دو باشگاه «تراکتور» و «ماشین‌سازی» تبریز طبق تصمیم مسئولان استان آذربایجان شرقی به «مجتمع مس سونگون ورزقان» انتقال یافتند.
در جلسه‌ای که عصر روز سه‌شنبه، ۱۴دی۱۴۰۰ به میزبانی مجلس شورای اسلامی برگزار شد، «رضا فاطمی امین» وزیر صمت، «اردشیر سعدمحمدی» نماینده شرکت مس و سردار پاسدار «زین‌العابدین رضوی خرم» استاندار آذربایجان شرقی حضور داشتند. در نهایت باشگاه‌های تراکتور و ماشین‌سازی که دو باشگاه تاریخی فوتبال ایران محسوب می‌شوند، از «محمدرضا زنوزی» گرفته شد و به مجتمع مس سونگون ورزقان واگذار شدند.
محمدرضا زنوزی، اَبَر بدهکار بانکی، دو باشگاه مردمی فوتبال آذربایجان شرقی را از سپاه پاسداران گرفت، تا مرز نابودی پیش برد، به اختلافات قومیتی دامن زد و سرانجام این دو مجموعه را با کوله‌باری از بدهکاری‌ها رها کرد.
***
محمدرضا زنوزی که بود؟
پیش از آن‌که پرونده یک «ابر بدهکار» بانکی را مرور کنیم، باید بدانیم که محمدرضا زنوزی، شیفته برقراری با رسانه‌های خاص بود. رسانه‌هایی که بتوانند از او با وجود بدهی‌های انباشته‌ای چند صد میلیارد تومانی، یک قهرمان بسازند.
نمونه آن گزارشی است که در آن گفت: «در فوتبال ایران جایی برای میلیاردها نیست» و در آن، کوشیده شده بود سقوط دادن باشگاهی مانند «گسترش فولاد» تبریز به دست محمدرضا زنوزی را نشانه‌ای از «استانداردسازی» در فوتبال ایران معرفی کند.
اما همه واقعیت، آن‌چه حامیان رسانه‌ای محمدرضا زنوزی منتشر می‌کنند، نیست. طبق گزارش خبرگزاری تسنیم، تا پایان مرداد ۱۴۰۰ محمدرضا زنوزی، فقط در باشگاه تراکتور، بیش از ۲۳۰ میلیارد تومان بدهی از خود به جا گذاشته بود. این رقم البته براساس قیمت ارز در چهار ماه گذشته محاسبه شده بود. بخش عمده‌ای از بدهی‌های باشگاه مربوط به طلبکاران خارجی با شیوه پرداخت ارزی می‌شد.
«غلامحسین محسنی‌اژه‌ای»، سخنگوی وقت قوه قضاییه در مرداد ۱۳۹۴ محمدرضا زنوزی را این‌گونه معرفی کرده بود: «آقای زنوزی از بزرگترین بدهکاران بانکی است که مدتی قبل بازداشت شده بود. وی با تودیع قرار وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی موقتا آزاد شده است تا بتواند بدهی‌های خود را در زمان مقرر پرداخت کند.»
آقای زنوزی تیرماه ۱۳۹۴ به جرم دست داشتن در پرونده فساد مالی سه هزار میلیارد تومانی دستگیر شده بود. او در اختلاس سه هزار میلیارد تومانی دست داشت که با احتساب قیمت روز دلار، امروز به بیش از سی هزار میلیارد تومان افزایش یافته است.
قوه قضاییه برای آزاد کردن او، فقط ۵۰۰ میلیون تومان وثیقه گرفت و البته هرگز پرونده این اختلاس بسته نشد. در کنار همین پرونده، غلامحسین محسنی اژه‌ای که هم‌اکنون ریاست قوه قضاییه جمهوری اسلامی را برعهده دارد، مدعی شده بود که محمدرضا زنوزی در پروند‌ه‌ای دیگر با رقم ۱۲ هزار میلیارد تومان نیز نقش دارد، اما هنوز میزان «نقش و سهم» او در این پرونده مشخص نشده است.
روزنامه فرهیختگان سال ۱۳۹۸ به نقل قولی از محمدرضا زنوزی اشاره کرد: «او به اطرافیانش همیشه می‌گوید، دنبال پول‌های جزیی نروید.» ارقامی که در زمینه اختلاس به او نسبت داده شده نشان می‌دهد که هرگز دنبال اعداد جزیی نبوده است.
محمدرضا زنوزی را می‌توان با یک اتفاق تاریخی در دولت «محمود احمدی‌نژاد» هم به یاد آورد.
اسفند ۱۳۸۹ رسانه‌ها از فروش خودرو پژو مشهور محمود احمدی‌نژاد خبر دادند؛ قیمت: «۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان».
سایت «انتخاب» همان زمان نوشت: «فردی ناشناس از طریق وکیل خود، با پرداخت دو میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان، خودروی شخصی دکتر محمود احمدی‌نژاد را که به منظور تامین مسکن معلولان به مزایده گذاشته شده بود، خریداری کرد.»
این فرد ناشناس باقی نماند، چون سایت انتخاب، او را با نام و مشخصات کاملش معرفی کرد. در این گزارش تاکید شده بود که محمدرضا زنوزی، با هماهنگی «حمید بقایی»، سرپرست وقت نهاد ریاست جمهوری اسلامی و با کمک «عبدالله گل» رییس‌جمهور وقت ترکیه، توانسته است پوشش خطوط هواپیمایی «آتا» را در دست بگیرد.
محمدرضا زنوزی را به عنوان مالک خطوط هواپیمایی آتا می‌شناسند، اما در اقتصاد ایران به او لقب «مدیر فولادی ایران» را داده‌اند. دلیل این لقب، سهامداری و راه‌اندازی یا تملک کارخانه‌ها و شرکت‌هایی مانند «ذوب‌آهن شمس تبریز»، «مجتمع آهن و فولاد سبلان»، «مجتمع‌فولاد صائب تبریز»، «گروه صنعتی توانگران سهند»، «مجتمع‌فولاد زنوز»، «صنایع فرآوری آهن و تیتانیوم آذربایجان» و بیش از ۱۰ شرکت و کارخانه اقماری دیگر بود. او همچنین ۳۰درصد سهام «بانک گردشگری» و ۳۴درصد از سهام «بانک سامان» و بخشی از سهامهای «ایران خودرو» تبریز را هم در اختیار دارد.
مدیری که ریاست ده‌ها شرکت کلان اقتصادی را در ایران در دست داشت و مردی که گفته بود هرگز به دنبال درآمدهای جزیی نروید، چگونه باشگاه تراکتور را به ده‌ها میلیارد تومان بدهی رساند و رهایش کرد؟
ماموریت محمدرضا زنوزی و سپاه در تراکتور چه بود؟
خرداد سال ۱۳۹۷ خبرگزاری «تسنیم» خبر داد، «بنیاد تعاون سپاه پاسداران» برای انتقال قطعی باشگاه «تراکتورسازی» تبریز با «محمدرضا زنوزی» به توافق رسیده است.
باشگاه تراکتورسازی، یکی از مهم‌ترین دارایی‌های ورزشی سپاه پاسداران بود که به صورت علنی توسط این نهاد نظامی اداره می‌شد.
سال ۱۳۸۷، «شرکت سرمایه‌گذاری مهر اقتصاد ایرانیان» ۴۲.۵ سهام کارخانه عظیم تراکتورسازی تبریز را مانند دیگر شرکت‌ها و کارخانجاتی که سپاه پاسداران و نهادهای قدرت روی آن دست می‌گذارند، بسیار کمتر از قیمت واقعی و به بهای نازل ۱۷۷میلیارد تومان از دولت محمود احمدی‌نژاد خرید.
اما از سال ۱۳۹۰ که سردار «علی اکبر پورجمشیدیان»، فرمانده وقت سپاه «عاشورا» ناظر هیات مدیره باشگاه تراکتورسازی شد، سپاه تمامیت این باشگاه را در دست گرفت. حتی ورود و خروج بازیکنان سرباز هم از کانال همین باشگاه انجام می‌شد.
تا این‌که دی‌ماه ۱۳۹۶ هواداران باشگاه تراکتور برای نخستین‌بار خواستار خروج کامل سپاه پاسداران از بدنه مدیریتی باشگاه تراکتور شدند. اول اردیبهشت سال ۱۳۹۷ سردار «عابدین خرم»، فرمانده سپاه عاشورا از واگذاری تراکتور به بخش خصوصی خبر داد.
پنجم خرداد این انتقال به صورت کامل صورت گرفت. بخش خصوصی هم محمدرضا زنوزی بود که سال ۱۳۸۴ خورشیدی، خودش را از سپاه پاسداران بازخرید کرده بود. تراکتور را از سپاه گرفتند و به سپاهی تاجر بازخرید شده دادند.
ردپای تلاش سپاه برای به تفرقه کشیدن جو هواداری و بالا کشیدن نفرت‌پراکنی قومیتی، به وضوح مشخص است. سال ۱۳۹۶ سردار «مصطفی آجرلو»، مدیرعامل وقت تراکتور و مدیرعامل کنونی استقلال در بیانیه‌ای خطاب به باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس نوشت: «بدانید که در صورت ناکامی احتمالی تراکتورسازی، احساسات قومیتی آذربایجان برانگیخته خواهد شد.»
از آن پس آرام‌آرام جو ورزشگاه «یادگار امام تبریز» به سمت «جدایی‌طلبی» میل کرد. نمونه‌هایی مانند شعار «خلیج عربی» یا شعارهای نژادپرستانه، کنار همراه داشتن پرچم کشور آذربایجان به نشانه جدایی‌طلبی، پایین کشیدن پرچم ایران در ورزشگاه آزادی، بخشی از تحرکات گروهی از لیدرهایی بود که همگی یا زیرنظر سردار مصطفی آجرلو فعالیت می‌کردند یا به صورت مستقیم تحت فرمان محمدرضا زنوزی مالک این باشگاه قرار داشتند.
مهم‌ترین اقدام محمدرضا زنوزی، مدیریت کانال‌های تلگرامی هواداری بود که توسط شخص او و با مضامین نژادپرستانه و قومیتی اداره می‌شد. ۲۲تیر۱۴۰۰ «مهدی محمودیان»، حقوق‌دان و فعال سیاسی در مورد آن‌چه سپاه و نمایندگان سپاه بر هواداران تراکتور با اهداف امنیتی و سیاسی روا کردند، در «کلاب‌هاوس» ایران‌وایر گفت: «بهتر است در این مورد فقط تحلیل خود را ارائه کنم و در زمان لازم تحقیقات را کامل کنیم. بر اساس تحلیل من، نهادهای امنیتی سعی کردند هیجان‌های مردمی را در ورزشگاه‌ها تخلیه کنند؛ اتفاقاتی که بعد از سال ۱۳۸۸ در ورزشگاه‌ها رخ دادند، با چراغ سبز و هدایت مستقیم نهادهای امنیتی انجام شدند تا این تمایلات را در ورزشگاه‌ها تخلیه کنند.»
او حالا تراکتور را با انبوهی از بدهی، در رده سیزدهم جدول و در یک قدمی سقوط به لیگ یک تحویل داده است. دیگر تیمی که او در اختیار داشت نیز به لیگ یک سقوط کرده است؛ همانی که رسانه حامی و هواداری‌اش نوشته بود که می‌خواست تیم استاندارد فوتبال ایران شود.
میلیاردها تومان بدهی به بازیکنان و مربیان داخلی و خارجی، تفرقه قومیتی، سرشکستگی و خشم هواداری و البته پنجره‌های بسته نقل و انتقالاتی، نتیجه حضور مردی بود که سال‌ها قبل باید به دلیل اختلاس و اخلال در سیستم بانکی و اقتصادی در کشور، به زندان می‌رفت.
مطالب مرتبط:
گاهی اختلاس‌گر، گاهی معتمد نظام؛ زنوزی بازیچه سپاه و صداوسیما
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر