آیا سرانه بودجه معلولان معادل روزی دو تخم مرغ است؟

«علی همت محمودنژاد»، مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران روز ۱۳دی۱۴۰۰ در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا مدعی شد: «سرانه اجرای قانون معلولان معادل روزانه ۲ تخم مرغ است.» او با بیان اینکه در بودجه سال ۱۴۰۱ رقمی معادل ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برای حمایت از معلولان در نظر گرفته شده است، گفت: «با وجود یک میلیون و ۸۰۰ هزار معلول تحت پوشش، سرانه روزانه کمک دولت با بودجه در‌نظر گرفته شده برای معلولان نزدیک به روزی ۵ هزار تومان است. به عبارتی بودجه لحاظ شده برای اجرای قانون معلولان، معادل هزینه روزانه دو عدد تخم‌مرغ است.» مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران پرسیده است: «آیا افراد دارای معلولیت با این میزان مشکلات، با هزینه‌ای معادل قیمت ۲ عدد تخم مرغ می‌تواند زندگی کنند؟»

آیا سرانه بودجه افراد دارای معلولیت در ایران معادل روزی دو تخم مرغ است؟ بودجه حمایت از معلولان در قانون بودجه سال ۱۴۰۱چه‌قدر پیش‌بینی شده است؟ چند فرد ایرانی دارای معلولیت هستند؟ «ایران‌وایر» در این گزارش می‌کوشد به این پرسش‌ها پاسخ دهد.

***

 

بودجه افراد دارای معلولیت در قانون بودجه سال ۱۴۰۱

بودجه دولتی حمایت از افراد دارای معلولیت چه‌قدر است؟ مطابق ماده ۳۰ قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، مصوب ۲۲فروردین۱۳۹۷، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مکلف است برای اجرای این قانون ردیف بودجه‌ای ذیل فصل رفاه اجتماعی، قانون بودجه سنواتی اختصاص دهد. در ماده ۳۰ این قانون آمده است: «به منظور شفاف‌سازی منابع مالی اختصاص یافته برای اجرای این قانون و حمایت از افراد دارای معلولیت، سازمان برنامه و بودجه مکلف است نسبت به ایجاد ردیف اعتباری ذیل فصل رفاه اجتماعی متناسب با عناوین فصول این قانون در لوایح بودجه سنواتی اقدام نماید.»

با تصویب این قانون، ردیف ۱۳۱۵۱۰ با عنوان «اجرای قانون حمایت از معلولین» به زیرمجموعه بودجه سازمان بهزیستی کشور، در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ با مبلغ ۱۱۰۰ میلیارد تومان تخصیص یافت. این رقم در قانون بودجه سال ۱۳۹۹ به ۱۳۰۰ میلیارد تومان افزایش یافت. 

دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ که به مجلس تقدیم کرده و در کمیسیون‌های تخصصی مجلس، در حال بررسی است؛ ردیف ۱۳۱۵۱۰ را که به اجرای قانون حمایت از معلولان اختصاص داشت، حذف کرده است؛ اما در بند ۲۰ تبصره ۱۴ لایحه بودجه ۱۴۰۱ مبلغ ۳۴۲۰ میلیارد تومان از درآمد حاصله از قانون هدفمندی یارانه‌ها را به سازمان بهزیستی برای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان (۲۸۷۰ میلیارد تومان) و یارانه سود تسهیلات مسکن دو معلول به بالای تحت پوشش سازمان بهزیستی (۵۵۰ میلیارد تومان) تخصیص داده است. هنوز روشن نیست مجلس چه تغییری در این ردیف اعمال خواهد کرد. علی‌الحساب می‌توان گفت در بودجه سال ۱۴۰۱ دولت تخصیص بودجه ۲۸۷۰ میلیارد تومانی را پیش‌بینی کرده است.

 

تعداد افراد دارای معلولیت در ایران

در آخرین سرشماری انجام شده توسط مرکز ملی آمار ایران در سال ۱۳۹۵ به جمعیت افراد دارای معلولیت ایران پرداخته نشده بود، لذا آمار دقیقی از جمعیت این افراد موجود نیست. اما این سازمان مطابق ماده ۲۹ قانون حمایت از معلولین، مکلف شده تا در سرشماری‌های عمومی جمعیت کشور که هر پنج سال یک‌بار انجام می‌شود، به نحوی برنامه‌ریزی نماید که جمعیت افراد دارای معلولیت به تفکیک نوع معلولیت آن‌ها مشخص‌ گردد؛ بنابراین باید منتظر انتشار نتایج گزارش سرشماری سال ۱۴۰۰ و اعلام آمار رسمی جمعیت افراد دارای معلولیت بود.

سازمان بهزیستی در شهریور سال ۱۳۹۸ جمعیت کل معلولان ایران را که تحت پوشش این سازمان قرار دارند، ۱.۴۶۷.۸۰۵ نفر اعلام کرده است. (همان‌طور که مشخص است در اینفوگرافیک زیر بین تعداد معلولان و تعداد کل نوع معلولیت متفاوت است که این اختلاف به دلیل در نظر گرفتن چند معلولیت در یک فرد است که سبب شده آمار معلولان در شکل نارنجی رنگ بالاتر باشد.)

این عدد در سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است. براساس اطلاعات مندرج در سالنامه آماری سال ۱۳۹۹ سازمان بهزیستی، تعداد کل معلولان تحت پوشش این سازمان ۱.۷۵۹.۱۱۱ اعلام شده است.

 

سرانه افراد دارای معلولیت در سال ۱۴۰۱

اگر مجلس شورای اسلامی بودجه پیشنهادی دولت را عینا، بدون کم و کاست یا افزایش به تصویب برساند؛ سازمان بهزیستی در سال ۱۴۰۱ برای اجرای قانون حمایت از معلولین بودجه‌ای معادل ۲.۸۷۰ میلیارد تومان در اختیار خواهد داشت.

آخرین آمار موجود از جمعیت افراد دارای معلولیت تحت پوشش سازمان بهزیستی که در سالنامه آماری سال ۱۳۹۹ قید شده، نشان می‌دهد که این سازمان ۱.۷۵۹.۱۱۱ نفر تحت پوشش دارد. بنابراین این سازمان برای حمایت از هر فرد دارای معلولیت در سال ۱۴۰۱، معادل ۱.۶۳۱.۵۰۶ تومان در اختیار دارند. در واقع روزانه به هر فرد دارای معلولیت تحت پوشش سازمان بهزیستی ۴۴۷۰ تومان تعلق می‌گیرد. 

 

قیمت تخم مرغ در ایران

«ناصر نبی‌پور»، رییس هیئت مدیره اتحادیه مرغ تخم‌گذار استان تهران روز ۱۵دی۱۴۰۰ در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، قیمت هر کیلو تخم‌مرغ درب مرغداری را ۱۸ هزار و ۳۰۰ تومان اعلام کرده و گفته است: «طبق روال سابق مغازه‌داران هر شانه تخم مرغ را با نرخ ۳۸ هزار تومان خریداری و با قیمت ۴۳ هزار تومان باید به مصرف‌کننده عرضه کنند، حال اینکه مغازه‌داران هر عدد تخم مرغ را ۲ هزار تومان معادل شانه‌ای ۶۰ هزار تومان توزیع می‌کنند.»

 

جمع‌بندی

علی همت محمودنژاد، مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان ایران مدعی است: «سرانه اجرای قانون معلولان معادل روزانه ۲ تخم مرغ است»، بررسی‌های «ایران‌وایر» نشان می‌دهد:

۱- در لایحه بودجه سال ۱۴۰۱، دولت بودجه‌ای معادل ۲۸۷۰ میلیارد تومان به سازمان بهزیستی برای اجرای قانون حمایت از معلولین اختصاص داده است. این لایحه در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی است و هنوز تصویب نشده است.

۲- سازمان بهزیستی در سالنامه آماری سال ۱۳۹۹ تعداد افراد دارای معلولیت تحت پوشش این سازمان را ۱.۷۵۹.۱۱۱ نفر اعلام کرده است. 

۳- اگر آمار افراد دارای معلولیت تحت پوشش سازمان بهزیستی در سال ۱۴۰۱ ثابت فرض شود و بودجه پیشنهادی دولت عینا در مجلس تصویب شود، سرانه هر فرد دارای معلولیت به طور روزانه ۴۴۶۹ تومان چیزی معادل ۲-۳ تخم مرغ خواهد بود.

بنابراین «ایران‌وایر» به ادعای علی همت محمودنژاد مدیرعامل انجمن دفاع از معلولان مبنی بر اینکه «سرانه اجرای قانون معلولان معادل روزانه ۲ تخم مرغ است»، نشان «حقیقت دارد» می‌دهد. 

حقیقت دارد: وقتی اظهارنظری با مدارک و واقعیات ثبت‌شده پشتیبانی شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره روش‌شناسی راستی‌آزمایی در ایران‌وایر اینجا را کلیک کنید.