مهسا ملک مرزبان: یک کتابم به دلیل ممیزی از سال گذشته در ارشاد مانده است!

«مهسا ملک‌ مرزبان»، مترجم حوزه ادبیات در یادداشتی درباره ممیزی در آثار ترجمه در ایران نوشته است بخش بزرگی از ممیزی‌ها نه بر اساس قواعد مشخص بلکه با سلیقه سانسورچیان تعریف می‌شود. 

خانم ملک مرزبان در بخشی از این یادداشت که در صفحه اینستاگرام مجله «چلچراغ» منتشر شده، نوشته است کتابی از او سال گذشته از سوی وزارت ارشاد مجوز انتشار نگرفته است درحالی‌که همان کتاب از سوی مترجم و ناشر دیگری منتشر شده است. 

این مترجم ادبیات نوشته است: «یک کتابم از سال گذشته در ارشاد مانده. همان مطالب را مترجم دیگری با ناشر دیگری درآورده. هاج‌وواج می‌مانم این چیزهایی که در کتاب من ایراد گرفتند، خیلی سبک‌تر است از آن کتاب که اصل ماجرا را گفته.»

او در ادامه به یکی از مواردی که باعث سانسور و عدم اجازه انتشار کتابش شده، اشاره کرده است: «در ترجمه من به صحنه‌ها یا صحبت‌هایی اشاره شده، اما در ترجمه دیگری صحنه ممنوعه را با جزئیات توصیف کرده‌اند. من نوشته بودم: «کفش‌هایش را درآورد و پابرهنه رفت توی اتاقش.» گفتند این را هم حذف کن، پا نباید برهنه باشد!»

مهسا ملک مرزبان با اظهار اینکه سلیقه سانسورچی‌ها یکی از عوامل مهم تعیین‌کننده برای انتشار یک کتاب است، نوشته: «بخش اعظم این ماجرا سلیقه‌ای است، چون به عامل انسانی ربط دارد، به همین دلیل مثال کلمه خودکشی جزو ممیزی است، اما کتابی درباره خودکشی مجوز می‌گیرد و بارها هم چاپ می‌شود! به‌علاوه این‌که تعداد کلمات مشمول ممیزی هم روزبه‌روز دارد زیاد می‌شود. مرز این اصلاحات به‌مراتب مبهم‌تر از سابق شده است، به‌طوری‌که ترجمه‌ای که سال هشتاد از من چاپ کردند، با قوانین امروزی قابل‌چاپ نیست.»

خانم ملک مرزبان نام کتاب مورداشاره‌اش را ذکر نکرده است. در سال‌های گذشته بارها از سوی مترجمان و ناشران شنیده شده که کتابی از  آن‌ها با موانع و سانسور در مسیر چاپ مواجه شده درحالی‌که همان کتاب از سوی ناشر و مترجم دیگری روانه بازار کتاب شده است فقط به این دلیل که سانسورچیان وزارت ارشاد سلیقه‌های متفاوتی از یکدیگر دارند. 

نه‌تنها ممیزی به‌خودی‌خود بلکه فقدان دستورالعمل مشخصی برای آن نیز در وزارت ارشاد باعث بروز اختلاف و هرج‌ومرجی در بازار نشر شده است. 

مهسا مرزبان، فارغ‌التحصیل رشته مترجمی زبان انگلیسی است و تاکنون رمان‌ها و داستان‌های زیادی را ترجمه کرده است ازجمله «خرده روایت‌های بی‌زن و شوهری»، «شیفتگی‌ها»، «کریستف کلمب». او مجری و تهیه‌کننده برنامه‌های تلویزیونی نیز هست.

برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیش‌تر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید: www.journalismisnotacrime.com