اثر انگشت نظام در شاخ آفریقا؛ سلاح‌های قاچاق سپاه برای حوثی‌ها در منطقه پخش می‌شود

اندیشکده غیردولتی «ابتکار جهانی برای مقابله با جرایم سازمان یافته» که در سوییس مستقر است، در گزارش تحقیقی ۵۰ صفحه‌ای می‌گوید جمهوری اسلامی ایران بر خلاف انکارهای رسمی، سلاح به یمن قاچاق می‌کند تا در اختیار جنگ‌جویان «حوثی» یا «انصارالله» این کشور بگذارد. 

بنابراین گزارش، این جنگ‌افزارهای جمهوری اسلامی سپس از یمن به سومالی قاچاق می‌شوند و در اختیار ستیزه‌جویان «جنبش الشباب» که به «القاعده» در شاخ آفریقا وابسته هستند، قرار می‌گیرند و حتی به شبه نظامیان اتیوپی هم می‌رسند. این وضع به شکل خطرناکی در حال تغییر دادن موازنه قوا در شاخ آفریقا است.

***

شورای امنیت سازمان ملل متحد در مصوبه‌ای، ارسال سلاح به یمن را ممنوع کرده است اما جمهوری اسلامی با نقض این مصوبه، سلاح‌های خود را به یمن قاچاق می‌کند و سپس ستیزه‌جویان حوثی از طریق «خلیج عدن» بخشی از آن را به شکل مجدد به سومالی قاچاق می‌کنند.

گزارش اندیشکده ابتکار جهانی برای مقابله با جرایم سازمان یافته با بررسی اطلاعات مربوط به بیش از ۴۰۰ جنگ‌افزار و سلاح کشف شده در مناطق مختلف سومالی که طی یک دوره هشت ماهه جمع‌آوری شده‌اند، مطالعه شماره سریال آن‌ها و هم‌چنین ارزیابی محموله ۱۳ قایق حامل قاچاق که توسط کشتی‌های نظامی رهگیری شده‌اند، به نگارش درآمده است.

برخی از محموله‌های بررسی شده سلاح و مهمات در نقاط مختلف سومالی که شماره سریال آن‌ها نشان از ارتباط‌‌شان با جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دارد، مشابه محموله‌های قاچاقی بوده‌اند که توسط نیروهای نظامی عربستان سعودی و نیروی دریایی ایالات متحده در خلیج عدن توقیف شده بودند.

بر اساس مطالعه انجام شده، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سومالی و اعضای القاعده در آن را درگیر خط پوششی ارسال سلاح به شورشیان حوثی کرده است. حوثی‌های یمن دولت قانونی این کشور را سرنگون کرده و کنترل بخش‌هایی یمن، از جمله صنعا، پایتخت آن را در دست گرفته‌اند.

شورشیان حوثی یمن و القاعده در سومالی از قاچاق سلاح و مهمات ایرانی منافع مالی سرشاری به دست می‌آورند و جنگ‌افزارهای جمهوری اسلامی را هم به گروه‌های شورشی و ستیزه‌جویان دیگری در منطقه شاخ آفریقا می‌رسانند.

جنگ‌جویان القاعده در شاخ آفریقا و شورشیان سومالیایی از کنار سلاح‌هایی که سپاه با هدف رساندن به یمن از طریق خلیج عدن به منطقه می‌فرستد، در درگیری‌های قبیله‌ای و سیاسی خود در سومالی هم استفاده می‌کنند. این وضعیت عملا بر شدت درگیری‌ها در کشور جنگ‌زده و بی‌ثبات سومالی افزوده است.

در گزارش اندیشکده ابتکار جهانی برای مقابله با جرایم سازمان یافته گفته شده است که برخی از سلاح‌های کشف و بررسی شده در سومالی حتی شماره سریال‌های مشترکی با سلاح‌هایی داشته‌اند که سپاه پاسداران در یکی از مراکز آموزشی در اختیار جنگ‌جویان تحت آموزش خود با هدف اقدام علیه حکومت بحرین می‌گذاشت اما آن طرح و شبکه لو رفت و ناکام ماند.

نقطه اصلی ورود سلاح‌های ایران به سومالی از طریق منطقه خودمختار «پونتلند» در شمال شرق این کشور است. در زمان قاچاق این سلاح‌ها به سومالی، رد برخی از آن‌ها به مرز اتیوپی هم رسیده است.

اتیوپی همسایه سومالی است و به دلیل بحران‌های قومی و جنگ داخلی، در معرض یک بحران فراگیر قرار گرفته است و احتمال فروپاشی آن می‌رود. 

مرز اتیوپی با سومالی ممکن است به نقطه اصلی ورود سلاح‌های غیرقانونی به این کشور تبدیل شود. نقش سلاح گرم غیرمجاز در شعله‌ورتر کردن آتش درگیری‌های داخلی در ماه‌های اخیر مورد توجه و نگرانی دولت مرکزی این کشور قرار گرفته است. 

در پاسخ به این تهدید، دولت اتیوپی «قانون جامع کنترل سلاح گرم» را کمتر از یک سال پیش تصویب کرده که هدف آن ممنوعیت تجارت خصوصی اسلحه است.

در داخل سومالی سلاح‌های قاچاق شده سپاه به عطش فراوانی که میان ستیزه‌جویان سومالیایی برای رسیدن به سلاح وجود دارد، پاسخ می دهد و به چرخه رو به گسترش خشونت در این کشور دامن می‌زند. 

«جی بهادر»، محقق مستقل در نایروبی که نویسنده گزارش حاضر است، گفته است در بهار سال جاری، موگادیشو، پایتخت سومالی در حالی که انتخابات در این کشور به دلیل بحران سیاسی به تعویق افتاده بود، در آستانه یک خشونت مسلحانه تمام عیار قرار داشت.

این گزارش می‌گوید گروه شبه‌نظامی «الشباب» ممکن است با تشدید حملات خود به دولت سومالی یا نیروهای نظامی بین‌المللی حاضر در این کشور به دنبال گرفتن امتیاز سیاسی باشد. این احتمال وجود دارد که الشباب بتواند به سلاح های سنگین تری که برای رساندن به یمن ارسال می شود، دسترسی پیدا کند. مسلسل، تفنگ های تک تیرانداز و حتی موشک های هدایت شونده ضد تانک ممکن است از طریق خط قاچاقی که سپاه برقرار کرده است، توازن قدرت در شاخ آفریقا را به نفع شورشیان دگرگون کند.

در این گزارش نوشته شده است در حالی که جنگ یمن هیچ نشانه‌ای از پایان یافتن ندارد، رقابت سنتی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران در یمن نه تنها فروکش نکرده بلکه دامنه تاثیرات آن به شاخ آفریقا هم کشیده است.