جمهوری اسلامی ایران برای دومین سال پیاپی حق رای خود را در سازمان ملل متحد به علت بالا رفتن بدهی‌هایش از دست داده و این حق فعلا تعلیق شده است. چه کسی این حق را تعلیق می‌کند و معنای آن چیست؟
***
سال گذشته هم بدهی‌های جمهوری اسلامی باعث تعلیق حق رای ایران شد اما در بهار سال جاری حدود ۱۶ میلیون دلار پرداخت کرد تا بدهی‌های خود را به میزان قابل پذیرش برای پس گرفتن حق رای برساند. با شروع سال جدید میلادی و سر رسید حق عضویت، دوباره میزان بدهی جمهوری اسلامی بالاتر از حدی شده است که بتواند حق رای خود را محفوظ نگه دارد.
«آنتونی گوترش»، دبیرکل سازمان ملل متحد در نامه‌ای به مجمع عمومی این نهاد اطلاع داده است که ۱۱ دولت عضو بدهی عقب افتاده دارند اما از میان آن‌ها، حق رای جمهوری اسلامی ایران و هفت دولت دیگر تا زمان پرداخت این بدهی تعلیق شده است.
چرا از بین همه دولت‌های بده‌کار، حق رای جمهوری اسلامی در سازمان ملل تعلیق شده است؟
از ۱۱ کشور بده‌کار به سازمان ملل متحد، حق رای هشت دولت، از جمله جمهوری اسلامی تعلیق شده است و سه دولت دیگر با وجود داشتن بدهی، می‌توانند از حق رای خود استفاده کنند. مطابق منشور سازمان ملل متحد، اگر دولتی به دلیل موجه نتوانسته باشد حق عضویت خود را پرداخت کند یا بدهی آن معادل دو سال حق عضویت آن شده باشد، با تصمیم رییس دوره‌ای مجمع عمومی می‌تواند هم‌چنان از حق رای خود استفاده کند.
بدهی چه دولت‌هایی موجه تشخیص داده شده است؟
سه دولت جزایر کومورو، سومالی و سائوتومه و پرنسیپ بر اساس نامه دبیرکل سازمان ملل متحد، دلیل موجهی برای این بدهی دارند و به رییس مجمع عمومی اطلاع داده شده است که می‌توانند حق رای خود را حفظ کنند. اما دلیل بدهی دولت جمهوری اسلامی ایران و هفت دولت دیگر قانع کننده نبوده و تا زمان پرداخت بدهی، حق رای آن‌ها از دست رفته است.
جمهوری اسلامی چه دلیلی برای عدم پرداخت بدهی آورده است؟
جمهوری اسلامی ایران تحریم‌های ایالات متحده را دلیل عمده ناکارآمدی‌های موجود عنوان می‌کند. «سعید خطیب زاده»، سخن‌گوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی این بار هم تحریم‌های امریکا را دلیل بدهی به سازمان ملل اعلام کرده است.
او گفته است: «متاسفانه برای دومین سال پیاپی و به دلیل تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی امریکا، پرداخت‌های حق عضویت کشورمان در سازمان ملل با مشکل مواجه شده است. به رغم مضایق متعدد ایجاد شده، دولت جمهوری اسلامی ایران منابع لازم را برای پرداخت حق عضویت خود در سازمان ملل فراهم آورده و در حال انجام رایزنی‌های ضروری برای حل و فصل موضوع است. در عین حال در تدارک کانالی امن جهت پرداخت سریع‌تر حق عضویت مدنظر است.»
چرا سازمان ملل دلیل بدهی جمهوری اسلامی را موجه ندانسته است؟
دبیرکل سازمان ملل پیش از ارسال نامه تعلیق حق رای کشورها، موضوع را به دولتی که در معرض از دست دادن این حق است، اطلاع می‌دهد تا در صورتی که دلیل موجهی برای بدهی وجود داشته باشد و بده‌کاری ناشی از شرایط خارج از کنترل دولت‌ها باشد، با وجود بدهی، حق رای هم باقی بماند.
دبیرکل سازمان ملل دلیل مطرح شده از سوی جمهوری اسلامی، یعنی تحریم‌های ایالات متحده را موجه تشخیص نداده و حق رای دولت این کشور تا زمان پرداخت بدهی‌ها تعلیق شده است.
آن طور که سخن‌گوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی گفته، هم منابع مالی این حق عضویت تامین و هم کانال مالی پرداخت آن با وجود ادامه تحریم‌های ایالات متحده تعیین شده است؛ موضوعی که نشان می‌دهد در صورت وجود اراده برای پرداخت عضویت در زمان مقرر، این امکان برای دولت جمهوری اسلامی مسدود نبوده است.
مقام‌های نظام پیش از این هم تحریم‌های امریکا را دلیل ناتوانی در مقابله با همه‌گیری کووید-۱۹ اعلام می‌کردند اما با تغییر دولت، وزیر بهداشت اعلام کرد تحریم‌ها مانع نبوده‌اند و جمهوری اسلامی توانسته است میلیون‌ها دوز واکسن وارد کند.
حداقل پولی که جمهوری اسلامی باید بپردازد، چه‌قدر است؟
هر دولتی برای این که حق رای خود را حفظ کند، نباید معادل دو سال حق عضویت به سازمان ملل بده‌کار باشد. با حساب حق عضویت امسال، جمهوری اسلامی باید حدود ۱۸ میلیون دلار برای احیای حق رای خود به سازمان ملل متحد بپردازد.
تعلیق حق رای در همه بخش‌های سازمان ملل انجام می‌شود؟
سازمان ملل متحد بخش‌ها و سازمان‌های مختلفی دارد که در آن‌ها از دولت‌ها رای‌گیری می‌شود. تعلیق حق رای به دلیل پرداخت نشدن حق عضویت سالانه صرفا منجر به از دست رفتن حق رای در مجمع عمومی سازمان ملل می‌شود که محل آن در نیویورک است اما اثری بر حق رای در سایر بخش‌ها، مثل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد ندارد.
از دست رفتن حق رای دولت‌ها در مجمع عمومی نشان دهنده چیست؟
مجمع عمومی از ارکان اصلی سازمان ملل متحد است که نقش بسیار مهمی در تصمیم‌گیری‌های بین‌المللی دارد و پس از شورای امنیت، دارای اختیارات وسیعی است. ۱۳۹ دولت عضو سازمان ملل متحد و مجمع عمومی هستند اما فقط هشت دولت، از جمله جمهوری اسلامی حق رای خود را تا زمان پرداخت بدهی از دست داده‌اند. تعلیق حق رای دولت‌ها در مجمع عمومی، جلوه‌ای از وضعیت داخلی دولت‌ها محسوب می‌شود و بیان‌گر وضعیت نامناسب آن دولت است.
مطالب مرتبط:
معنای اظهارت بهرام عین‌اللهی؛ ایران تحریم دارویی نبود، کمپین ظریف صادقانه نبود
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر