شاهد دادگاه حمید نوری: متهم را بلافاصله بعد از ورود به دادگاه شناختم

استان‌وایر- امروز سه‌شنبه ۲۴ اسفند ۱۴۰۰، هفتاد و چهارمین جلسه دادگاه «حمید نوری»، دادیار سابق قوه قضاییه در ایران و متهم به «مشارکت در اعدام زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷» در زندان گوهردشت، با شهادت «نادر حدادی مقدم» در استکهلم سوئد برگزار شد.

نادر حدادی مقدم در ابتدای اردیبهشت ۱۳۶۴ به دلیل عضویت در تشکیلات «سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران»، شاخه اقلیت به همراه «محمود محمودی» دستگیر شد.

این زندانی سیاسی سابق پس از بازداشت، به زندان کمیته مشترک منتقل شد و دو ماه مرحل اولیه بازجویی را در آن‌جا گذراند. سپس به زندان اوین انتقال یافت و پنج ماه را در سلول انفرادی گذراند.

نادر حدادی مقدم سال‌ها است برای ثبت وقایع و اعدام‌های دهه ۶۰ فعالیت می‌کند و از سال ۱۳۹۷ با پروژه «گفت‌وگوهای زندان» همکاری کرده است. این زندانی سیاسی سابق  در مورد وقایعی که در دهه ۶۰ در زندان شاهد آن بوده و در همایش‌های بسیاری شرکت کرده و سخنرانی‌های زیادی داشته است.

یکی از مدارکی کتبی که در کیفرخواست دادستان پرونده حمید نوری مورد استناد قرار گرفته است، «کتاب سیاه» نام دارد. نادر حدادی مقدم در تهیه و تدوین این کتاب نیز همکاری داشته و آن را در زمانی که توسط پلیس سوئد بازجویی شده، به آن‌ها تحویل داده است.

نادر حدادی مقدم در شهادت خود گفت که بعد از گذراندن پنج ماه در سلول‌های انفرادی زندان، در دادگاهی چند دقیقه‌ای به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

او گفت در بهمن‌ ۱۳۶۶، همراه با ۷۶ نفر دیگر از زندانیانی که بین ۱۰ تا ۱۵ سال حکم زندان داشتند، از زندان اوین به زندان گوهردشت منتقل شده و در بند ۱۴ این زندان نگه‌داری شدند.

او در خصوص این که چه زمانی متوجه شد اعدام‌ها در زندان گوهردشت آغاز شدند، گفت در تاریخ هفتم مرداد خطبه‌های نماز جمعه تهران که توسط «اکبر هاشمی رفسنجانی»، امام جمعه تهران برگزار شده بود را دید و سخنرانی او همراه با شعارهای تندی که علیه اعضای «سازمان مجاهدین خلق» سر داده شده بود، او را متوجه شرایط تازه در زندان کرده بود: «سازمان مجاهدین عملیات مسلحانه در غرب کشور ترتیب داده بودند و مردم در نماز جمعه شعار می‌دادند منافق مسلح، منافق زندانی، اعدام باید گردد. بعد هم پخش روزنامه در زندان قطع و خبر اعدام یا اعزام ۲۰۰ زندانی اوین بین زندانیان - عموما از طریق مورس - پخش شد.»

به گفته این زندانی سیاسی سابق، یک‌ ماه پس از برگزاری این نماز جمعه در تاریخ هشتم شهریور ۱۳۶۷، زندانیانی که به هم اعتماد داشتند، از طریق مورس از حضور هیاتی متشکل از آخوندها و اعدام‌ها به هم خبر دادند و زندانیان بندهای مجاور به آن‌ها گفتند که بعضی از هم‌بندیان‌شان را برای اعدام برده‌اند.

نادر حدادی مقدم در پاسخ به یکی از سوالات هیات دادستانی درباره این که حمید نوری چه سمتی در زندان داشته است، گفت پیش‌تر هم در بازجویی‌های پلیس گفته که حمید عباسی را در زندان به عنوان دادیار یا معاون دادیار می‌شناخته است.

وکیل مدافع حمید  نوری اما ادعا کرد که در متن بازجویی پلیس با شاهد هیچ کجا به نقش متهم به عنوان دادیار یا معاون دادیار اشاره نشده است. نادر حدادی مقدم با رد این ادعا تاکید کرد که گفته‌هایش در بازجویی و شهادت یکی است.

نادر حدادی مقدم در خصوص مواجهه خود با حمید نوری گفت در شهریور ۱۳۶۷، شبی «ناصریان» با نام واقعی «محمد مقیسه» همراه با «داوود لشکری» و حمید نوری همراه با  تعدادی از ماموران زندان وارد بند آن‌ها شدند و بعد آن ها را با چشم‌بند به طرف سالن ملاقات در طبقه هم‌کف زندان گوهردشت بردند.

به گفته این زندانی سیاسی سابق، او همان روز در برابر هیات مرگ قرار گرفت و «اشراقی»، «نیری» و «پورمحمدی» را در این هیات شناخت. 

او گفت با پادرمیانی اشراقی و تایید او که گفته بود پدر و مادر این زندانی مسلمان هستند و خودش هم حتما بعد از این نماز خواهد خواند، از اعدام جان به در برده است.

نادر حدادی مقدم گفت که پس از خروج از اتاق هیات مرگ، شاهد رفت و آمد پاسداران و تقسیم زندانیان بوده و دیده است که زندانیان را پس از خروج از اتاق هیات مرگ، به سمت چپ یا راست سالن تقسیم و هدایت می‌کردند.

او در خصوص مواجهه دوم خود با حمید نوری گفت بعد از اعدام‌ها، همراه با سایر زندانیانی که از کشتار جان به در برده بودند، مجبور شدند فرم‌هایی شامل سوالات عقیدتی را تکمیل کنند: «با چشم‌بند بودم و ندیدم چه کسی فرم‌ها را بین ما تقسیم می‌کرد اما بعدا بعضی از زندانی‌ها گفتند حمید عباسی فرم‌ها را در تقسیم می‌کرد.»

با این‌همه، وقتی دادستان از شاهد پرسید آیا تصویر حمید نوری را دیده است و می‌تواند ویت او را تایید کند، گفت: «دقیقا خودش است. من به محض دیدن عکس‌های حمید نوری بعد از شنیدن خبر دستگیری‌ او توانستم او را شناسایی کنم و الان هم به محض ورودش به دادگاه، او را شناختم.»

نادر حدادی مقدم در پایان اعدام‌ها به زندان اوین منتقل و در اسفند ۱۳۶۷ به همراه گروه دیگری از زندانیان آزاد شده بود.

در تازه‌ترین خبرها درباره دادگاه حمید نوری، «محمد اولیایی فرد» به عنوان یکی از کارشناسان معرفی شد که قرار است روز چهارم فروردین ۱۴۰۱ به ارایه گزارش ۱۵ صفحه‌ای خود درباره اعدام‌های سال ۱۳۶۷ و مسوولیت حمید نوری در کشتار زندانیان سیاسی در ایران بپردازد و به سوالات هیات قضات، تیم دادستانی و وکلای متهم و شاکیان پاسخ بدهد.

این وکیل و حقوق‌دان ایرانی که در حال حاضر ساکن کانادا است، در سال ۲۰۱۵ موفق به دریافت جایزه حقوق بشر «مرکز بین‌المللی حقوق بشر» کانادا نیز شده است.

محمد اولیایی فرد به عنوان کارشناس حقوقی با «ایران‌وایر» همکاری دارد و ویدیوهای حاوی پاسخ‌های او به سوالات حقوقی مخاطبان، به صورت روزانه از وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی «ایران‌وایر» منتشر می‌شوند.

جلسه بعدی دادگاه روز پنج‌شنبه بیست و ششم اسفند در استکهلم سوئد برگزار خواهد شد.

حمید نوری، دادیار سابق قوه قضاییه و متهم به دست داشتن در اعدام زندانیان سیاسی در زندان گوهردشت در سال ۱۳۶۷ است. او در آبان ۱۳۹۸ در لحظه ورود به فرودگاه استکهلم سوئد به اتهام مشارکت در این اعدام‌ها بازداشت شد.

برگزاری این دادگاه تاکنون واکنش‌هایی را از سوی مقامات قوه قضاییه ایران به دنبال داشته است.

در تازه‌ترین این اظهارنظرها، «کاظم غریب‌آبادی»، دبیر ستاد حقوق بشر و معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه ایران محاکمه حمید نوری در استکهلم را پرونده‌سازی سیاسی خواند و خواستار پاسخ‌گویی دولت سوئد درباره «اقدامات ناقض حقوق بشری‌» شد.

غریب‌آبادی دادستانی سوئد را به «تله‌گذاری» و «تبانی» با سازمان مجاهدین خلق متهم کرد و گفت بازداشت حمید نوری بر اساس تحقیقات جامع نبوده است.

او گفت دو نفر از اعضای سازمان مجاهدین از طریق یک دفتر حقوقی در بریتانیا گزارش‌هایی از «اتهامات واهی» به مقامات قضایی سوئد دادند و به بهانه حل و فصل اختلاف خانوادگی دخترخوانده نوری، او را به سوئد کشاندند.