دعواى مالى خاورى در كانادا

منبع وبسایت بلومبرگ

 

«سام میزراهی»، یکی از سرشناس ترین مسکن سازان کانادا، سال گذشته مشغول به ساخت دو مجموعه آپارتمانی مجلل بود که به گفته خودش، تماسی  تلفنی دریافت می کند. صدای آن سوی خط از او تقاضای میلیون ها دلار دارد با این تهدید که خانه اش را به آتش می کشد و آبروی او را لکه دار می کند.

آن طور که میزراهی در شکایت نامه خود به دادگاه نوشته، کسی که آن سوی خط بوده، همان «محمودرضا خاوری»، مدیرعامل سابق بانک مرکزی ایران است؛ شخصی که از سال ۲۰۱۱ به اتهام همکاری و دست داشتن در بزرگ ترین پرونده اختلاس در تاریخ ایران [پرونده معروف به اختلاس سه هزار میلیارد تومانی] تحت تعقیب است.

طبق اسناد و مدارک به دست آمده، محمودرضا خاوری پدر شریک اقتصادی میزراهی و نیز منبع اصلی سرمایه برای این دو پروژه آپارتمان سازیِ او بوده است.

جزییات درگیری یکی از غول های بازار املاک کانادا با یک فراریِ متمول که خود به موضوع یکی از کشمکش های ایران و کانادا بدل شده، در پرونده های دادگاهی در «انتاریو» درج شده است. این منازعه نکاتی را در مورد دنیای غیرشفافِ ساختمان سازی در یکی از پررونق ترین بازارهای خرید و فروش مسکن در امریکای شمالی روشن می کند. البته هنوز هیچ یک از اتهامات و دعاویِ موجود در دادگاه به اثبات نرسیده و پرونده هم چنان در جریان است.

اقامه دعوی حول معامله ای است میان میزراهی و «خشایار خاوری»، فرزند «محمود» برای سرمایه گذاری و ساخت دو مجموعه آپارتمانی در محله «یورکویلِ» شهر «تورونتو»؛ محله ای اعیان نشین با مغازه ها و رستوران هایی مجلل. این سند جزییات شکل گیریِ شراکت و نیز اختلاف این دو بر سر مالکیت آپارتمان ها و سود حاصل از پروژه ها را نشان می دهد.

مطابق اسناد دادگاه، خشایار مدعی شده که ادعای میزراهی مبنی بر تماس تلفنی تهدیدآمیز محمود کاذب است و ماجرا را از مسیر اصلی خود منحرف می کند. خشایار اظهار داشته که پدرش با ۶۳ سال سن، دارای رفتار و منشی آرام است و هرگز کسی را تهدید نکرده.
خشایار در تماسی ایمیلی که «بلومبرگ» با او داشت، حاضر نشد درباره پدرش صحبت کند. چندین بار تلاش کردیم تا درباره محمود از طریق فرزند، داماد و وکلایش در تورونتو، تلفنی یا با ایمیل اطلاعاتی به دست آوریم ولی جواب مان را ندادند. کوشش های ما برای یافتن محمود از طریق بانک اطلاعات تلفن نیز بی نتیجه ماند. حتی به خانه اش در شمال تورونتو رفتیم. نشانی خانه او در اسناد دادگاه ثبت شده بود ولی هیچ کس در را به روی ما باز نکرد.

خشایار و شوهر خواهرش در شرکت میزراهی، در سمت «مدیر» کار می کردند. شکایت اولیه از جانب این دو به دادگاه تسلیم شده بود. آن ها مدعی بودند که میزراهی از آن ها کلاهبرداری کرده است؛ از سرمایه موجود سوء استفاده کرده و نتوانسته به درستی شرکت را مدیریت کند. خشایار مدعی است که میزراهی به او بدهکار است. در این دادگاه، خشایار قصد مطالبه خسارتِ ۸۱ میلیون دلاری (۱۰۵میلیون دلار کانادا) خود را دارد. او مدعی است که در پروژه های دیگری نیز که با میزراهی همکاری کرده، سهم دارد؛ از جمله در مجموعه آپارتمانی «وان» در تورونتو که قرار بود بلندترین برج کانادا باشد.

 

توافق اولیه

طبق گفته های میزراهى در پرونده، خشايار و به ویژه پدرش محمود، در پروژه يوركويل سرمايه گذارى كرده اند و مطابق قرارداد اولیه، پس از پايان پروژه، فقط 50 درصد از سود به آن ها تعلق مى گيرد.
به گفته او، خانواده خاورى در هیچ پروژه ديگرى، از جمله پروژه وان، سرمايه گذارى مالى نكرده اند.
میزراهى از آن ها بابت زيرپاگذاشتن مواد قرارداد، اهمال، ارعاب، تبانی برای ایجاد خسارت و افترا و موارد دیگر متقابلاً شكايت كرده است. هدف او این است که بتواند دست کم 50 ميليون دلار کانادا خسارت بگيرد.

میزراهی روز هشتم ژوئن در مصاحبه ای از محل دفتر خود که درست رو به روی یکی از آپارتمان های مورد بحث قرار داشت، گفت: «من به قراداد وفادار بوده و هیچ وقت هم آن را زیر پا نگذاشته ام. اول باید پروژه را تمام کرد. نمی شود که کسی قبل از پایان کار، بیاید و پولش را بخواهد.»

 

آغاز ارتباط

با وجود این که دو طرفِ دعوا اختلاف های زیادی با هم دارند، درباره آغاز ماجرا اتفاق نظر دارند: میزراهی اولین بار شش سال پیش با خانواده خاوری آشنا شد؛ زمانی که خانواده خاوری با او قراردادی بستند تا روی املاک آن ها ساختمان سازی کند.
میزراهی نیز مثل خاندان خاوری، ایرانی است. او با خانواده خود در سال  ۱۹۷۷، وقتی تنها شش سال داشت به کانادا مهاجرت کرده است، هرگز دانشگاه نرفته و خودش را کارآفرین می داند.
او تا سال ۲۰۰۷ مدیر شرکت «DoveCorp Enterprises Inc» بوده؛ یکی از شرکت های طراز اولِ خشک شویی در تورونتو.

از آن سو، وقتی خانواده خاوری قصد داشت در بخش ساخت و ساز سرمایه گذاری کند، میزراهی برای همکاری با آن ها علاقه نشان داد. معامله سرراست به نظر می رسید؛ سرمایه با خشایار و خانواده اش، کارشناسی و اجرا هم با میزراهی. بعد هم سود و ماکلیت را ۵۰-۵۰ تقسیم کنند.

مطابق اسناد دادگاه، خانواده خاوری بابت خرید زمین برای دو مجموعه مسکونی، ۱۴.۲ میلیون دلار کانادا پول گذاشتند که بنا بود حاصل آن، مجموعه آپارتمان های «هزلتون» (Hazelton Residences) (شماره ۱۳۳) بشود با ۳۶ واحد که هر کدام بنا به سلایق خریدار طراحی شده باشند و نیز «دَوِن‎پورت»(Davenport) (شماره ۸۱) با ۶۸ واحد.

 

سرمایه گذاری خصوصی

این نوع از سرمایه گذاری برای هر کسی که در بخش مسکن کار می کند، از اهمیتی حیاتی برخوردار است چون از همان ابتدا هزینه های اولیه و مبلغ خرید زمین که قیمت آن در تورونتو به شکل بی سابقه ای افزایش یافته، تأمین می شود. مسکن سازان معمولاً برای این بخش، به دنبال سرمایه گذارهای خصوصی هستند و وقتی پای ساخت و سازهای پرهزینه تر با زمان هایی محدودتر در میان باشد، سراغ بانک ها می روند که سرمایه گذار را ملزم می کنند تا دست کم ۶۰ درصد ساختمان را پیش از اخذ وام، پیش فروش کرده و شفافیت کامل مالی خود را اثبات کنند.

بنابر اظهارات میزراهی در دادگاه، یکی از جذابیت های همکاری با خانواده خاوری این بود که گفته بودند سرمایه گذاریِ کل پروژه را بر عهده می گیرند. بنابراین، لازم نبود که میزراهی به سرمایه گذاری از طریق بانک ها متوسل بشود.

به استناد گفته های میزراهی، بنا بوده خشایار با همکاری خانواده اش، سرمایه لازم برای خرید زمین ها و همین طور سرمایه لازم برای ساخت و ساز را فراهم کند. در مصاحبه ای که از محل کارش با بلومبرگ انجام داد، میزراهی خاطرنشان کرد: «آن ها می گفتند برای سرمایه گذاری در این پروژه ها، از منابع مالیِ بسیار گسترده ای برخوردار هستند.»

 

پرونده اختلاس 3هزار میلیاردی

خانواده خاوری نگاه متفاوتی به داستان دارند؛ خشایار در ایمیلی که در ۱۴ ژوئن از طریق وکیلش برای دادگاه فرستاده، نوشته است: «سام به من می گفت که برای توسعه، ساخت و ساز و تأمین پول لازم برای ایجاد یک شرکت ساختمانی، از سرمایه کافی برخوردار است.»

در سپتامبر ۲۰۱۱، یعنی درست در همان دورانی که میزراهی و خانواده خاوری آماده می شدند تا برای پروژه بازاریابی کنند، اتفاقاتی در آن سوی دنیا، قراداد میان آن ها را تحت الشعاع قرار می دهد؛ نام هفت بانک دولتی و خصوصی در ایران، از جمله «بانک ملی ایران»، بزرگ ترین بانک دولتی کشور، به پرونده اختلاس ۲.۶ میلیارد دلاری راه پیدا کرد. محمود از سمت خود در مقام مدیرعامل بانک ملی استعفا داد و در استعفانامه خود نوشت که «به احترام افکار عمومی» استعفا می دهد.

به گزارش رسانه های دولتی ایران، به دنبال این ماجرا، خاوری ایران را به قصد کانادا که تابعیت آن را داشت، ترک می کند. در «اعلان قرمز» اینترپل آمده که ایران برای یافتن و بازداشت خاوری به اتهام «همکاری و دست داشتن در اختلاس و کلاهبرداری، اخذ رشوه و کسب غیرقانونی اموال نامشروع از طریق سیستم بانکی در سطح عمومی»، تلاش هایی انجام داده است. البته هم اکنون نام وی از این اعلان برداشته شده است.

 

تقاضای استرداد خاوری

بنا به گزارش رسانه ها، ديگر متهمان پرونده این اختلاس در ایران به اعدام، حبس ابد و شلاق محکوم شدند. كانادا فردى را كه در كشور ديگرى با مجازات مرگ رو به رو باشد، به آن كشور استرداد نمى كند. از این گذشته، کانادا با ایران نه روابط دیپلماتیکِ صمیمانه ای دارد و نه توافقی مربوط به استرداد امضا کرده است.

به استناد مدارک دادگاه، خشایار گفته است: «به خاطر شغل قبلى پدرم، هستند كسانى که مى خواهند به پدرم آسيب فیزیکی بزنند؛ به ویژه تندروهاى مذهبى و سياسى.»

«مصطفی پورمحمدی»، وزیر دادگستری جمهوری اسلامی در تاریخ هشتم ژوئن در تهران گفته است که با وجود عضويت كانادا در «كنوانسيون مبارزه با فساد مالى» زیر نظر سازمان ملل متحد، اين كشور در تحويل دادن محمود خاوری به ايران هيچ گونه همكارى نداشته است. او اظهار تأسف کرده که خيلى از كشورها در این زمینه فقط شعار مى دهند ولی همکاری های لازم را نمی کنند.

 

دورهمی خانوادگی

مقامات قضایی ایران و بانک ملی به تماس ها، ایمیل ها و فاکس های مکرر بلومبرگ برای اظهار نظر در مورد این پرونده پاسخی ندادند. یکی از مقامات اینترپل نیز حاضر نشد درباره خاوری صحبتی بکند و ما را به مقامات ایرانی حواله داد.

«ایان مک لئود»، سخن گوی وزارت دادگستری کانادا در ایمیلی به تاریخ ۱۵ ژوئن خطاب به بلومبرگ چنین نوشته است: «دولت نمی‌تواند در این خصوص که آیا درخواست استرداد فردی را دریافت کرده یا نه، اظهار نظری بکند مگر این که آن فرد بنابر «قانون استرداد» بازداشت شده باشد. مکاتبات بین دولت‌ها از ماهیتی محرمانه برخوردار هستند.»‎
گفتنی است که یکی از نماینده های مجلس کانادا که مسوول رسیدگی به امور کنسولی در «اتاوا» است نیز از اظهارنظر در خصوص این پرونده امتناع کرد.

هر دو طرف دعوا به این نکته اشاره کرده اند که وقتی خبر مهاجرت محمود به کانادا در صدر اخبار این کشور قرار می گیرد، میزراهی با خانواده خاوری در خانه آن ها در تورونتو دیدار می کند. به استناد مدارک دادگاه، میزراهی گفته می خواسته رابطه اش را با خانواده خاوری قطع کند به این دلیل که حساب های بانکی آن ها در کانادا مسدود شده است و سرمایه لازم را برای اجرای پروژه ها در اختیار ندارند.

مطابق همین اسناد، خانواده خاوری تکذیب می کنند که حساب هایشان مسدود شده است. گزارش شده که دیدار آن ها یک دورهمی خانوادگیِ صمیمی بوده و آن ها به همکاری خود با میزراهی  ادامه داده اند.

 

افزایش قیمت ها و رشد ساخت و ساز

طبق گزارش موجود در پرونده های دادگاه، میزراهی و خاوری قراداد جدیدی امضا می کنند که طبق آن، میزراهی مدیریت کاملِ املاک و شرکت های وابسته را به عهده می گیرد و ۵۰ درصد از سود نهایی هم به خانواده خاوری تعلق می گیرد. گزارش دادگاه حاکی از آن است که از آن جایی که میزراهی نمی توانست به پول ها دسترسی داشته باشد، مجبور شده برای ساخت دو مجموعه آپارتمانی در محله یورکویل، ۸۸ میلیون دلار کانادا با نرخ سود ۲۰ درصد از بانک قرض بگیرد.

در بحبوبه سالی که قیمت ها در بازار تورونتو رشد بی سابقه ای داشت، تجارت مثل همیشه به مسیر خود ادامه می داد. در سال ۲۰۱۱ بیش از ۲۸هزار دستگاه آپارتمان نوساز در این شهر به فروش رسید که این خودش رکوردی محسوب می شود.
در سال ۲۰۱۲ ساخت ۲۴۳هزار و ۸۸۸ دستگاه آپارتمان در بزرگ ترین شهر کانادا آغاز شد. بنابر ایمیل هایی که گزارش آن ها در پرونده دادگاه آمده، در این میان خشایار و شوهرخواهرش کار خود را با میزراهی به عنوان مدیران شرکت ادامه دادند. آن ها در جلسات معارفه با سرمایه گذاران دیگر شرکت می کردند و برای پیش‎بُرد پروژه های دیگر، از جمله پروژه وان وارد مذاکره می شدند.
در اسناد دادگاه آمده که به گفته میزراهی، خانواده خاوری تنها به این دلیل در این جلسه ها شرکت می کردند که می خواستند درباره املاک و مسکن اطلاعاتی به دست بیاورند وگرنه از نظر مالی به پروژه های دیگر کمکی نمی کردند و در آن ها سهیم نمی شدند.

 

خرید جت خصوصی و ویلای ٩/١ميليون دلاری

طبق مدارک دادگاه، خشايار مى گويد كه متوجه شده از بعضى حساب هاى بانكى، پول هایی کم و خرج هاى مشكوک انجام مى شده است. حتی در يك مورد، ميزراهى پذیرفته كه در پروژه ها سوء مديريت داشته است.
بنابر اظهارات خشایار، وقتی سال گذشته می خواسته است سهم خود را پس بگیرد، ميزراهى مانع ورود او و شوهرخواهرش به دفتر مى شود و رابطه اش را با خانواده خاوری قطع مى كند.

در همين زمان، خشايار از ميزراهى شكايت و شرکت چندملیتیِ «پرایس واتر هاوس کوپرز» را استخدام مى كند. این شرکت در گزارشى به دادگاه، اعلام کرده است که ميزراهى از حساب های بانكى پروژه پول برداشت كرده و آن را خرج خريد يك جت شخصى، تحصيل یکی از فرزندانش و خرید و طراحى ويلاى٩/١ميليون دلارى خود كرده است. مطابق پرونده های موجود در دادگاه، ميزراهى معتقد است که تمام اتهامات مربوط به سوء استفاده از پول های پروژه کذب محض است. او درخواست کرده که اطلاعات و داده هایی را که در گزارش به آن ها استناد شده ببیند و نسبت به بى طرفى نويسنده گزارش اظهار بى اعتمادى كرده است.
در مصاحبه اى كه بلومبرگ با او کرده است، وی از اظهارنظر بيش تر در رابطه با گزارش مربوطه خوددارى می كند.

 

میزراهی:دارم پیشرفت می‎کنم

ميزراهى داستان را به گونه ديگرى تعريف مى كند. او شهادت مى دهد كه در تاريخ ٣٠ ژوئنِ سال گذشته محمود با او تماس مى گيرد و مى گويد: «اگر چک هاى خانواده را وصول نكنم، خانه و زندگى ام را به آتش مى كشد.»

ميزراهى قفل هاى دفتر كار و خانه اش را عوض مى كند. در عین حال، مى گويد تا آن زمان خانواده خاورى هم چنان به شراكت خود ادامه می دادند.

از آن طرف، خشايار می گوید: «اين اتهامات دروغ هستند و هیچ ربطی به روند داستان  ندارند.» 

در سال جاری، خشایار برای سرعت بخشیدن به روند قضایی ماجرا، تقاضای بررسی مجدد یک مسأله حقوقی در پرونده، یعنی تعریف قرارداد اولیه مابین طرفین را به دادگاه ارایه می دهد. ۲۴ مارس، قاضی دادگاه در انتاریو این اقامه دعوی را رد می کند و طرفین را به همان شکایت نامه اولیه ارجاع می دهد.

بنا است در روز ۲۹ ژوییه جلسه دادگاه برگزار شود. در همین میان، خریداران به آپارتمان های خود در پروژه یورکویل نقل مکان کرده اند و ساختمان دیگری که پیش فروش آپارتمان های آن انجام شده، رو به اتمام است. میزراهی در صدد است تا کار بازاریابی برجی ۸۰ طبقه ای با ۴۱۶ واحد را در تقاطع خیابان های «یانگ» و «بلور» هم شروع کند. از هم اکنون، بیش از دوهزار نفر در لیست انتظار هستند؛ از جمله برای پنت هاوسی به قیمت ۳۰ میلیون دلار کانادا در این برج.

میزراهی می گوید: «از هر تجربه ای یاد می گیرید چه کارهایی نباید بکنید. من هم از این تجربه یاد گرفته ام چه کارهایی نباید بکنم. من دارم در کارم پیشرفت می کنم.»