هم ایران می‌رفتیم ولی حالا امکان سر زدن به آن‌ها را نداریم و همین تمام بار مراقبت از مادربزرگ‌های‌‌مان را به دوش بقیه اعضای خانواده انداخته است.»
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر