گزارشگران بدون مرز: ایران رکورددار کشتن روزنامه‌نگاران در نیم‌قرن اخیر است

سازمان گزارشگران بدون در روزهای پایانی سال ۲۰۲۰ میلادی، گزارش سالانه خود در خصوص وضعیت خبرنگاران طی این سال را منتشر کرد. در این گزارش از اعدام «روح‌الله زم» به عنوان یک قتل یاد شده و همچنین این سازمان مستقل، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان کشوری رکورددار در کشتن بسیاری از خبرنگاران در نیم قرن اخیر دانسته است.

براساس گزارشی که بخش فارسی سایت گزارشگران بدون مرز در روز سه‌شنبه ۹ دی ۱۳۹۹، منتشر کرد، طی سال ۲۰۲۰، بالغ بر ۵۰ خبرنگار در سراسر جهان کشته شده‌اند. در این گزارش تاکید شده که کشته شدن خبرنگاران در کشورهای جنگ‌زده کاهش یافته و بیشتر موارد در کشورهایی که در حال جنگ نیستند، رخ داده است.

با خبرنگاران کشته شده در سال ۲۰۲۰، تعداد گزارشگرانی که در ده سال گذشته جان باخته‌اند به ۹۳۷ نفر رسید.

همچنین طبق این گزارش، کشتن ۸۴ درصد از این خبرنگاران طی سال ۲۰۲۰ میلادی به صورت «آگاهانه»، «عامدانه» و «هدفمند» صورت گرفت؛ این در حالی است که این میزان در سال ۲۰۱۹ میلادی۶۳ درصد بود.

سازمان گزارشگران بدون مرز از اعدام «روح‌الله زم»، مدیر سایت خبری و از کانال تلگرام «آمدنیوز» به‌عنوان یکی از این قتل‌ها یاد کرد. این سازمان در گزارش خود محاکمه زم را «غیرعادلانه» دانسته و آورده است این اولین بار نیست که در ایران خبرنگاری با روش قدیمی و وحشتناک اعدام می‌شود..

در این گزارش در خصوص روح‌الله زم که در ۲۲ آذر ۱۳۹۹، اعدام شد، نوشته شده است: «زم مدیر سایت خبری و تلگرام آمدنیوز بود و به عنوان پناهنده در فرانسه زندگی می‌کرد. او در جریان سفر به عراق از سوی عوامل سپاه پاسداران ربوده شد و به زور به ایران بازگردانده شد. در آنجا وی طی یک محاکمه ناعادلانه به جرم مفسد فی الارض یکی از جدی‌ترین اتهاماتی که از سوی دادگاه‌های انقلابی ایران علیه روزنامه‌نگاران مطرح می‌شود، به مرگ محکوم شد. در ۳۰ سال گذشته هیچ خبرنگاری قربانی چنین مجازات قدیمی و وحشت‌زا نشده بود. اعدام زم تاییدکننده این است که ایران به عنوان کشوری رکورددار در کشتن بسیاری از خبرنگاران در نیم سده گذشته بوده است.»

پیش از این «کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران» در گزارش سالانه خود با اشاره به افزایش دو برابری قتل روزنامه‌نگاران در جهان، از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان تنها حکومتی که فرمان مستقیم قتل یک روزنامه‌نگار را صادر کرده است، یاد کرد. در این گزارش با اشاره به اعدام روح‌الله زم، گفته شده که در روش‌شناسی کمیته حفاظت از روزنامه‌نگاران، «کشتن هر روزنامه‌نگاری به دلیل انجام وظیفه حرفه‌ای»، «قتل» محسوب می‌شود.

«کریستوف دولوار»، دبیرکل سازمان گزارشگران بدون مرز در این خصوص توضیح داد: «خشونت در جهان علیه خبرنگاران ادامه دارد. بعضی‌ها فکر می‌کنند خبرنگاران قربانی خطرات ناشی از شغل خود می‌شوند، اما خبرنگاران هنگام تحقیق و یا پوشش موضوعات حساس به صورت فزاینده هدف قرار می‌گیرند. چیزی که آماج حمله قرار می‌گیرد، حق اطلاع‌رسانی که حق همه است.»

براساس این گزارش تحقیقات روی «موارد فساد محلی یا سوءاستفاده از دارایی‌های عمومی» منجر به کشتن شدن ۱۰ خبرنگار و «تحقیق در فعالیت‌های جرائم سازمان یافته» موجب کشته شدن ۴ نفر طی سال ۲۰۲۰ شده است. همچنین در تازه‌ترین مورد در سال ۲۰۲۰ میلادی هفت خبرنگار در جریان «پوشش اعتراضات» کشته شدند که در عراق چهار کشته، در نیجریه دو مورد و در کلمبیا یک مورد به ثبت رسیده است.

سازمان گزارشگران بدون مرز در بیلان سالانه خود آورده که در حال حاضر ۳۸۷ خبرنگار در ارتباط با مسائل کاری در بازداشت به سر می‌برند. گفته شده بازداشت «خبرنگاران زن» طی سال ۲۰۲۰، افزایش ۳۵ درصدی داشته است. از سوی دیگر چهارده خبرنگاری که در ارتباط با پوشش شیوع ویروس کرونا بازداشت شده بودند، هنوز در بازداشت به‌سر می‌برند.

در این گزارش به قتل «ملاله میوند»، خبرنگار شبکه تلویزیونی «انعکاس» و نماینده مرکز «حمایت از خبرنگاران زن» در افغانستان در شهر جلال‌آباد و «محمد الیاس داعی»، خبرنگار بخش پشتوی «رادیو آزادی»، شاخه افغانستان رادیو اروپای آزاد، در اثر انقجار بمب اشاره شده است.

همچنین کشورهای «مکزیک»، «هند» و «پاکستان» به عنوان بدترین و ناامن‌ترین کشورها برای فعالیت روزنامه‌نگاری در سال ۲۰۲۰ عنوان شده است.

برای دیدن اخبار و گزارش‌های بیش‌تر درباره رسانه و خبرنگاری به سایت خبرنگاری جرم نیست مراجعه کنید.