اینترنت طبقاتی؛ وعده وزیر علوم در مورد «اینترنت باز» برای اساتید دانشگاه

روزنامه «شرق» به نقل از وزیر علوم دولت «ابراهیم رئیسی» نوشته است که به‌زودی «اینترنت باز» برای اساتید دانشگاه فعال خواهد شد.

به گفته «محمدعلی زلفی‌گل»، فرایندهای مربوط به اختصاص «اینترنت باز» به اساتید دانشگاه‌ها انجام شده تا آن‌ها بتوانند از پلتفرم‌ها و سایت‌های بین‌المللی با محتوای علمی، آموزشی، پژوهشی و فناوری استفاده کنند.

راه‌اندازی اینترنت باز برای اساتید دانشگاه در حالی رخ می‌دهد که جمهوری اسلامی طی چهارده‌سال گذشته استفاده از اینترنت و فضای مجازی را برای گروه‌های زیادی از شهروندان با دشواری مواجه کرده و انواع و اقسام فیلترینگ را برای عدم دسترسی شهروندان به اینترنت آزاد بر آن اعمال کرده است.

پیش از وزیر علوم، «عیسی زارع‌پور»، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز گفته بود: «اینترنت بدون فیلتر اساتید دانشگاه مانند اینترنت خبرنگاری است که وزارت ارتباطات به برخی خبرنگاران داده است.»

در بحبوحه خاموشی کامل اینترنت در آبان۱۳۹۸ در ایران، و وقتی معترضان در خیابان‌های شهرهای کوچک و بزرگ ایران به گلوله بسته شده بودند، شماری از خبرنگاران از سوی وزارت ارتباطات به اینترنت دسترسی داشته و در جهت سفیدشویی اقدامات سرکوبگرانه جمهوری اسلامی تلاش می‌کردند.

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین گفته است که «اینترنت باز» که در اختیار اساتید دانشگاه قرار خواهد گرفت برای، «دسترسی به سایت‌هایی است که کاربرد چندگانه دارند و احیانا فیلتر شده‌اند.»

ارائه «تبعیض‌آمیز» اینترنت به برخی خبرنگاران و اساتید دانشگاه نشان می‌دهد که آنچه در خصوص دسترسی فعالان سایبری نزدیک به حکومت به اینترنت بدون فیلتر شنیده می‌شد، دور از واقعیت نبوده است.

روز ۲خرداد سال جاری، خبرگزاری «ایلنا» با انتشار مطلبی با موضوع «اینترنت طبقاتی» به نقل از یک مدیر اندیشکده «طیف» که در حوزه مخابرات و فناوری اطلاعات فعال است، نوشت: «نظام به‌دنبال نوعی از اینترنت است که مانند سایر ساحت‌های فرهنگی و اجتماعی و هنری، کاملا تحت اشراف، سیاست‌گذاری حاکمیت و تنظیم مقررات داخلی باشد که چون این امر عملا امکان‌پذیر نیست، تصمیم بر آن شد تا این فضا محدود و دسترسی‌ها طبقه‌بندی شود.»

«محمد کشوری»، با دفاع از ایده راه‌اندازی «اینترنت طبقاتی»، آن  را «ابزاری برای کنترل و مدیریت اینترنت» توصیف کرده و در تشریح جزییات آن به‌عنوان مصداق گفته است: «برای مثال تصاویری وجود دارد که پزشک می‌تواند آن را ببیند اما برای سایر مردم دیدن این تصاویر اشکال دارد و یا چیزهایی هست که دسترسی آن برای یک خبرنگار اشکال ندارد، اما بقیه مردم آن ظرفیت خبری را ندارند و ممکن است تحت تاثیر قرار بگیرند، بنابراین لازم است تا اینترنتی را که برای عموم مردم دنیا در دسترس است، محدود و مسدود کنیم و فقط برای مواردی که از نظر نظام، استفاده از آن مناسب و مشروع است باز نگهداریم.»

اقدامات جمهوری اسلامی در محدود کردن دسترسی شهروندان به فضای مجازی از طریق اعمال فیلترینگ بر پلتفورم‌های مختلف اما، تاکنون نتوانسته کاربران ایرانی را عقب براند. میلیون‌ها کاربر ایرانی همچنان از تلگرام، اینستاگرام و توییتر و سایر پلتفورم‌های فیلتر شده استفاده می‌کنند.

بر اساس اطلاعاتی که «دیتاک»، سامانه پایش فضای مجازی در گزارش  سالانه خود منتشر کرده است، تا پایان سال ۱۴۰۱، تعداد کاربران ایرانی فعال در تلگرام  ۵۸ تا ۶۱ میلیون نفر و در اینستاگرام ۴۲ تا ۴۶ میلیون نفر بوده است. این سامانه همچنین شمار کاربران ایرانی در رسانه توییتر را حدود چهار میلیون نفر اعلام کرده است.

در این گزارش همچنین آمده است که در اسفند۱۴۰۱، حدود ۴۲۰ میلیون پست به‌وسیله کاربران ایرانی در این شبکه اجتماعی منتشر شد.

این درحالی است که تعداد پست‌های منتشر شده در این شبکه در شهریور همان سال، حدود ۳۸۰ میلیون پست بوده است.

آمار پست‌های منتشر شده در اینستاگرام نیز روال مشابهی داشته است. در حالی که در زمان فیلتر شدن این شبکه اجتماعی در ایران کمتر از ۳۰ میلیون پست ماهانه در آن منتشر شده بود، در اسفند همان سال، بیش از ۴۰ میلیون پست در این پلتفرم منتشر شده است.

در بخشی از گزارش دیتاک  آمده است: «ایرانی‌ها باوجود تمام محدودیت‌های اینترنت، چه از داخل و چه از خارج کشور، کماکان در فضای مجازی و به‌ویژه شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارند. در برهه‌های از زمان، مثلا پس از فیلترینگ یک شبکه اجتماعی خاص یا کاهش سرعت اینترنت، میزان تولید و مصرف محتوا هم در این فضا کاهش یافته و پس از مدت کوتاهی، به روال عادی خود بازمی‌گردد.»