۲۲ نفر از روزنامه‌نگاران «شهروند» روز ۳۱مرداد۱۳۹۹ در اعتراض به سیاست‌های جدید مدیریت «هلال احمر»، از کار خود استعفا دادند.
روزنامه شهروند در اسفند ۱۳۹۱کار خود را آغاز کرد و اکنون پس از قریب به ۸ سال، قرار است چاپ کاغذی آن با تصمیم مدیریت سازمان هلال احمر متوقف شود و فقط به شکل آنلاین به بقای خود ادامه دهد. مدیریت این سازمان علت تصمیم جدید خود را «کاهش هزینه‌ها» عنوان کرده است.
به دنبال اعلام این تصمیم جدید در ماه‌های اخیر بسیاری از روزنامه‌نگاران این روزنامه تعدیل شدند، اعتراض کردند و روز گذشته ۳۱مرداد۱۳۹۹، ۲۲ نفر از آن‌ها استعفا دادند.
«سعیده اسلامیه»، معاون سردبیر این روزنامه، یکی از ۲۲ روزنامه‌نگاری است که از شغل خود استعفا داده است. او در توییتر خود نوشته است: «امروز آخرین روز کاری ما در #روزنامه_شهروند بود. من و ۲۱ نفر از همکارانم به خاطر عدم درک مسئولان هلال احمر از رسانه استعفا دادیم. هر چه در توان داشتیم به‌کار بستیم تا #شهروند را به عنوان رسانه‌ای که بازگوکننده فقر و نابرابری است و دغدغه بهداشت و آموزش دارد نگه داریم، اما نشد. نخواستند.»
سعیده اسلامیه، ۱۲ روز پیش نامه معاونت مالی و اداری روزنامه شهروند را در توییتر خود منتشر کرده و نوشته بود که این نامه را امضا نکرده است. در این نامه که به او و بقیه روزنامه‌نگاران شهروند داده شده، آمده است تا ۲۰مرداد۱۳۹۹ تمایل خود را برای ادامه همکاری با شکل جدید شهروند اعلام کنند والا به معنای اخراجشان از روزنامه شهروند تلقی می‌شود.
این گروه از روزنامه‌نگاران که عمدتا در حوزه اجتماعی فعالیت می‌کردند، در پی آن‌چه تغییر نگاه مدیریتی این روزنامه خوانده می‌شود، استعفا داده‌اند. سرپرست فعلی روزنامه گفته بود، به خاطر کاهش هزینه‌ها باید روزنامه را به صورت آنلاین منتشر کند. او بعدتر از روزنامه‌نگاران خواسته بود، تعهد بدهند که با رویه‌های جدید مدیریتی مشکلی ندارند. همچنین به این افراد که جزو روزنامه‌نگاران باسابقه ایران هستند، گفته شده بود باید به عنوان کارمند روابط عمومی هلال احمر فعالیت کنند؛ موضوعی که آن‌ها را از فعالیت اصلی‌شان در حوزه خبرنگاری دور خواهد کرد.
در میانه مرداد ماه ۱۳۹۹ اخباری منتشر شد که نشان می‌داد روزنامه شهروند قرار است ضمن تعدیل نیروهای روزنامه‌نگار، صرفا به صورت آنلاین منتشر شود. «اسماعیل رمضانی»، مدیرکل روابط عمومی جمعیت هلال‌احمر ایران و سرپرست روزنامه شهروند، دلیل این رویکرد را «مشکلات مالی و قانونی» و «برگشتی‌های زیاد» روزنامه بیان کرده بود.
او در مصاحبه با «روزنامه ایران» گفته بود، تعدیل گسترده نیروها و تعطیلی روزنامه شایعه است: «تنها بحث تغییر سیاست و رویکرد است. به کسی در خصوص تعدیل گسترده نیرو چیزی گفته نشده و به کسی نگفته‌ایم که دنبال کار باشد.»
سرپرست روزنامه شهروند در همین گفت‌وگو، به انتشار بیانیه روزنامه‌نگاران خطاب به انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران نیز اعتراض کرده بود. واکنش او به نامه‌ای بود که ۳۳ عضو تحریریه روزنامه شهروند در روز ۱۳مرداد۱۳۹۹ خطاب به رییس و هیات‌مدیره «انجمن صنفی روزنامه‌نگاران» نوشته بودند.
روزنامه‌نگاران در این نامه تاکید کرده بودند که تغییر رییس جمعیت هلال احمر باعث دگرگونی نگاه‌ها به مسئله کار روزنامه‌نگاری شده است.
بر اساس آن‌چه در این نامه آمده است، «کریم همتی»، رییس سازمان هلال احمر گفته بود: «تکلیف ۷-۸ میلیارد تومان از پول‌هایی که به روزنامه رفته، معلوم نیست.» او از این‌که پول‌ها در برخی موارد بدون سند مالی جابه‌جا شده‌اند انتقاد کرده و آن را یکی از مشکلات سازمان دانسته بود. آن‌طور که در این بیانیه اعتراضی آمده است، «برخی چنین استنباط کرده‌اند که چون پول نداریم، چاپ لازم نیست. (روزنامه را) آنلاینش کنید.»
بررسی‌های «خبرنگاری جرم نیست» نشان می‌دهد که، حرف‌های کریم همتی مربوط به هزینه‌های روزنامه در سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ خورشیدی بوده است؛ زمانی که سرپرست فعلی روزنامه شهروند (اسماعیل رمضانی) مدیر این روزنامه بود.
روزنامه‌نگارانی که این نامه را امضا کرده‌اند، تاکید می‌کنند که با وجود فراهم شدن هزینه‌ها توسط «سازمان برنامه و بودجه»، رییس هلال‌احمر همچنان بر رویکردهای قبلی خودش اصرار داشته است.
به جز این، اعتراضات گسترده‌ای از سوی روزنامه‌نگاران در شبکه‌های اجتماعی نسبت به آنلاین شدن روزنامه شهروند و سیاست‌های جدید مدیریت سازمان هلال احمر صورت گرفت. در یکی از کارزارهای اینترنتی، جمعی از روزنامه‌نگاران خواسته بودند روزنامه شهروند بنا بر استاندارد سابق به فعالیتش ادامه دهد.
امضاکنندگان این کارزار، روزنامه شهروند را «تاثیرگذارترین روزنامه اجتماعی ایران» نامیده و تاکید کرده بودند که این تغییرات میتواند به ضرر جامعه مطبوعاتی کشور و کل جامعه ایران باشد.
تفاوت نگاه روزنامه‌نگاران و مدیران هلال‌احمر درباره «هزینه و فایده» انتشار یک روزنامه چشمگیر است. مدیران هزینه‌های چند میلیاردی و زیاد بودن تعداد برگشتی‌های روزنامه را نشان ضرر می‌دانند. اسماعیل رمضانی، سرپرست فعلی شهروند، که طرفدار کاهش هزینه‌ها از طریق آنلاین کردن این روزنامه است، در توییتر خود با کنایه به یکی از روزنامه‌نگاران نوشته است: «این کار(ها) را "صبا آذرپیک" هم می‌توانست با چند تا توییت انجام بدهد. نیازی به چند میلیارد تومان هزینه در سال هم نداشت.»
«روشن نوروزی»، روزنامه‌نگار، اما معتقد است تنها مسئله مهم برای یک روزنامه تیراژ آن نیست. او در توییتر توضیح داده است: «آدرس غلط ندهیم. با ۳۰۰ نسخه در روز می‌توان گزارش نوشت و دلفیناریوم تهران را تعطیل کرد. پس عاملی مهمتر در این میان وجود دارد: "اعتبار و اثربخشی رسانه‌ای"»
این نگاه البته در میان روزنامه‌نگاران هم منتقدانی دارد. «نوید جمشیدی»، روزنامه‌نگار، در توییتر نوشته است: «روزنامه شهروند چاپ تهران روزانه نزدیک به ۲۰ میلیون تومان هزینه دارد. در حالی که تیراژ آن از ۲۰۰۰ نسخه فراتر نمی‌رود. نکته عجیب این‌جاست که این هزینه را "هلال احمر»" پرداخت می‌کند(بدون هیچ تاثیر رسانه‌ای)؛ درست در زمانی که کشور لنگ هزینه‌های بهداشت و درمان مردم است.»
آخرین اتفاقی که بسیاری از روزنامه‌نگاران شهروند را به استعفا مصمم کرد، به درخواست امضای یک تعهدنامه کاری مربوط می‌شود؛ نامه‌ای که در آن تاکید شده است مخالفت با رویکرد مدیریت جدید شهروند میتواند به اخراج فرد منتهی شود.
از ۱۹مرداد۱۳۹۹ تصویری از یک تعهدنامه در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد. در این نامه نوشته شده است که افراد باید برای ادامه کار در این روزنامه تعهد بدهند که رویکردها و سیاست‌های جدید در حوزه آنلاین را بپذیرند.
در این نامه نوشته شده بود، با توجه به مخالفت عده‌ای با تغییر رویکرد جدید، «نامه‌نگاری سرگشاده» و «ایجاد فضای رسانه‌ای» از روزنامه‌نگارانی که بخواهند در «شهروند» کار کنند، تعهد گرفته می‌شود که با رویکرد جدید موسسه مخالفتی نداشته باشند.
این تعهدنامه و تهدید ضمنی به اخراج در حالی صورت می‌گیرد که روزنامه‌نگاران شاغل در این رسانه تا پایان شهریور ماه ۱۳۹۹ قرارداد همکاری معتبر داشته‌اند. «احسان بداغی»، روزنامه‌نگار، در توییتر نوشته است که مدیریت شهروند به روزنامه‌نگارانش ۲۴ ساعت مهلت داده بود تا این تعهدنامه را امضا کنند. اما بسیاری از روزنامه‌نگاران در شبکه‌های اجتماعی اعلام کردند که امضای چنین تعهدنامه‌ای را توهین به جایگاه خبرنگاری می‌دانند و آن را امضا نخواهند کرد.
«شهرزاد بهشتیان»، روزنامه‌نگار، از این تعهدنامه با عنوان «اخراج مدرن» و «نمونه درخشان استبداد» یاد کرده و در توییتر نوشته است: «نامه‌ای که روزنامه شهروند -در نهایت بی‌سلیقگی و نادانی نوشتاری- به خبرنگارانش داده و ادامه همکاری با روزنامه را مشروط به امضای آن کرده است. روزنامه شهروند -که به‌گفته خبرنگارانش معاونت مالی اداری ندارد- نامه را امضا نکرده و مُهر کرده است.»
روزنامه شهروند، وابسته به سازمان هلال احمر ایران است. این ارگان به خاطر گزارش‌های خاصی که در حوزه اجتماعی منتشر می‌کرد، مشهور شد. به جز گزارش‌های اجتماعی خاص، روزنامه شهروند به خاطر نگاه مدیریتی خاص نیز بین روزنامه‌نگاران مشهور شده بود. «نرگس جودکی»، سردبیر شهروند، یکی از معدود زنانی است که در ایران توانسته به جایگاه سردبیری برسد.
بی‌کاری یا اخراج دسته‌جمعی روزنامه‌نگاران در ایران موضوع کم‌سابقه‌ای نیست. نزدیک به صد نفر از روزنامه‌نگاران شاغل در بخش مجلات موسسه همشهری حدود دو سال پیش به صورت گروهی از این رسانه اخراج شدند. به جز این، روزنامه‌های «ابتکار»، «جهان صنعت»، «شرق» و «اعتماد»، از رسانه‌هایی هستند که در سال‌های اخیر با چالش‌های مشابهی دست و پنجه نرم کرده‌اند.
برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیشتر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید.
مطالب مرتبط:
برخورد مدیر جدید شهروند و واکنش خبرنگاران این روزنامه در فضای مجازی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر