معنی بیانیه کمیته بین‌المللی المپیک برای حذف پرچم و سرود ملی روسیه چیست؟

پس از حمله نظامی روسیه به اوکراین، نهادها و اشخاص ورزشی جهان نیز این تجاوز نظامی را محکوم کردند. از پاک کردن نام اسپانسرهای روسی از روی البسه تیم‌های فوتبال تا بیانیه‌هایی در جهت تحریم تیم‌های ورزشی و میزبانی‌های روسیه از رقابت‌های بین‌المللی.
اما یک سخنرانی، فضای مقاومت نهادهای ورزشی جهان در قبال روسیه را تغییر داد؛ کمیته بین‌المللی المپیک (IOC) از فدراسیون‌های جهانی خواست، تمامی رویدادهای مرتبط با ورزش دو کشور روسیه و بلاروس را تحریم کنند.
در این گزارش می‌پرسیم آیا سازمان‌های ورزشی قدرت یا میلی برای ایستادگی مقابل روسیه دارند یا خیر.
***

روسیه چگونه از سه المپیک زمستانی برای آتش جنگ استفاده کرد؟
کمیته بین‌المللی المپیک، بالاترین نهاد ورزشی جهان است که حق نظارت بر تمامی فدراسیون‌های ورزشی را نیز دارد. به همین دلیل قادر است یک فدراسیون جهانی را تعلیق کند یا ورزش یک کشور را به صورت کامل در حالت معلق و دور از میدان‌های رسمی و بین‌المللی قرار دهد.
روسیه، به صورت آشکارا قوانین مرتبط با جنگ که در منشور المپیک به آن اشاره شده است را با حمله نظامی به اوکراین نقض کرد.
طبق منشور المپیک، در جریان برگزاری رقابت‌های المپیک، پارالمپیک و المپیک زمستانی، کشورهای عضو این سازمان حق آغاز یا حضور در منازعات نظامی و جنگ را ندارند.
در بیانیه‌ای که کمیته بین‌المللی المپیک ساعاتی پس از قطعی شدن تجاوز نظامی روسیه به اوکراین منتشر کرد، به توافق دوم دسامبر سال ۲۰۲۱ میلادی میان سازمان ملل متحد و کمیته بین‌المللی المپیک اشاره شده است؛ قطع‌نامه‌ای که می‌گوید هرگونه نزاع نظامی باید از هفت روز قبل از رویدادهای المپیک تا هفت روز پس از آن متوقف شود که به «آتش‌بس المپیک» معروف شد.
روسیه روز پنجشنبه، تنها چهار روز پس از مراسم اختتامیه بازی های زمستانی پکن، با حمله به اوکراین، «آتش بس المپیک» را نقض کرد.
کمیته بین‌المللی المپیک، اما تنها روسیه را مسبب این نقض بین‌المللی نمی‌داند و از فدراسیون‌های عضو خود خواسته است «شدیدترین فشارها» را در قبال ورزش دو کشور روسیه و بلاروس اعمال کنند. دلیل این تصمیم، مشارکت نظامی بلاروس در نبرد با اوکراین اعلام شده است.
کمیته بین‌المللی المپیک، در بیانیه‌ خود گفته، از رفتار روسیه در قبال شکستن حرمت منشور المپیک و نقض «سه باره» آن‌چه آتش‌بس المپیک نامیده می‌شود، به ستوه آمده است.
روسیه طی سال‌های گذشته تنها کشوری بوده که از فرصت برگزاری المپیک‌های زمستانی و تابستانی، نهایت سوءاستفاده و بهره‌برداری سیاسی و نظامی را کرده است.

اتهام ارتباط IOC با ولادیمیر پوتین چقدر صحت دارد؟
وب سایت «ABC NEWS» در گزارشی ادعا کرده است که بخشیده شدن ورزشکاران روسی پس از «رسوایی سیستماتیک» دوپینگ در کشور روسیه، برگرفته از «رابطه بسیار نزدیک» رئیس کمیته بین‌المللی المپیک با «ولادیمیر پوتین» رییس‌جمهور روسیه بود.
کمیته بین‌المللی المپیک پیش از این، تا حدودی با روسیه بر سر بزرگ‌ترین پرونده دوپینگ ورزشکاران این کشور مصالحه کرده بود.
آذرماه سال ۱۳۹۸ آژانس جهانی مبارزه با دوپینگ (وادا) اعلام کرد تمام تیم‌های ورزشی و ورزشکاران کشور روسیه به مدت چهار سال از حضور در تمامی رقابت‌‌های بین‌المللی محروم هستند. این دستور‌العمل، رقابت‌های المپیک ۲۰۲۰ توکیو و جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را هم در می‌گرفت.
این شدیدترین و مهم‌ترین رای تاریخ آژانس بین‌المللی مبارزه با دوپینگ بود که کمیته بین‌المللی المپیک و تمامی فدراسیون‌های جهانی باید از آن تبعیت می‌کردند.
با این وجود کمیته بین‌المللی المپیک قبول کرد تمامی ورزشکاران روسی، زیر پرچم «کمیته المپیک روسیه» و بدون پرچم این کشور وارد مسابقات المپیک شوند.
با این وجود صبر کمیته بین‌المللی المپیک هم در مورد روسیه پس از حمله نظامی به خاک اوکراین به پایان رسید.
«توماس باخ» که پیش از این از خلع قانونی تحریم کامل ورزشکاران روسیه، برای بقای آن‌ها در رقابت‌های زیر نظر این سازمان استفاده کرده بود، حالا در آخرین بیانیه‌‌اش در مورد روسیه گفته است: «از پرچم‌ها و سرودهای ملی روسیه و بلاروس نباید در هیچ رویداد ورزشی بین‌المللی استفاده شود.»

آیا بیانیه کمیته بین‌المللی المپیک، معنی «آتش به اختیار» می‌دهد؟
یک سوی ماجرا این است که خود کمیته بین‌المللی المپیک، زیر فشار نهادها، فدراسیون‌ها و شخصیت‌های ورزشی قرار گرفته است. «توماس باخ»، رئیس کمیته بین‌‌المللی المپیک در زمان نگارش بیانیه‌ کمیته بین‌المللی المپیک، زیرکانه عمل کرده و حمله نظامی روسیه به اوکراین را «محکوم» نکرده است. در این بیانیه قید شده که کمیته بین‌المللی المپیک نگرانی عمیق خود را «در مورد ایمنی اعضای جامعه المپیک در اوکراین» ابراز می‌کند.
کمیته بین‌المللی المپیک هنوز هیچ اشاره‌ای به آینده ورزشکاران روسی در المپیک ۲۰۲۴ پاریس نکرده است. اما می‌توان حس کرد که توماس باخ رئیس این سازمان، پس از آن‌که اتحادیه فوتبال اروپا (یوفا) و چندین فدراسیون جهانی، میزبانی‌های روسیه از رویدادهای ورزشی پیش رو را لغو کردند، در موضع انفعال قرار گرفته باشد.
هرچند فرمان و بیانیه کمیته بین‌المللی المپیک در مورد ممنوعیت استفاده از پرچم و سرود روسیه در رقابت‌های بین‌المللی دیرهنگام صادر شد، اما این اجازه نهایی را به تمامی سازمان‌های ورزشی جهان می‌‌دهد که مانع از حضور ورزشکاران یا تیم‌های روسیه و بلاروس در این کشور شوند. نمونه اتفاقی که برای ورود تیم بسکتبال بلاروس به انگلستان افتاد.
امروز (شنبه) «پریتی پاتل» وزیر کشور بریتانیا اعلام کرد ویزای تمامی اعضای تیم ملی بسکتبال مردان بلاروس که پیش از این برای حضور در این کشور صادر شده بود، باطل شده است.
این تنها اتفاق طی ۴۸ ساعت گذشته نبود. فدراسیون‌های اسکی، اتومبیل‌رانی و شنا، تمامی رویدادهای مرتبط با رشته‌های ورزشی خود که قرار بود در کشور روسیه میزبانی شوند را لغو کردند.
قرار است در مورد برگزاری مسابقات والیبال، تیراندازی و هاکی هم که میزبانی‌شان به روسیه سپرده شده، تصمیم‌گیری شود. هاکی، یکی از دو رشته ورزشی محبوب ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه است.
دو هفته قبل، زمانی که ولادیمیر پوتین مشغول صف‌آرایی نیروهای خود در آن سوی مرزهای اوکراین بود، تصاویری از هاکی بازی کردن او با «الکساندر لوکاشنکو» رئیس‌جمهور بلاروس منتشر شد. ممکن است میزبانی این مسابقات نیز از آن‌ها سلب شود. 
دستورالعمل کمیته بین‌المللی المپیک می‌تواند، در ادبیات جمهوری اسلامی همان معنی آتش به اختیار شدن را داشته باشد؛ البته برای نهادهای ورزشی در قبال روسیه. 

چرا فیفا، علیه روسیه موضع‌گیری نکرده است؟
اتحادیه فوتبال اروپا اولین سازمان ورزشی بود که تحریم خود را از شعار به عمل رساند و میزبانی لیگ قهرمانان اروپا را از روسیه گرفت.
اما فدراسیون جهانی فوتبال نه تنها به حد اتحادیه فوتبال اروپا، عملگرا نیست که حتی در شعار دادن هم خودش را از سایر فدراسیون‌های بین‌المللی عقب‌تر نگه‌ می‌دارد.
تنها واکنش «جیانی اینفانتینو» رئیس فدراسیون جهانی فوتبال طی روزهای گذشته این جمله بود: «عمیقا از آن‌چه میان دو کشور می‌گذرد، متاسفم.»
با این حال فدراسیون جهانی فوتبال با فشارهایی از سوی فدراسیون‌های اروپایی مواجه است.
شنبه «سزاری کولسزا»، رئیس فدراسیون فوتبال لهستان، اعلام کرد تیم ملی این کشور در حمایت از مردم اوکراین، در پلی‌آف جام جهانی ۲۰۲۲ قطر مقابل روسیه به میدان نخواهد رفت. او گفته است این تصمیم را در راستای درخواست بازیکنان تیم ملی کشورش اتخاذ کرده است.
دقایقی پس از مخابره این خبر، روبرت لواندوفسکی در توییتی نوشت: «این درست‌ترین تصمیم ممکن است. نمی‌توانم تصور کنم در حالی که ارتش روسیه در خاک اوکراین به سر می‌برد، مقابل تیم ملی این کشور بازی کنیم. تقصیری متوجه بازیکنان روسیه نیست اما نمی‌توانیم به گونه‌ای عمل کنیم که انگار اتفاقی نیفتاده است.»
تیم ملی روسیه در گروه B رقابت‌های پلی‌آف جام جهانی ۲۰۲۲ قطر با تیم‌های لهستان، سوئد و جمهوری چک همگروه شده است. پیش از این نیز سوئد و جمهوری چک اعلام کرده بودند که حاضر به رقابت با روسیه در خاک این کشور نیستند. اما رئیس فدراسیون لهستان گفته است: «لطفا مشخص کنید که کاملا مخالف بازی کردن مقابل تیم ملی روسیه هستید.»
فیفا با موضعی همیشه در میانه، باید بین روسیه و اتحادیه اروپا، یکی را انتخاب کند.