close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
سیاست

مشکل دولت و سپاه در قراردادهای بزرگ چیست؟

۳ تیر ۱۳۹۵
رضا حقیقت‌نژاد
خواندن در ۶ دقیقه
بازدید اسحاق جهانگیری و وزیر راه از پروژه آزادراه تهران - شمال
بازدید اسحاق جهانگیری و وزیر راه از پروژه آزادراه تهران - شمال
سردار عبداللهی، فرمانده قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه
سردار عبداللهی، فرمانده قرارگاه خاتم الانبیاء سپاه

سردار سالار آبنوش، جانشین قرارگاه خاتم الانبیاء وابسته به سپاه امروز اعلام کرد «برای سالجاری مجوز بیش از ۵۰ پروژه از اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس جمهور ایران گرفته شده است.»

او توضیح نداد این پروژه ها چیست ولی بنظر نمی رسد مربوط به پروژه های کلانی است که سپاه مدت هاست دنبال آن است. پیش از این رسانه ها گزارش داده بودند تلاش دولت روحانی برای جذب شرکت های خارجی سبب به خطر افتادن منافع قرارگاه خاتم الانبیاء شده است. بر اساس گزارش رویترز در ماه های گذشته، خاتم الانبیا در ۱۰ مناقصه پروژه های بزرگ شرکت کرده ولی دولت در هیچ موردی با این قرارگاه به توافق نرسیده است.

سابقه تاسیس قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء به سال ۱۳۶۸ باز می گردد. بر اساس آخرین اطلاعات منتشره این قرارگاه بیش از ۸۱۲ شرکت ثبت شده در داخل و خارج از ایران دارد. ۱۳۵ هزار نفر برای آن کار می کنند و ۵۰۰ هزار نفر نیروی کار هم به طور غیرمستقیم با آن همکاری می کنند. این قرارگاه اعلام کرده است که تاکنون بین ۸ تا ۱۰ هزار پروژه را در ایران به سرانجام رسانده است. قرارگاه خاتم الانبیاء در سال های اخیر فعالیت های خود در عراق را گسترش داده است. نفت و گاز، راه سازی و سدسازی و واردات مهم ترین حوزه های کاری این نهاد اقتصادی است. این نهاد اقتصادی همچنین از پرداخت مالیات معاف است.

۷ خرداد امسال سردار عبادالله عبداللهی، فرمانده قرارگاه خاتم الانبیاء اعلام کرد این قرارگاه ۱۰ طرح عظیم نیمه تمام را شناسایی کرده است. برای این طرح ها ۲۵ میلیارد دلار تاکنون هزینه شده و «درخواست قرارگاه برای تکمیل این پروژه ها بین ۵ تا ۷ میلیارد دلار است.»

بر اساس اظهارات وی می توان از فازهای ۱۳، ۲۲ و ۲۴ پارس جنوبی در حوزه نفت و گاز، پالایشگاه گازی ستاره خلیج فارس، آزادراه تهران – شمال، کارخانه فولاد میانه، کارخانه فولاد بافق، تکمیل بندر شهید بهشتی در چابهار، راه آهن سریع السیر تهران – قم – اصفهان و احیای کشتی سازی صدرا، ده پروژه مدنظر قرارگاه وابسته به سپاه هستند.

اما مشکل اصلی این قرارگاه برای ورود به این پروژه ها چیست؟‌ یکی از پروژه هایی که در ماه های اخیر درباره آن اطلاعات بیشتری منتشر شده، آزادراه تهران – شمال است. می توان این پروژه را به عنوان یک مدل مورد بررسی قرار داد.

آزادراه تهران – شمال ۱۲۱ کیلومتر است. این پروژه به طور رسمی از سال ۱۳۷۶ شروع شده در دولت های مختلف، پیمانکاران داخلی و خارجی برای اتمام آن کوشیده اند، تلاشی که تاکنون شکست خورده است. در تازه ترین وعده، گفته شده که تا سال ۹۹ این آزادراه به پایان می رسد.

در حال حاضر اعلام شده قطعه یک این آزادراه که ۳۳ کیلومتر است، ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و قراردادهای جدید برای ساخت قطعات دوم تا سوم و تکمیل قطعه چهار در جریان است.

در دوره تازه این تلاش ها برای ساخت قطعات دو و سه آزادراه تهران - شمال، مهران اعتمادی، مدیرعامل شرکت آزادراه تهران – شمال ۲۷ خرداد گفت «قرارگاه خاتم الانبیاء می تواند مانند سایر پیمانکاران و با شرایط برابر در این آزادراه حضور یابد.»

پیش از آن، علی نورزاد، مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل هم گفته بود: «شرط وزارت راه و شهرسازی برای ورود شرکت ها از جمله قرارگاه خاتم به این پروژه، تامین مالی حداقل ۶۰درصدی هزینه ساخت است.»

اعتبار لازم برای ساخت قطعات دو و سه این آزادراه ۶۷۰۰ میلیارد تومان اعلام شده است. یعنی پیمانکار باید توان تامین مالی ۴۰۰۰ میلیارد تومان را داشته باشد. در برابر این پیشنهاد، سردار عبدالله عبداللهی، فرمانده قرارگاه خاتم گفته است «آمادگی داریم ۴۰درصد هزینه تامین مالی اجرای آزادراه تهران – شمال را بپردازیم.» وی گفته است «قرارگاه در آزادراه تهران- شمال قرارداد،‌ قیمت و ترک تشریفات داشت ولی اصلا نپذیرفتند که قرارگاه به این پروژه وارد شود.» این قرارداد را دولت احمدی نژاد در آخرین ماه های کاری اش با قرارگاه خاتم بسته بود ولی پس از آنکه رییس مجلس اعلام این قرارداد مشکلاتی دارد، دولت آن را لغو کرد.

رقیب دیگر قرارگاه خاتم الانبیاء در این پروژه بنیاد مستضعفان است که به گفته فرمانده قرارگاه خاتم رابطه خوبی با آنها نداشته و مایل به حضور قرارگاه خاتم نیست.

در دولت احمدی نژاد زور قرارگاه خاتم بیشتر بود و موفق شد این پروژه را از بنیاد بگیرد ولی گویا حالا اوضاع برعکس شده است. به گفته معاون وزیر راه ایران، «انتخاب اینکه چه شرکت هایی وارد آزادراه تهران – شمال شود، با بنیاد مستضعفان است.» در واقع جنگ بر سر این پروژه عظیم اکنون بین دو پیمانکار بزرگ تحت نظر رهبر جمهوری اسلامی در جریان است.

اما دوره تازه چالش های سپاه با دولت زمانی داغ شد که خبر رسید وزارت راه ایران در حال عقد قراردادی به ارزش ۱.۳ میلیارد یورو با شرکت مهندسی و ساخت دووی کره جنوبی برای ساخت قطعه ۳ آزادراه تهران - شمال است.

خبرگزاری فارس وابسته به سپاه در همین زمینه نوشت دولت قصد دارد خطای گذشته در واگذاری این آزادراه به خارجی ها را تکرار کند تا «جایی برای قرارگاه خاتم به عنوان پیمانکار قوی و دارای متخصصان توانمند داخلی در این پروژه نباشد.»‌ اشاره فارس به تجربه حضور ناموفق یک پیمانکار چینی در دولت احمدی نژاد برای اجرای این پروژه است که قرار است امسال با پایان قرارداد ۷۰ میلیون دلاری از این پروژه بروند.

در واقع دولت روحانی می گوید طرف حساب ما در این پروژه بنیاد مستضعفان است و بدین طریق بنیاد را سپر مقابل سپاه قرار داده و از سوی دیگر می کوشد با تسهیل حضور شریک خارجی این پروژه را به سرانجام برساند.

چنین تلاش هایی قرارگاه را وادار کرده پیشنهاد ۴۰درصدی تامین مالی پروژه را روی میز بگذارد، پیشنهادی که ۲۰ درصد کمتر از درخواست دولت و بنیاد مستضعفان است ولی یک گام رو به عقب مهم از سوی قرارگاه خاتم محسوب می شود. نخستین پیشنهاد قرارگاه خاتم برای مشارکت مالی ۲۵ درصد بود و اکنون آنها مجبور شده اند ۱۵ درصد به پیشنهاد خود اضافه کنند، این وضعیت، نمونه روشنی از زیان های احتمالی قرارگاه خاتم در صورت حضور رقبای خارجی در ایران است.

در همین حال در ماه های اخیر و با جدی شدن حضور پیمانکار خارجی، لحن مدیران قرارگاه خاتم نیز از موضع طلبکارانه خارج شده است. به عنوان نمونه آذرماه ۹۴ فرمانده قرارگاه خاتم گفته بود که «اگر مشکلات مالی و زیست محیطی آزادراه رفع شود، آن را انجام می دهیم.» اکنون ولی آنها با تغییر لحن، پیشنهادات مالی روی میز گذاشته و یا دولت را متهم به خارجی پسندی می کنند.

پیش از این مسئولان دولتی ابراز امیدواری کرده بودند قرارداد با کره ای در شش ماه آینده نهایی شود، اوایل اردیبهشت امسال نخستین تلاش ها برای عقد این قرارداد با کره ای به نتیجه نرسید. در شش ماه آینده جنگ سه جانبه بین بنیاد مستضعفان،‌ قرارگاه خاتم و وزارت راه ادامه خواهد یافت، پای چند هزار میلیارد تومان پول در میان است. 

ثبت نظر

بلاگ

شاهین نجفی؛ اعتراضی که رادیکال نباشد، شعور تاریخی ندارد

۳ تیر ۱۳۹۵
ادبیات و شما
خواندن در ۵ دقیقه
شاهین نجفی؛ اعتراضی که رادیکال نباشد، شعور تاریخی ندارد