close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
خبرنگاری جرم نیست

بهمن علاءالدین، پاسدار فرهنگ قوم بختیاری بود

۲۴ آذر ۱۳۹۷
ایران فقط تهران نیست
خواندن در ۴ دقیقه

محمد تنگستانی

پروژه جدید ایران‌وایر «ایران فقط تهران نیست» نام دارد. در این پروژه قصد داریم با کمک شما، هنرمندان و هنرآموزانِ شهرستان‌ها و روستاهای سراسر کشور را معرفی و با آن ها گفت‌وگو کنیم. اولویت هم هنرمندانی هستند که یا در رسانه‌های غیرمستقل ایران سانسور شده‌اند و یا به دلیل «شهرستانی» بودن، به آن‌ها اهمیت داده نشده است. «ایران‌وایر» بدون گزینش و یا جهت‌گیری سیاسی، این هنرمندان را به مخاطبان معرفی خواهد کرد.

در بخش اول این پروژه، اولویت ما هنرمندان استان‌های خوزستان، اصفهان و خراسان است. برای مشارکت در این پروژه و یا معرفی هنرمندانی که در شهرستان‌ و یا روستای شما زندگی و فعالیت می‌کنند، می‌توانید با آدرس [email protected]، با ما در تماس باشید.

«ایران‌وایر» در کنار معرفی کارآموزان هنر، هنرمندان شناخته شده شهرستان‌ها را نیز معرفی می کند.

«بهمن علاءالدین» با نام هنری «مسعود بختیاری»، خواننده شناخته شده ایل بختیاری، سال ۱۳۱۹ در شهرستان مسجد سلیمان زاده شد و در سال ۱۳۸۵ به علت بیماری نارسایی قلبی، درگذشت.

بهمن علاءالدین بعد از تکمیل دوره تحصیلی، استخدام وزارت آموزش و پرورش می‌شود و موسیقی را قبل از انقلاب به همراه «منصور قنادپور» و بعد‌ها با «عطا جنگوک» دنبال می کند.

از آلبوم‌های منتشر شده این خواننده نام دار محلی می‌توان به «مال کَنون»، «بَراَفتَو» و «آستارَه» اشاره کرد.

پرداختن به روایت‌ها و داستان‌های ایل بختیاری، اهمیت دادن به واژگانی که با گذشت زمان کم تر در جامعه استفاده می‌شوند و زنده نگه‌داشتن خرده‌فرهنگ‌های بومی در ترانه ها و تصنیف‌ها از خصوصیات آلبوم‌های موسیقی بهمن علاءالدین به حساب می‌آید.

«اردشیر صالح‌پور»، پژوهش گر و مدرس هنر در خصوص آثار و اهمیت این هنرمند در گفت‌وگویی  که در  رسانه‌های ایران منتشر شده است، می‌گوید: «علاءالدین تقلب نمی‌کند، دروغ نمی‌خواند و همه حرف‌هایش شفاف است؛ مثل خود حنجره‌اش. گاه در استودیو در هنگام ضبط صدا به گلویش خیره می‌شدم و باورم می‌شد که تیشنی(گلو) بلورینش صدای تبار دودمانی من است؛ مثل صدای "کرنا" در ایل بختیاری که همه چیز در او است؛ شکوه، هیمنه، غم پنهان، رنج و حماسه، میراث و پیغام، سرشت و سرنوشت، شاهنامه و خسرو و شیرین. صدای او جهت‌گیری دارد، حقوقی جانب‌دارانه از آواهایی غمین و از دست رفته، واژگانی به گرد فراموشی نشسته. این موهبت را می‌توان تنها در نوای "گاگریو"(مویه) زنان دریافت و یا مقام اصیل
"سحرناز" در دستمال‌بازی.»

این نویسنده و مدرس تئاتر، در خصوص فرهنگ بختیاری و اهمیت بهمن علاءالدین در زنده نگه داشتن این فرهنگ و  مفهموم «عشق» در همان مصاحبه می‌گوید:
«عشق هم چنان که مضمون همیشگی ترانه‌های بشر است، اصلی‌ترین دست مایه ترانه‌های بختیاری نیز هست و بخش عمده‌ای از این دست آوردهای لطیف در کنار حماسه‌ها به حیات موسیقایی خود ادامه داده است. کلیت ترانه‌های بهمن علاءالدین را عشق و عاطفه در بر می‌گیرد. در نخستین ترانه‌اش، از عشقی ساده و صمیمی و فقیرانه به دختری که نه لچک(سربند) اشرفی بلکه لچک ریالی به سر دارد، آغاز می‌شود و در دومین ترانه، عاشق به سایه‌های معشوق که بر نیم‌دری پنجره انعکاس یافته است، دل خوش می‌شود. این روال اساسا در همه ترانه‌های قبل از انقلابش جاری و ساری است و اوج آن در آواز "شُلِیلی" است که عطش سیری‌ناپذیر آن در آلبوم "مال کنون" بی داد می‌کند. از این پس، عشق در کنار شور اجتماعی و آرمانی ره می‌پوید و ترانه‌ها گاه تغزلی و گاه اجتماعی می‌شوند و ابعادی تازه را در ترانه‌های "چی چشمه" ،"ستین" و "کوگ تاراز" به گونه دیگری شاهد هستیم. در اواخر عمرش گرایش‌های اجتماعی و حتی سیاسی را در ترانه‌هایی چون "دنگ و فنگ" و "بنه‌ای روزگاره" که به تاسی از شعر "داراب افسر بختیاری"، از شاعران مطرح قوم بختیاری در قالبی نو سروده شده، مشاهده می‌کنیم.»

زنده نگاه داشتن خرده فرهنگ‌ها و فرهنگ‌ اقوام مختلف در کشوری مانند ایران که تنوع قومی دارد، برای پاسداری از میراث فرهنگی کشور اهمیت زیادی دارد. در دهه‌های گذشته اما حکومت جمهوری اسلامی با سانسور این خرده‌فرهنگ‌ها، سعی در هدایت آن ها به سمت ایدئولوژی‌های خود داشته است؛ به عنوان مثال، رقص‌های محلی در استان‌های شمالی سانسور شده اند و در حال حاضر کم تر گیلکی در مراسم شادی، از ملودی‌ها و یا رقص‌های محلی منطقه استفاده می کنند. بخش عظیمی از این عدم تمایل، ریشه در سیاست‌های هدفمند حکومت ایران و سانسوری که بعد از انقلاب فرهنگی، با تاسیس «شورای عالی انقلاب فرهنگی» اعمال کرد، دارد و بخشی دیگر را باید در فقر فرهنگی جامعه و عدم شناخت عمومی نسبت به اهمیت خرده‌فرهنگ‌ها جست و جو کرد.

بهمن علاءالدین و کارهای موسیقی که تولید و عرضه کرده است، در پاسداری و معرفی خرده فرهنگ‌های قوم بختیاری اهمیت به سزایی داشته اند و بدون تردید، نبود او در موسیقی فولکور ایران می توانست به فراموشی بسیاری از  ملودی‌های بومی و بختیاری بیانجامد.

ثبت نظر

گزارش

خواهر وحید صیادی نصیری: گفتند مراسم بگیرید اما علیه رژیم چیزی نگویید

۲۴ آذر ۱۳۹۷
مریم دهکردی
خواندن در ۴ دقیقه
خواهر وحید صیادی نصیری: گفتند مراسم بگیرید اما علیه رژیم چیزی نگویید