گزارش تحقیقی که سازمان عفو بین‌الملل منتشر کرده است نسبت به «ممانعت عامدانه از دسترسی زندانیان بیمار به مراقبت‌های حیاتی» هشدار داد و نوشت مقامات قضایی و دولتی در ایران در حال ارتکاب نقض تکاندهنده حق حیات هستند.
این گزارش روز سه‌شنبه ۲۳ فروردین ۱۴۰۱ و در ۱۰۸ صفحه منتشر شده و جزییات مرگ ۹۶ تن از زندانیان ایران طی دوازده سال گذشته را بررسی کرده است.
در این گزارش که با عنوان «در اتاق انتظار مرگ: مرگ‌های در پی محرومیت از مراقبت‌های پزشکی در زندان‌های ایران» منتشر شده، مستنداتی ارائه شده که نشان می‌دهد مقامات زندان‌ها با تاخیر در انتقال اورژانسی زندانیان به بیمارستان یا ممانعت از دریافت خدمات درمانی به موقع مسبب اصلی این مرگ‌ها هستند یا دستکم در وقوع این مرگ‌ها نقش دارند.
معاون خاورمیانه و شمال آفریقای عفو بین‌الملل، در این گزارش نوشته است که «بی‌اعتنایی وحشتناک مقامات ایران به جان انسان‌ها» عملا زندان‌های ایران را به «اتاق انتظار مرگ برای زندانیان بیمار» تبدیل کرده است و موجب شده است که بیماری‌هایی که در شرایط عادی امکان درمان ساده و آسان دارند به شکلی «اسفبار» منجر به مرگ زندانیان شوند.
دیانا الطحاوی همچنین مرگ‌هایی را که بر اثر محرومیت عمدی از مراقبت‌های پزشک در زندان‌های ایران رخ داده را «سلب خودسرانه حق حیات» خواند که «در قوانین بین‌المللی یکی از موارد نقض شدید حقوق بشر است».
از جمله زندانیان بیمار که در زندان‌های ایران می‌توان به مرگ بکتاش آبتین شاعر منتقد جمهوری اسلامی اشاره کرد.
بکتاش آبتین در تاریخ ۵مهر۱۳۹۹ در اوج بحران شیوع کووید ۱۹ در ایران، برای تحمل دوران محکومیت به زندان اوین تهران منتقل شده بود.
او در زندان به ویروس کرونا مبتلا شد و اخیراً با درگیری ریه به بیمارستان منتقل شد.
این عضو کانون نویسندگان ایران، به دلایلی همچون تدوین کتاب ۵۰ ساله کانون نویسندگان ایران، انتشار بیانیه‌های این کانون، حضور بر مزار «محمد مختاری» و «محمدجعفر پوینده» و شرکت در مراسم سال‌روز «احمد شاملو»، در دادگاه با اتهامات «تبلیغ علیه نظام» و «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور» مواجه شده بود.
همسر بکتاش آبتین در گفت‌وگو با «خبرنگاری جرم نیست» گفته بود: «خواستند او را بکشند. به کما رفته است و جانش در خطر است».
از دیگر زندانیان سیاسی ایران که به دلایل مشابه قید شده در این گزارش جان خود را از دست داد می‌توان به بهنام محجوبی، درویش جوان زندانی در اوین اشاره کرد.
بهنام محجوبی نیز علیرغم هشدار پزشکان در خصوص عدم توانایی تحمل حبس به دلیل بیماری برای مدت‌ها در زندان بود. او چند نوبت از دریافت داروهای خود محروم شد و به جای آنکه تحت مداوا قرار بگیرد به بیمارستان امین‌آباد تهران محل نگهداری بیماران روحی و روانی منتقل و برای مدت طولانی تحت شکنجه قرار گرفت.
سرانجام اسفندماه ۱۳۹۹ این درویش زندانی در پی به اغما رفتن به دلیل آنچه از سوی مقامات زندان «مسمومیت دارویی اعلام شده بود در بیمارستان لقمان جان باخت.
در گزارش تحقیقی عفو بین‌الملل جزییات مرگ ۹۲ مرد و چهار زن در ۱۸ استان و ۳۰ زندان ایران مورد بررسی قرار گرفته است.
این مرگ‌ها در بازه زمانی ژانویه ۲۰۱۰ به این سو و با گردآوری اسنادی که عفو بین‌الملل موفق به جمع‌آوری، بررسی و راستی‌آزمایی آن شده است در این گزارش قید شده‌اند.
عفو بین‌الملل با اشاره به «زندگی‌های کوتاه شده» در زندان‌های ایران، گزارش داده در اکثر قریب به اتفاق موارد ثبت‌شده، زندانیان فوت شده جوان یا میانسال بوده‌اند؛ ۲۳ نفر بین ۱۹ تا ۳۹ سال و ۲۶ نفر بین ۴۰ تا ۵۹ سال داشته‌اند.
در این گزارش همچنین گفته شده است که از میان ۹۶ مورد مرگ بررسی شده ۶۴ زندانی در داخل زندان جان باخته‌اند؛ «از این میان، بسیاری در بند خود درگذشته‌اند که معنایش این است آنها در ساعات پایانی حیات حتی تحت مراقبت‌های اولیه پزشکی قرار نگرفته‌اند.»
این سازمان حقوق بشری همچنین تصریح کرده است که در زندان‌های حاوی «اقلیت‌های ستمدیده» میزان بیشتری از این مرگ‌ها اتفاق افتاده است؛ از ۹۶ مرگ ثبت‌شده در این گزارش ، ۲۲ مورد در زندان ارومیه رخ داده است. «جایی که اکثر زندانیان از اقلیت‌های کرد و ترک آذربایجان تشکیل شده‌اند» و ۱۳ مورد مرگ نیز در زندان مرکزی زاهدان، محل حبس زندانیان اکثرا متعلق به اقلیت محروم بلوچ، اتفاق افتاده است.
مرگ زندانیان بر اثر محرومیت از دسترسی به مراقبت‌های پزشکی در حالی در زندان‌های ایران روی می‌دهد که علت نیاز برخی از آنان به خدمات پزشکی «صدمات جبران‌ناپذیر» بوده که به آنها هنگام دستگیری یا حین حبس وارد شده است.
نهادهای حقوق بشری پیش از این نیز درباره سیاست مقامات قضایی ایران در ممانعت‌های عمدی از دسترسی زندانیان به خدمات پزشکی اشاره کرده و آنها را نقض شدید حقوق بشر خوانده‌اند.
با این حال در گزارش جدید عفو بین‌الملل به موارد کمتر رسانه‌ای شده نیز اشاره شده است.
از جمله در این گزارش مرگ جوانی به نام «نادر علیزهی» اشاره شده است.
نادر علیزهی زندانی جوان ۲۲ ساله محبوس در زندان مرکزی زاهدان بود که در آبان ۱۳۹۶ به‌دلیل بیماری به درمانگاه زندان مراجعه کرد اما توسط رییس درمانگاه زندان مرکزی زاهدان به «تمارض» متهم شد و به دلیل بی‌توجهی کادر درمان زندان در ۲۲ سالگی جان باخت.
همچنین در این گزارش به مرگ زندانی جوان ۱۹ ساله‌ای به نام «عبدالواحد گمشادزهی» اشاره شده است که در اردیبهشت ۱۳۹۵ در زندان مرکزی زاهدان درگذشت. بنابر آنچه درباره جزییات دستگیری و مرگ او در این گزارش آمده است نامبرده در زمان دستگیری کودک بوده و «بر اثر بی‌اعتنایی به لخته شدن خون در مغزش که ناشی از ضرب و شتم در جریان دستگیری و یا بازجویی‌های دو سال پیش بود جان باخت»
گزارش جدید عفو بین‌الملل فقط به مرگ‌های بر اثر عدم دسترسی به مراقبت‌های پزشکی می‌پردازد؛ مرگ‌های ناشی از شکنجه، استفاده از سلاح گرم یا سایر بدرفتاری‌ها با زندانیان در ایران در گزارش قبلی این سازمان مورد بررسی قرار گرفته بود.
سازمان حقوق بشری هه‌نگاو پیشتر در گزارشی اعلام کرده بود که تنها در سال ۲۰۲۱ میلادی ۱۷ زندانی کُرد در زندان‌های ایران کشته شده و ۱۰ نفر از این افراد زیر شکنجه جان باخته‌اند.
هه‌نگاو اسامی ۱۷ نفر زندانی جان‌باخته را منتشر کرده و نوشته است که سه نفر از زندانیانی که زیر شکنجه نهادهای امنیتی جان باخته‌اند زندانی سیاسی بوده‌اند و اجساد این سه زندانی کماکان به خانواده‌هایشان تحویل داده نشده است.
سازمان هه‌نگاو در گزارش خود تفکیک این زندانیان بر اساس اتهام را به این شرح اعلام کرده است: سیاسی: ۴ مورد، قتل عمد: ۳ مورد، مواد مخدر: ۲ مورد، جرائم عادی: ۶ مورد، جرائم مالی: ۱ مورد، نامعلوم: ۱ مورد.
مرگ این افراد در زندان‌های ارومیه، کرمانشاه، کردستان و ایلام رخ داده است. در این گزارش علت مرگ ۱۰ زندانی شکنجه، ۴ نفر سهل‌انگاری پزشکی اعلام شده، یک نفر خودکشی، یک نفر درگیری با سایر زندانیان و یک نفر نیز نا مشخص اعلام شده است.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر