ضرب و شتم و بازداشت چند ساعته ۱۴ روزنامه‌نگار افغانستانی توسط طالبان

۱۴ روزنامه‌نگار در شهرهای کابل و مزارشریف امروز چهارشنبه ۱۷ شهریور ۱۴۰۰ توسط «طالبان» بازداشت و بعد از چند ساعت آزاد شدند.

این خبر را «صدیق‌الله توحیدی»، رییس اجرایی «کمیته مصونیت از خبرنگاران افغانستان» به «خبرنگاری جرم نیست» داد. 

در همین حال، «محمدحسین جویا»، مدیر روابط عمومی روزنامه «اطلاعات روز» در کابل نیز از شکنجه و ضرب‌وشتم دو روزنامه‌نگار این رسانه توسط نیروهای طالبان خبر داد.

بر همین اساس، «مجمع روزنامه‌های افغانستان» امروز با انتشار اعلامیه‌ای، نسبت به بازداشت خبرنگاران از سوی طالبان ابراز نگرانی کرد و خواستار رهایی فوری آن‌ها شد. 

به گفته جویا، این روزنامه‌نگاران درحالی که برای تهیه گزارش از تظاهرات زنان افغانستانی علیه سرکوب طالبان در خیابان‌ها حاضر شده بودند، بازداشت شدند. بازداشت آن‌ها چهار ساعت طول کشید اما لوازم کاری برخی از خبرنگاران، مانند دوربین و موبایل پس از آزادی به آن‌ها پس داده نشد و دو نفر از خبرنگاران روزنامه اطلاعات روز هم از سوی نیروهای طالبان شکنجه شدند.

محمدحسین جویا، مدیر روابط‌عمومی روزنامه اطلاعات روز در گفت‌وگو با «خبرنگاری جرم نیست»، با ابزار انزجار و تاسف نسبت به خشونت طالبان گفت: «امروز پنج نفر از همکاران من در روزنامه اطلاعات روز بازداشت شدند که دو نفر از آن‌ها به شدت مورد ضرب‌وشتم و شکنجه قرار گرفته‌اند. ویدیویی از وضعیت یکی از این دو نفر هم منتشر شده که مشخص است توان راه رفتن ندارد و چند جای بدنش شکسته است. این دو نفر که حالا در بیمارستان بستری هستند، به همراه ۱۲ نفر دیگر در شهرهای کابل و مزارشریف چندساعت توسط طالبان بازداشت شدند؛ تنها به این جرم که خواسته‌اند وظیفه خبرنگاری‌ خود را انجام دهند.»

جویا ادامه داد: «بعضی‌ها می‌گفتند طالبان دیگر آن طالبان ۲۰ سال پیش نیست اما حالا می‌بینیم که هست. وگرنه چرا باید خبرنگاری کردن جرم باشد؟ مگر زنان افغانستانی امروز چه گفتند که طالبان از رسانه‌ای شدن آن هراس داشتند؟ زنان خواستار این شدند که به حقوق آن‌ها احترام گذاشته شود و قوانین سخت‌گیرانه و بدوی که حقوق فردی انسان‌ها را در چند روز گذشته سلب کرده‌اند، لغو شوند. آزادی پوشش، آزادی بیان و آزادی شغل و تحصیل جزو حقوق اساسی انسان‌ها است اما طالبان به‌ جای همراهی با ملت، آرام آرام همان روی خشن خود را نشان می‌دهند و جامعه رسانه‌ای افغانستان را هم محدودتر می‌کنند.»

مدیر روابط‌عمومی روزنامه اطلاعات روز در کابل خواستار این شد تا نهادهای بین‌المللی و جامعه جهانی حمایت‌های بیشتری از روزنامه‌نگاران افغانستانی کنند و با فشار به گروه طالبان، مانع از نابود شدن خبرنگاری مستقل در افغانستان شوند.

محمدحسین جویا گفت:‌ «در ۲۰ سال گذشته، رسانه‌ها و خبرنگاران مستقل و آگاهی در کشور ما رشد کردند اما حالا تمام آن‌ها را در آستانه نابودی می‌بینیم. در یک ماه گذشته بسیاری از همکاران ما ناچار به ترک کشور شده‌اند و همین چند رسانه و خبرنگار مستقل باقی‌مانده هم هرروز سرکوب می‌شوند. خبرنگار چرا باید شلاق بخورد و آواره شود؟ ما چه گناهی کرده‌ایم؟ چرا هیچ نهاد و کشوری از ما حمایتی واقعی و مفید به عمل نمی‌آورد؟»

طبق اعلام این روزنامه‌نگار، «خادم‌حسین کریمی»، «عابر شایگان»، «لطف‌علی سلطانی»، «نعمت نقدی» و «تقی دریابی»، پنج روزنامه‌نگار بازداشت شده از روزنامه اطلاعات روز هستند که دو نفر آخر نیز شکنجه شده‌اند. 

این اتفاق درحالی رخ داده است که صبح روز ۱۶ شهریور ۱۴۰۰، «ذبیح‌الله مجاهد»، سخن‌گوی گروه طالبان و حکومت نوپای امارت اسلامی اعلام کرده بود: «ما هیچ محدودیتی برای رسانه‌های اجتماعی اعمال نمی‌کنیم و به آزادی بیان اعتقاد داریم.»

این ادعا به نظر می‌رسد از جنس همان ادعاهای روزانه در نظام جمهوری اسلامی ایران باشد. روزنامه‌نگاران و رسانه‌ها با سرکوب، سانسور، بازداشت و اعدام مواجه می‌شوند اما مدیران امنیتی و نظامی با طرح اتهاماتی هم‌چون «تبلیغ علیه نظام» یا «توهین به مقامات»، سعی می‌کنند دلیل سرکوب را به رخدادی غیر از روزنامه‌نگاری و فعالیت رسانه‌ای ربط دادند.

صدیق‌الله توحیدی، رییس اجرایی کمیته مصونیت خبرنگاران افغانستان نیز در گفت‌وگو با «خبرنگاری جرم نیست»، جزییات بازداشت و ضرب‌وشتم روزنامه‌نگاران افغانستانی توسط طالبان را شرح داد.

توحیدی تعداد روزنامه‌نگاران بازداشت شده در کابل را ۱۰ نفر و در شهر مزارشریف چهار نفر عنوان کرد و گفت: «لحظاتی پیش همگی این روزنامه‌نگاران آزاد شدند اما برخی از وسایل آن‌ها نزد طالبانی‌ها باقی مانده که امیدوارم هرچه زودتر به خبرنگاران پس داده شوند. ما فورا بیانیه‌ای را در تقبیح این اتفاق صادر کردیم و مذاکراتی را برای آزادی فوری همکاران خود انجام دادیم که خوش‌بختانه نتیجه‌بخش بود. نکته تاسف‌آور ماجرا اما در مرحله اول، ضرب‌وشتم دو خبرنگار روزنامه اطلاعات روز بود. آن‌ها حالا در بیمارستان هستند و مداوا بر روی آن‌ها درحال انجام است.»

او ادامه داد: «بازداشت این ۱۴ روزنامه‌نگار طبیعتا معنای روشن و خوبی را برای جامعه روزنامه‌نگاری افغانستان ندارد. مدیران حکومت طالبان قول داده بودند که مانع از فعالیت رسانه‌ای آزادانه روزنامه‌نگاران نشوند اما نمی‌دانیم چرا امروز این اتفاق‌ رخ داد. آینده پیش روی ما شفاف نیست و نمی‌دانیم که طالبان تا کجا می‌خواهند پیش بروند. خبرنگارها چشم و گوش مردم هستند و این سرکوب‌ها قطعا به ضرر خود طالبان هم خواهد بود؛ زیرا آن‌ها حالا دیگر یک گروه محلی نیستند، کل کشور در اختیارشان است و در نبود رسانه‌هایی آزاد و مستقل، نمی‌توانند با حجم بالایی از شایعات و اخبار دروغ حکم‌رانی کنند. امیدوارم این آخرین حمله و خشونت طالبان علیه روزنامه‌نگاران کشورم باشد و دیگر چنین صحنه‌های زشتی را شاهد نباشیم.»

«مرکز خبرنگاران افغانستان» (IFJC) هم دقایقی قبل با انتشار تصاویر بدن مجروح خبرنگاران روزنامه اطلاعات روز، در توییتر نوشت: «خبرنگاری در حکومت طالبان! سرنوشت شماری از خبرنگارانی که قصد پوشش تظاهرات در کابل را داشتند؛ بازداشت، توهین و تحقیر و لت‌وکوب! خشونت طالبان با خبرنگاران را محکوم می‌کنیم. از خبرنگاران در افغانستان حمایت کنید.»