«محمد تنگستانی»، شاعر و روزنامه‌نگار مقیم بلژیک و همکار «ایران‌وایر» هفته گذشته به دنبال طرح سوال یک دانشجوی بسیجی از دفتر آیت‌الله «ناصر مکارم شیرازی»، با گرفتن فتوای «ارتداد»، به مرگ تهدید شد.
فارغ از این که فتوای ارتداد تا چه اندازه می‌تواند برای این نویسنده ایرانی تهدید عملی مرگ را به دنبال داشته باشد، طرح پرسش‌ها و جواب‌ها در سامانه اینترنتی برای تشویق به کشتن یک انسان، عملی غیرقانونی، غیرانسانی و مخالف با هرگونه ضوابط حقوق بین‌الملل است.
به گفته «شیرین عبادی»، حقوقدان، از دیدگاه حقوقی هیچ‌کس جز دادگاه صالح نمی‌تواند حکم ارتداد کسی را در حکومت اسلامی صادر کند.
مدتی پیش شخصی که خود را «دانشجوی بسیجی دانشگاه اصفهان» معرفی کرده، در بخش پرسش‌های مردمی وب سایت مکارم شیرازی از او پرسیده آیا خواندن اشعار محمد تنگستانی که حاوی «توهین به مقدسات مثل خطاب خداوند، امامان و سادات به فاحشگی و هم‌جنس‌بازی و نسبت دادن زنای محصنه به پیامبر اسلام» است، جایز است و حکم این شخص با توجه به ترویج اشعارش بین قشر جوان در فضای مجازی چیست؟
در پاسخ به این سوال، سایت مکارم شیرازی، مرجع تقلید شیعیان نوشته است: «۱-بدیهی است خواندن و شنیدن و ترویج چنین مطالبی حرام و به صورت جدی باید از این کار اجتناب کرد. ۲- هرگونه اهانت به مقام شامخ امامان معصوم و توهین به آن بزرگواران در صورتی که توهین‌کننده مسلمان باشد، موجب ارتداد است و اگر مسلمان نباشد، در حکم "سلبالنبی" است و این‌گونه افراد در اسلام مجازات بسیار سنگینی دارند. خداوند مسلمین و مخصوصا پیروان مکتب اهل بیت را از شر دشمنان مصون و محفوظ دارد.»
محمد تنگستانی به «ایران‌وایر» می‌گوید سوال دانشجوی مذکور و پاسخ دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی برای او از طریق ناشناسی در تاریخ ۱۲ اردیبهشت ماه ایمیل شده و در ایمیل‌های ناشناس دیگر، به مرگ تهدید شده است.
«ایران‌وایر» در روزهای گذشته سعی کرده است با دفتر مکارم شیرازی ارتباط برقرار کند و در باره این فتوا توضیح بخواهد. با این حال، تاکنون قادر به دریافت پاسخ نشده است.
فتوای مکارم شیرازی، مرجع تقلید شیعیان به معنای تهدید برای مرگ ایرانیانی است که مخالف اعتقادات اسلامی، آثاری دارند؛ به عبارت بهتر، تشویق مسلمانان به کشتن برادر مسلمان خود به دلیل داشتن اعتقادی متفاوت است.
قتل با فتوای مرجع امر خلاف قانون است/ تشخیص ارتداد منوط به روند قانونی است
شیرین عبادی، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل در پاسخ به این سوال که فتوای ارتداد از نظر حقوقی چه معنایی دارد، به «ایران‌وایر» می‌گوید: «بر مبنای قوانین مصوب در جمهوری اسلامی، صدور حکم ارتداد منوط به تشکیل پرونده و رسیدگی طبق روال قانونی به پرونده و اخذ دفاعیات از متهم طی یک دادرسی عادلانه است. هیچ‌کس هم حق ندارد به اتکای این که خود را مجتهد و یا اعلم می‌داند، حکم ارتداد کسی را صادر کند. از جهت حقوقی این حکم به هیچ‌وجه قابل اعتنا نیست.»
خانم عبادی در پاسخ به این سوال که آیا مسلمانی براساس همین فتوا می‌تواند پس از اقدام به قتل، از محاکمه در امن بماند، می‌گوید: «متاسفانه در دادگستری بیشترین بی‌توجهی‌ها از اجرای قوانین است و یکی از بزرگ‌ترین گره‌های مدافعان حقوق بشر و وکلا هم این است که چرا قوانین جمهوری اسلامی در دادگاه‌های ایران اجرا نمی‌شوند. اما اگر طبق قانون بخواهند عمل کنند، اگر کسی فقط براساس فتوای یک روحانی مرتکب قتل شود، حتما باید محاکمه شود و باید در دادگاه ارتداد آن شخص را ثابت کند.»
شیرین عبادی با تاکید بر این که فتوای ارتداد بدون تشکیل دادگاه غیرقانونی است، میافزاید: «از جهت قانونی کسی که خود را مجتهد می‌داند، حق ندارد حکم ارتداد بدهد چون این حکم مسبوق به تشکیل پرونده، طی دادرسی عادلانه و اخذ دفاعیات است.»
برنده جایزه صلح نوبل همچنین درباره وظیفه پلیس بین‌الملل نسبت به فرد متهم شده به ارتداد گفت: «از آن جا که این مساله را می‌توان از جهت حقوقی، تهدید به قتل عنوان کرد، در چنین حالتی پلیس وظیفه دارد کلیه اقدامات احتیاطی را برای حفظ جان فردی که مورد تهدید قرار گرفته است، انجام دهد.»
در انتظار مدارک برای ترجمه رسمی و حمایت پلیس بلژیک
محمد تنگستانی، روزنامه‌نگار و شاعر به «ایران‌وایر» می‌گوید او پس از گرفتن فتوای ارتداد از طریق ایمیل ناشناسی و ایمیل‌های دیگری که او را به کشتن تهدید کرده‌اند، به اقدام قانونی روی آورده است: «نامه‌هایی که سازمان‌ها و نهاد‌های حقوق بشری به پلیس و دولت بلژیک نوشته‌اند، ضمیمه پروندهام شده و پلیس بلژیک مقدمات پیشگیری از هرگونه اتفاقی را در حال حاضر فراهم کرده است. آدرس محل اقامت و شماره تلفنم را در لیست خطر فوریت‌‌های پلیس و قسمت ضدترور قرار داده‌اند و به طور مستمر در حال حاضر پلیس اطراف محل اقامتم تردد می‌کند؛ تا دو سه روز آینده که قاضی مخصوص پرونده تصمیم بگیرد که چه کاری باید برای امنیتم انجام بدهند.»
محمد تنگستانی با بیان این که این فتوا برایش اهمیتی ندارد، می‌گوید: «این استفتا و در نهایت فتوا را باید از چند زاویه نگاه کرد؛ مهم‌ترین آنها این است که من در شعر و ادبیاتم برخلاف ادبیات کلاسیک و حتی بخش عظیمی از ادبیات معاصر ایران که بازتولید و یا ترویج مذهب و تفکرات مذهبی است، رفتار کرده‌ام. بخش عظیمی از ادبیات کلاسیک ما به این دلیل که شاعران نامدار ادبیات فارسی یا حافظ قرآن بوده‌اند و یا مبلغ آن، بازتولید مذهب است. من با بازتولید و ترویج مذهب مشکل اساسی دارم.ادبیات کلاسیک به شکل ماهرانه‌ای مذهب را در ناخودآگاه فرهنگی ایرانی‌ها نهادینه کرده‌اند. باید یک انقلاب واقعی فرهنگی در ایران امروز رخ بدهد. یکی از علت‌هایی که ادبیات کلاسیک بعد از انقلاب ۵۷ محبوبیت بیشتری پیدا کرد، همین نکته، یعنی حضور مستمر مذهب و تفکرات مذهبی در ادبیات کلاسیک بود. جمهوری اسلامی برای این که شیشه عمرش در مذهب و ترویح آن خلاصه و تعریف می‌شود، در این حوزه سرمایهگذاری زیادی کرده است. از اولین ماه‌های انقلاب، شروع به سانسور صدای مستقل و ادبیات متعهد کرد و به موازات آن، ادبیات و تفکرات کلاسیک مذهبی که در ناخودآگاه جامعه نهادینه شده بود را مورد حمایت قرار داد. نباید شناخت و درک تئوریستن‌های حزب جمهوری اسلامی و دو رهبر جمهوری اسلامی از فرهنگ و شعر را نادیده گرفت. امثال علی خامنه‌ای در بدنه حکومت جمهوری اسلامی کم نیستند. آنها به اندازه من و دیگری، هم نقش فرهنگ در بقای حکومت‌ها را می‌دانند و هم به اهمیت زبان شعر آگاهی دارند.»
تنگستانی با بیان این که جامعه به واسطه حضور و اهمیت شبکه‌های اجتماعی، در حوزه باورهای مذهبی و نحوه برخورد با مذهب به یک آزادی و آگاهی نسبی رسیده است، ادامه می‌دهد: «برخلاف خیلی‌ها، به ویژه کسانی که تفکرات اصلاح‌طلبی و وابستگی شدید به تفکرات حکومتی دارند، این فتوا را اصلا شخصی نمی‌بینم. به باور من، این فتوا همه کسانی که آزادانه فکر می‌کنند را تهدید می‌کند. من نماینده بخشی از یک جامعه ۸۰ میلیون نفری هستم. در نتیجه، آنها فقط کمر به قتل من نبسته‌اند. افراطیون اسلامی با هر کسی که در راستای مبارزه با سانسور فعالیت کند و بخواهد برخلاف میل آنها فکر کند، مشکل دارند. این ارتداد فقط جان من را تهدید نمی‌‌کند بلکه آقای مکارم با این فتوا، بخشی هرچند اندک از جامعه ایران را به مرگ تهدید کرده است.»
مطالب مرتبط:
تهدید شاعر و روزنامه نگار ایرانی به مرگ با فتوای ارتداد مکارم شیرازی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر