نظریهپردازان نظریههای توطئه شایعه نادرستِ جدیدی را در شبکههای اجتماعی پخش کردهاند. آنها با انتشار تصاویر میکروسکوپی از انگلهای بسیار کوچک، مدعی شدهاند که این انگلها از طریق مواد ممنوع و مخفی، در داخل واکسنهای کووید-۱۹ رشد کردهاند. ببینده معمولی ممکن است با دیدن تصاویر این انگلها که «پُلیپودیوم هیدریفورم» (polypodium hydriforme) نام دارند، احساس انزجار یا حتی وحشت بکند. اما فریب نخورید! این تصاویر هیچ ربطی به واکسنها ندارند و هیچ مدرک و سند علمی دال بر یافتن انگل در این واکسنها وجود ندارد.
تصویری از یک پُست فیسبوکی که به طور ضمنی مدعی شده است در داخل واکسنهای کووید-۱۹ انگلهای «پُلیپودیوم هیدریفورم» و «اکسید گرافین» وجود دارد
تمام ادعاهای ارایه شده در این مطلبِ گمراه کننده، غلط هستند. ادعای نخست این است که در داخل واکسنهای کووید-۱۹ انگلی بهنام «پُلیپودیوم هیدریفورم» وجود دارد. دومین ادعا این است که در این واکسنها، ماده نانویی بهنام «اکسید گرافین» یافت شده است. آخرین ادعا هم این است که این مواد امکانِ رشدِ سریعترِ انگلها را فراهم میکنند.
در این مقاله، «استودیو هلث» بیاساس بودن این ادعاها را ثابت میکند و توضیح میدهد که این تصاویر واقعاً چه چیزی را نشان میدهند.
این انگل چیست و آیا در واکسنهای کووید-۱۹ وجود دارد؟
تصور میشود که پُلیپودیوم هیدریفورم از نسل عروس دریایی است که در داخل تخم برخی ماهیهای آب شیرین رشد میکند. این انگل که ظاهری غیرمعمول دارد، در داخل سلولهای ماهی زندگی و از میزبان خود برای امرار معاش و ادامه حیات استفاده میکند.
این موجود در هیچ کدام از واکسنهای کووید-۱۹ وجود ندارد. از سلولهای ماهی نیز در ساخت این واکسنها استفاده نمیشود و احتمال این که آنها به طور اتفاقی به واکسنها راه یافته باشند هم واقعاً وجود ندارد. چرا که شرکتهای داروسازی با اعمال اقدامات دقیق و سختگیرانه، از استریل بودن محصولات خود اطمینان حاصل میکنند و غیر ممکن است که یک عامل انگلی در پی این فرآیند زنده بماند.
اکسید گرافین چیست و آیا در واکسنهای کووید-۱۹ وجود دارد؟
این ادعا که اکسید گرافین - که ترکیبی از کربن، اکسیژن و هیدروژن است - میتواند به رشد انگلها در درون واکسن کمک کند نیز کاملاً بیمعنا است. در ساخت فیلم، غشا و مواد کامپوزیت (یا چندسازه)، از ورقههای بسیار نازک مواد نانو استفاده میشود. نانومواد همچنین در تولید گرافین به کار گرفته میشود که شبکهای از کربن و به نازکی یک اتم است.
پژوهشگران بر این باورند که روزی فرا خواهد رسید که از اکسید گرافین در فرآیندهای زیست پزشکی استفاده شود اما به این شرط که برای انسان مضر نباشد. تاکنون سازمان غذا و داروی ایالات متحده امریکا استفاده از این ماده را برای مصرف انسانی تصویب نکرده و این ماده در هیچ یک از واکسنهای کووید-۱۹ بهکار نرفته است.
اما با وجود این که راستیآزمایان بارها بیاساس بودن اینگونه شایعات را ثابت کردهاند، ماهها است که این ادعاهای نادرست در فضای مجازی دست به دست میشوند و پُستهایی از این دست در فیسبوک نیز به گسترش آنها کمک میکنند.
آیا اکسید گرافین به رشد سریعتر انگلها کمک میکند؟
حتی اگر پُلیپودیوم هیدریفورم در واکسنها وجود میداشت، باز هم هیچ دلیلی وجود ندارد که بر اساس آن بتوان گفت که اکسید گرافین به رشد سریعتر انگلها کمک کند. در آن پُست فیسبوکی هم هیچ توضیح یا سندی مبنی بر درست بودن این ادعا ارایه نشده و مشخص نیز نشده است که چرا و چهگونه این ماده میتواند چنین تاثیری بر انگلها بگذارد.
در حال حاضر تحقیقات علمیِ زیادی درباره ارتباط بین اکسید گرافین و انگلها انجام نشده است اما برخی شواهد حاکی از آن هستند که اکسید گرافین ممکن است رشد بعضی از اُرگانیسمهای کوچک را کاهش دهد.
در پژوهشی که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، این احتمال مطرح شده است که این ماده نوعی انگل ناقل مالاریا را مهار کند.
دانشمندان کشف کردهاند که ورقهای نازک از این ماده میتواند روند رشد این انگل را به تعویق بیندازد. البته این به آن معنا نیست که اکسید گرافین بر پُلیپودیوم هیدریفورم هم همین تاثیر را دارد. این انگل در فضای کاملاً متفاوتی رشد میکند و منابع غذایی و چرخه زندگی او نیز با انگل ناقل مالاریا فرق دارد.
در واقع، این پژوهش گواه دیگری است بر این واقعیت که اطلاعات اندکی درباره انگلها و اکسید گرافین وجود دارد. این پژوهش همچنین نشان میدهد تا چه اندازه آن ادعای پُستِ فیسبوکی، بیپروا است. این ادعا که نه دلیل و مدرک موثقی ارایه میکند، نه به نتیجه تحقیقات علمی ارجاع میدهد و نه در مورد رابطه بین انگل و اکسید گرافین توضیح میدهد، قطعاً بیاساس است.
این تصاویر چه چیزی را نشان میدهند؟
نخستین تصویری که در پُست فیسبوکی منتشر شده، در واقع اثر هنری یکی از طرفداران فیلم «ماتریکس» است
نخستین تصویر این پُست فیسبوکی، عکسی از پُلیپودیوم هیدریفورم نیست و اصلاً عکسِ هیچ انگلِ کشفِ شدهای نیست بلکه یک اثر هنری است که توسط یک حساب کاربری که اخیراً غیر فعال شده، در وبسایت «DeviantArt» منتشر شده است. این طراحی، یک حشره رباتیک را به تصویر کشیده است که در فیلم «ماتریکس»، ساخته سال ۱۹۹۹ مردم را ردیابی میکند.
نظریهپردازان نظریههای توطئه و جریانهای افراطی راستگرا همواره با اشاره به این فیلم تخیلی که ماجرای مردی است که متوجه میشود در یک دنیای مجازی زندگی میکند، کوشیدهاند نشان دهند از جامعه معمول و زندگی هر روزه بیدار شدهاند.
به احتمال قوی، نویسنده پُست فیسبوکی نیز این طراحی را به مجموعه تصاویر خود افزوده است تا نظریه انگلهای خود را ربط بدهد به همان روایت جعلی درباره موادی که برای ردیابی افراد، در واکسنها تعبیه شدهاند.
در هفتههای اخیر، برخی از نظریهپردازان نظریههای توطئه ادعاهای مشابهی مطرح کرده و مدعی شدهاند که آنها در داخل واکسنهای کووید-۱۹، انگلهای «فلزی» یافتهاند.
واقعیت اما این است که چنین موجوداتی اصلاً وجود ندارند. پُلیپودیوم هیدریفورم از فلز ساخته نشده است و نمیتوان از آن برای ردیابی افراد استفاده کرد.
تصاویر دیگر موجود در این پُست فیسبوکی، عکسهایی از انگل پُلیپودیوم هیدریفورم هستند و به نظر میرسد که از دایرهالمعارف «آرکانزاس» و از بخش جانداران آن برگرفته شدهاند. این عکسها را همچنین میتوان در یک پژوهش علمی که به زبان روسی و در سال ۲۰۰۰ منتشر شده است، یافت.
این تصاویر، مراحل مختلف چرخه زندگی انگل را نشان میدهند؛ عفونت در داخل تخم ماهی که میزبانِ انگل است، مرحله «ساقهای» که انگل شکلی شبیه به عروس دریایی به خود میگیرد و در نهایت، مرحله بلوغ پولیپ.
این عکسها هیچ ربطی به واکسنهای کووید-۱۹ ندارند و دستکم دو دهه پیش از آن که این واکسنها ساخته شوند، گرفته شدهاند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر میتوانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راهاندازی کنید
ثبت نظر