نیمی از جوانانی که به سربازی می‌روند، اضافه هستند

استان وایر- معاون پیشین سازمان وظیفه عمومی ناجا گفته است با ۵۰ درصد سربازان کنونی هم می‌شود نیاز نیروهای مسلح را برطرف کرد:« نیاز واقعی نیروهای مسلح ۴٠٠ هزار نفر در سال نیست اما چون سرباز را به عنوان نیروی کار ارزان قیمت نگاه می‌کنیم، نگران اتلاف آن نیستم.»

به گزارش مشهدنیوز، طی روزهای گذشته و به فاصله کوتاهی از تصویب قانون تعیین جریمه برای سربازان غایب و تعیین چه گونگی معاف شدن آن ها به ازای دریافت مبالغی خاص، همایشی با نام «سربازی و راه‌کارهای عادلانه» در دانشگاه تهران برگزار شد.از جمله میهمانان این همایش، «محمدرضا اکبر حلوایی»، معاون پیشین سازمان وظیفه عمومی ناجا بود که گفت: «سربازان به نسبت افرادی که معاف می‌شوند، هیچ مزیتی ندارند و حتی عقب‌تر قرار می‌گیرند‌.«

وی افزود: «سربازی یعنی درگیر کردن یک جوان به مدت بیش از دو سال؛ به طوری که سه یا چهار ماه قبل از سربازی و سه یا چهار ماه بعد از سربازی، این جوان را درگیر و یک نیروی مولد اقتصادیِ جوان و کار‌آفرین را از محیطی که در آن تأثیرگذار است، به محیطی بدون بهره‌وری کافی منتقل می‌کنیم.»

حلوایی اضافه کرد:« در حوزه فرهنگ، افراد با تفکرات، آداب و رسوم و فرهنگ متفاوت را در یک محیط پادگانی با یک تراکم انسانی زیاد و مدت زمان بالا جمع می‌کنیم که البته موجب تبادل فرهنگی هم می‌شود اما از این اتفاق هیچ هدف خاصی دنبال نمی‌شود.»

وی مشکلات محیط‌های پادگانی و تأثیراتی که بعدها در رفتار اجتماعی افراد باقی ‌می‌ماند را از تاثرات اجتماعی دوران سربازی بر روی جوانان عنوان کرد و گفت:« در حوزه خانواده، از روزی که فرزند پسر به دنیا می‌آید، دغدغه سربازی برای خانواده شروع می‌شود. حتی خانواده‌هایی که برای معافیت فرزندشان دست به هرکاری می‌زنند هم از این دغدغه بی‌بهره نیستند.»

معاون پیشین سازمان وظیفه عمومی ناجا در مورد تاثیرا تحصیلی سربازان نیز گفت:«برخی برای نرفتن به سربازی، تحصیلات خود را طولانی می‌کنند و حتی به خاطر سربازی به دانشگاه می‌روند، ولو به یک رشته بی‌ربط. در هر حال، هزینه کاذب به ایشان و کشور تحمیل می‌شود. سوای آن، کسانی که به سربازی می‌روند، از تحصیل محروم می‌شوند و شرایط سربازی به گونه‌ای پیش می‌رود که مشوقی برای تحصیل افراد پس از سربازی وجود ندارد.»

او افزود:«سربازی حتی در حوزه تأمین امنیت هم هدفمند نیست زیرا استراتژی مناسبی برای آن تعریف نکرده‌ایم. از سال ١٣٠۴ تا کنون تغییر اساسی در سربازی صورت نگرفته، در حالی که زمان سربازی پس از انقلاب از ١٢ ماه به ٢٨ ماه تغییر کرده است. استراتژی تعریف شده‌ای هم برای یک سرباز وجود ندارد و معلوم نیست که قبل و بعد از سربازی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد.»

حلوایی اضافه کرد:« این قانون علاوه بر این که الزامی و اجباری ا‌ست، هیچ‌گونه ابزار تشویقی در آن لحاظ نشده و اهرم‌های تنبیهی در آن هم قوی نیستند. تنها امتیاری که به یک فرد سربازی رفته می‌دهیم، این است که در حداکثر سن استخدام، مدت سربازی فرد را هم لحاظ کنیم! در حالی که  فرد حین خدمت امتیازی ندارد و نسبت به یک فرد معاف از خدمت عقب‌تر قرار می‌گیرد.»

به گفته وی، در 30 سال گذشته اعزام سربازان حدود ۶۴ درصد مشمولان سربازی بوده است:« البته در سال‌هایی کم تر از ۵٠ درصد و در سال‌هایی بیش از ١٠٠ درصد به خدمت اعزام کرده‌ایم. از ٣۶ درصد باقی مانده که به خدمت نمی‌روند، بنا برگفته مسوولان نظام وظیفه، ١٠ تا ١۵ درصد غایب وجود دارد که به معنای معاف شدن ۲۰ درصد مشمولان است.»

 افزود:« وقتی می‌خواهیم به فردی یک امتیاز بسیار بزرگ دهیم، او را از سربازی معاف می‌کنیم؛ مثل معافیت ایثارگران، مدال‌آوران ورزشی و المپیادهای علمی و.... پس با این نگاه، سربازی خدمت مقدس تلقی نمی‌شود بلکه یک اقدام سخت است افزودن بر این، غایبان به نسبت کسانی که به خدمت می‌روند، در زندگی جلو‌تر‌ند و جالب آن که هرچند سال مشکل ایشان مطرح شده و برایشان تسهیلاتی مثل خرید خدمت، عفو یا... در نظر می‌گیریم.  علاوه بر این، فردی که به خدمت می‌رود، جبران سربازان غایب را هم باید بکند.»

وی دوران آموزشی را متناسب با نیازهای نیروهای مسلح نمی داند:« آموزش‌های سنتی در مراکز آموزشی از هر لحاظ استاندارد نبوده و مراکز آموزش، محیط‌های خشک نظامی هستند که روابط عاطفی نامناسب در آن‌ها موج می‌زند.از سوی دیگر، در به کارگیری سربازان تبعیض داریم؛ یکی در شهر خودش تا بعدازظهر خدمت می‌کند و دیگری در مرز‌، شبانه‌روز به خدمت مشغول است.»

حلوایی معتقد است سربازی هزینه تحمیلی به خانواده‌ها هم هست زیرا هزینه رفت و آمد سرباز بر عهده خانواده است. او گفت:« این در حالی است که اگر در نیروهای مسلح بخواهیم از تکنولوژی استفاده کنیم، نمی‌توانیم سربازان را به واسطه مدت زمان کوتاه خدمت به کار بگیریم و از سوی دیگر، به دلیل ملاحظات امنیتی هم سرباز کارآمد نیست. مدعی پیشرفت در تکنولوژی نظامی هستیم اما از سیستم دوربین مدار بسته  که نارسایی‌های نیروی انسانی را هم ندارد، استفاده نمی‌کنیم تا از جوانان به عنوان سرباز برای پست نگهبانی استفاده نشود.»

اضافه کرد:« در شرایط امروز، استفاده از نیروی انسانی در جنگ‌ها قابل تأمل است. با اطمینان عرض می‌کنم، در شرایط بحرانی نمی‌شود ‌روی این سربازان حساب کرد زیرا روی انگیزه و روحیات آن ها کار خاصی انجام نشده است. هیج سربازی نیست که به او شغلی مشخص با وظایف مشخص به او سپرده باشند.هیج زمینه‌ای برای بروز استعداد، توانایی‌ها و قابلیت‌های کاری آن ها ایجاد نمی‌کنیم. تحصیلات داشتن برای سرباز به درجه‌های روی دوش او محدود می‌شود نه استفاده کارآمد. »