فهرست زندانی‌های خارجی در ایران یک عضو تازه و غیرمنتظره دارد: «یولیا یوزیک»، روزنامه‌نگار تبعه روسیه که سابقه همکاری با روزنامه‌هایی همچون «نیوزویک» روسیه را دارد
علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران می‌گوید پرونده یولیا یوزیک، خبرنگار روسی که در ایران بازداشت شده مربوط به مشکل ویزا است، نه اتهام جاسوسی. او گفته به زودی به این پرونده رسیدگی می‌شود. امروز دمیتری پسکوف، سخنگوی دولت روسیه نیز بازداشت یولیا یوزیک را غیرقابل قبول عنوان کرده است.
خانواده و نزدیکان این روزنامه نگار روس می‌گویند او به ظن جاسوسی برای اسرائیل بازداشت شده است.
منابعی در روسیه در گفتگو با ایران‌وایر از جزییات دستگیری خانم یوزیک خبر دادند. به گفته آن‌ها، روز پنجشنبه نیروهای سپاه با یورش به هتل او در تهران، این روزنامه‌نگار را دستگیر کردند و به او انگ همکاری با اسراییل زدند.
پیشتر «عباس موسوی»، سخنگوی وزارت خارجه ایران، ضمن تایید این دستگیری گفته بود هدف از آن، ارائه بعضی اطلاعات است و این روزنامه‌نگار به‌زودی آزاد می‌شود؛ اما این خبر به‌سرعت نقض شد. «آندری گارنکو»، مسئول مطبوعاتی سفارت روسیه در تهران، دیروز در گفتگو با خبرگزاری «تاس» گفت: «وزارت خارجه ایران خبر آزادی فوری خانم یوزیک را تایید نکرده است.»
پیش از آن، «مهدی سنایی»، سفیر ایران در مسکو، به وزارت خارجه روسیه احضار شده بود و در گفتگو با معاون وزارت خارجه روسیه در مورد این دستگیری توضیح داده بود.
به گفته سفارت روسیه در ایران، خانم یوزیک یک هفته پیش (در روز ۲۹ سپتامبر) در پاسخ به دعوتی شخصی به ایران رفته بود. آندری گانکو، سخنگوی سفارت، گفت: «خانم یوزیک پس از دستگیری، صحبت کوتاه تلفنی با مادرش داشته است» و بر این اساس تایید کرد که: «به ایشان اتهام همکاری با مقامات امنیتی اسرائیل زده شده است.»
یکی از دوستان خانم یوزیک به ایران‌وایر گفت: « هر کس یولیا را بشناسد می‌داند این اتهام واقعا مضحک است. او همیشه روزنامه‌نگار مستقلی بوده و با هر قدرتی درافتاده تا حقیقت را نشان دهد. او اصلا اهل همکاری با هیچ دولتی نیست. به خاطر عشق و علاقه‌اش به ایران بود و قرار بود با بعضی همکاران روزنامه‌نگار ایران سفر کند.»
خانم یوزیک دو روز قبل از دستگیری‌اش تصاویری از خانه طباطبایی‌ها در کاشان در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرده بود و در متنی که به زبان روسی نوشته بود از آن با اصطلاح «پنجاه طیف آبی» یاد کرده بود. او از عشقش به این مکان گفته بود. چند روز قبل، از ده انار اصفهان دیدن کرده بود و عکس‌هایی از انارفروش‌ها منتشر کرده بود.
علاقه او به ایران را در عکس‌هایی که هرچند یک‌بار در اینستاگرام خود منتشر کرده می‌بینیم؛ مثلا حدود یک سال پیش پوستر معروف «قاسم سلیمانی» که در پاسخ به «ترامپ» و با اشاره به «بازی تاج‌وتخت» ساخته‌شده بود منتشر کرده بود و گفته بود «دوستان ایرانی‌اش» آن را فرستاده‌اند. عکس‌های سفر سال ۱۹۷۶ «الیزابت تیلور» به تهران، از دیگر تصاویری بود که او در صفحه‌اش بازنشر داده بود.
روزنامه «گازتا»ی روسیه گفت این روزنامه‌نگار برای همکاری با یک انتشاراتی «تندروی اسلامی» به ایران رفته گرچه گزارش این روزنامه دقیق به نظر نمی‌رسد و در جایی صحبت از «انتشاراتی» می‌شود و در جای دیگر صحبت از «شبکه تلویزیونی»
مادر این روزنامه‌نگار هم در گفتگو با روزنامه «موسکووسکی کوسومولتز» همکاری دخترش با یک انتشاراتی در ایران را تایید کرد و گفت او به دعوت این شرکت و با خرج آن به ایران رفته. او در ضمن گفت دخترش بیماری سختی دارد و زندان می‌تواند به قیمت جانش تمام شود. او تاکید کرد که دخترش فارسی بلد نیست.
یولینا، دختر سیزده ساله یولیا، در فیس‌بوک نوشته بود که مادرش می‌داند که اوضاع می‌تواند چنین شود اما با این حال به ایران رفت. یولیا علاوه بر او سه فرزند دیگر هم دارد: یک دختر ۱۶ ساله و دو پسر دوقلوی ۱۰ ساله.
فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاران و فدراسیون روزنامه‌نگاران اروپا ساعاتی پس از انتشار خبر دستگیری به‌سرعت خواهان آزادی فوری خانم یوزیک شدند.
«بوریس وویتسخوسکی» روزنامه‌نگار و همسر سابق خانم یوزیک، تاکید کرد که خانم یوزیک گذرنامه اسراییلی ندارد و آخرین بار، نزدیک ۲۰ سال پیش در اسراییل بوده ، آن هم برای تهیه گزارش از زندگی روزمره در ارتش اسراییل برای روزنامه «کومسومولسکایا پراودا».
این حضور روزنامه‌نگارانه باعث شده بعضی‌ها به‌غلط از او به‌عنوان سرباز سابق ارتش اسراییل نام ببرند.
یولیا یوزیک کیست؟
خانم یوزیک چند سال پیش گزارش‌هایی از ایران برای روزنامه «کومسومولکایا پراودا» تهیه کرده بود اما در یکی دو سال آخر، سفرهایش به ایران همه تفریحی بودند. در دسامبر ۲۰۱۷ عکس‌هایی از سفر به تهران در اینستاگرام منتشر کرد؛ ازجمله عکس‌هایی از گوشواره‌های ایرانی که خریده بود. او در ضمن عکس‌هایی از یک کتاب‌فروشی کودکان منتشر کرده بود و از این «تناقض» گفته بود که در این کتاب‌فروشی کودکان هم کتاب‌هایی راجع به علم و فن‌آوری هست و هم کتاب سخنرانی‌های رهبران جمهوری اسلامی همچون آیت‌الله‌ها خمینی و خامنه‌ای.
خارج از ایران اما یوزیک بیش از هر چیز به خاطر گزارش‌هایش از منطقه مسلمان‌نشین قفقاز شمالی روسیه شناخته می‌شود. معروف‌ترین اثر او کتاب «عروس‌های الله» در مورد بمب‌گذاران انتحاری زن و کودکِ «چچن» است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. این روزنامه‌نگار ۳۸ ساله کتاب دیگری به نام «لغت‌نامه بسلان» نیز راجع به تخاصم چچن که در آن گروه‌های محلی و اسلام‌گرا با گروه‌های نزدیک به دولت مرکزی روسیه درگیر بودند نوشته است. کتاب‌های او در بیش از ده کشور همچون فرانسه، آلمان و ایتالیا منتشر شده‌اند.
کتاب‌های او از چندین زاویه جنجالی بوده‌اند؛ رسانه‌های نزدیک به «کرملین» او را متهم به همدستی با تروریست‌های اسلام‌گرا و دادن چهره مثبت از اسلام‌گرایان چچن کردند. از سوی دیگر، «اوگه بورکگروینگ»، مشاور کمیته هلسینکی نروژ، در مورد کتاب «عروس‌های الله» می‌گوید این کتاب «تصویر تخاصم در چچن و جامعه چچن را مخدوش می‌کند». به گفته این منتقد «اندیشه دسیسه‌گرا» ی خانم یوزیک مدعی همکاری بین اسلام‌گرایان و سازمان‌های حقوق بشری و دستگاه‌های اطلاعاتی غربی است. این منتقد حتی مدعی شده که خانم یوزیک با دستگاه جاسوسی دولت روسیه ارتباط دارد.
خانم یوزیک خود علنا منتقد کرملین و سیاست‌های «پوتین» در مناطق مسلمان‌نشین قفقاز شمالی است. او سه سال پیش نامزد مجلس روسیه از طرف حزب لیبرال «پارناس» (آزادی مردم) بود و کاندیداتوری‌اش موردحمایت پروژه «انتخابات بازِ» «میخاییل خودورکووسکی» قرار گرفت. او البته عضو حزب پارناس نبود و خودش می‌گفت علاقه خاصی به این حزب ندارد. در سال ۲۰۱۶ فیلم مستند کوتاهی به نام «یولیا داغستان را می‌فهمد» در مورد کاندیداتوری او ساخته شد.
یوزیک از منطقه مسلمان‌نشین داغستان کاندید شده بود که جنوبی‌ترین بخش فدراسیون روسیه است. او هنگام کاندیداتوری‌اش گفته بود: «من نامزد این کرسی هستم چون می‌خواهم نقشی در تحولاتی بازی کنم که به‌زودی در روسیه صورت خواهند گرفت. می‌خواهم جزو کسانی باشم که باعث آوردن اصلاحات و رفاه به قفقاز می‌شود.»
در انتخابات سال ۲۰۱۶، حزب پارناس تنها موفق به کسب ۰/۰۷ آرا در منطقه داغستان شد. بیش از ۸۸/۹ درصد آرا در این منطقه به حزب پوتین، «روسیه متحد» رسید که روابط نزدیکی با قدرت‌های محلی برقرار کرده است.
در این فیلم و سایر منابع، یولیا یوزیک متولد سال ۱۹۸۱ در منطقه روستوف که نزدیک به مرز اوکراین است معرفی شده است.
اما بعضی رسانه‌های نزدیک به کرملین مدعی هستند که خانم یوزیک متولد دونتسک در اوکراین است و حامی جریان‌های اوکراینی مخالف مسکو است.
دوست خانم یوزیک به ایران‌وایر گفت: «تئوری‌های توطئه رسانه‌های اجتماعی روسیه را باور نکنید. یولیا یک روزنامه‌نگار است مثل من و شما. به خاطر کار کردن روی موضوع حساس قفقاز و چچنی‌ها همه نوع توطئه راجع به او خلق کرده‌اند.»
برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیشتر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید: www.journalismisnotacrime.com
مطالب مرتبط:
خبرنگار روس در تهران متهم به همکاری با اسراییل شد
سفیر ایران به وزارت خارجه روسیه فراخوانده شد؛ او باید برای بازداشت خبرنگار روس توضیح دهد
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر