مرگ دختر ۱۴ ساله "بر اثر تزریق اشتباه" در یزد

روزهای ابتدایی همین ماه، یک دختر ۱۴ ساله که با شکایت "دل درد" به بیمارستان افشاریه یزد مراجعه کرده بود، به دلیل آن چه خانواده او  "تزریق اشتباه" خواندند، در بخش اورژانس جانش را از دست داد.  در پی این اتفاق، خانواده و  تعدادی از مردم یزد با  تجمع اعتراضی مقابل بیمارستان، خواستار استعفای رئیس آن شدند.

معاون درمان دانشگاه علوم  شهید صدوقی یزد در واکنش به این خبر گفت: «۱۲ ساعت، دوربین‌های فیلمبرداری اورژانس بیمارستان مورد بررسی قرار گرفت.  اعضای کمیته بررسی این موضوع به این نتیجه رسیدند که کادر درمانی اورژانس بیمارستان افشار می‌توانست بهتر و دقیق‌تر در مورد این بیمار هم در بحث تشخیص و هم درمان عمل کند. 

علاوه بر سیر صعودی اشتباه های پزشکی، روند دادرسی این پرونده ها و اجرای عدالت در این مورد همیشه مورد انتقاد قرار گرفته است.

مسئولان چه کسانی هستند؟

اگر در یک کلام بخواهیم در مورد دلیل استیفای حق از سوی بیماران و خانواده های آنان  در مورد پرونده های خطای پزشکی صحبت کنیم، باید بخش عمده گناه را بر گردن یک تکه کاغذ بیندازیم؛ برگه "برائت".

به گفته محمد اولیایی فرد  حقوق دان مشاور ایران وایر:« بر اساس قانون مجازات اسلامی، در صورت فوت یا آسیب به بیمار، اصل بر مسئولیت پزشک است. مگر این که عمل پزشک بر خلاف موازین حرفه ای باشد یا این که پزشک قبل از آغاز درمان از ولی بیمار "برائت" گرفته باشد.»

منظور از برائت، همان فرمی است که در افکار عمومی با عنوان "رضایت نامه" از  آن یاد می شود و امضای آن از سوی بیمار یا اولیای او منجر به سلب مسئولیت پزشک از اتفاقات بعدی می شود؛ اقدامی که از نظر محمد اولیایی فرد، «کاملاً غیر ضروری است و به "خلع سلاح" بیمار و خانواده او در برابراشتباه های تیم درمانی می شود. دلیل اصلی به نتیجه نرسیدن بسیاری از شکایت ها از عملکرد پزشک هم همین نامه فرم است.»

امضای این فرم از طرف بیمار یا اولیای او البته شانس آن ها برای گرفتن محکومیت پزشک را از میان برنمی دارد.

به گفته آقای اولیایی فرد: «در صورت امضای "برائت" از سوی ولی بیمار، باز هم امکان پیگرد پزشک خاطی به طور قانونی هست امّا این بار توپ در زمین شاکی است که ثابت کند، پزشک از اصول حرفه ای خود سرپیچی کرده یا در عملکرد او اشتباهی رخ داده که عملاً  انجام این کار  برای افراد غیر متخصص یا غیر ممکن و یا بسیار سخت است. امّا به شرطی که اشتباه فاحش پزشک در عملکردش اثبات شود، مجازات او بر اساس جرم "شبه عمد" تعیین و به یک تا سه سال حبس و پرداخت دیه محکوم می شود.»

امّا در بسیاری از موارد فوت یا آسیب به بیمار، خانواده های بیماران ادعای انجام اقدام اشتباهی را مطرح کرده اند که  نه از سوی پزشک  که توسط دیگر اعضای تیم پزشکی انجام نشده است.

برای نمونه در مورد همین دختر جوان یزدی  تزریق اشتباه به غنوان دلیل مرگ او عنوان شده که احتمالاً این اقدام از سوی سایر اعضای تیم درمان از جمله پرستار، بهیار و ... انجام شده است. قانون برای برخورد با اشتباه سایر اعضای تیم پزشکی چه پیش بینی ای کرده است؟ آیا امکان شکایت از پرستار و دیگر اعضای این تیم هم وجود دارد؟

محمد اولیایی فرد در پاسخ به این پرسش می گوید:« از نظر قانون مجازات اسلامی، مسئولیت انجام عمل اشتباه از سوی سایر اعضای تیم درمان هم با خود پزشک است؛ مگر این که پرستار و بهیار و حتی خود بیمار از اشتباه بودن دستور پزشک مطلع باشند. در صورت اطلاع هر کس غیر از پزشک از اشتباه بودن دستور، خود افراد مطلع در مورد اجرای این دستور مسئول شناخته می شوند.»

چگونه پیگیری کنیم؟

شکایت از تیم پزشکی هم در دادسرا انجام می شود. روند کار دادسرا برای این دست از پرونده ها به این صورت است که اول گزارشی از روند درمان فرد از سازمان نظام پزشکی دریافت می کند و در صورت تأیید سرپیچی پزشک  از اصول حرفه ای، این گزارش را برای تعیین میزان خسارت به پزشکی قانونی ارجاع می دهد.

 در خود سازمان نظام پزشکی هم دادسرایی هست که تشکیل پرونده در این موارد را بر عهده دارد.آراء قطعی سازمان نظام پزشکی در مورد پرونده های قصور پزشکی هم می توانند در دادگاه های عمومی و انقلاب مورد اعتراض قرار بگیرند.

سازمان نظام پزشکی به منظور رسیدگی به تخلفات صنفی و حرفه ای در مرکز دارای هیاتهای عالی انتظامی و در مراکز استان ها دارای هیاتهای بدوی و تجدیدنظر و در شهرستانها دارای هیاتهای بدوی انتظامی پزشکی است.

البته یکی از نقدهای بسیار جدی دیگر در مورد روند دادرسی در سازمان نظام پزشکی، اکثریت مطلق پزشکان در ترکیب هیئت های بدوی است که به بررسی شکایت ها می پردازند.

ثبت شکایت در سازمان نظام پزشکی با مراجعه به این لینک انجام می شود. دفتر سازمان نظام پزشکی  شهرستان یزد در ميدان مهديه، مجتمع تجاري شمس بلوک B طبقه پنجم  است. شماره تلفن آن هم  ۷۲۶۹۰۴۵ به همراه کد ۰۳۵۱ است. رئیس سازمان نظام پزشکی یزد دکتر احمد حائریان است.

اگر در این مورد سوال حقوقی دارید لطفاً با ما به آدرس [email protected]  در میان بگذارید.

مطلب مرتبط:

اعتراض یک شهروند رامهرمزی که دست فرزندش در بیمارستان این شهر حین بازکردن گچ دچار آسیب شده و مسئولان بیمارستان در این باره پاسخگو نیستند