close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
آن سوی خبر

قاچاق کودکان افغانستانی به ایران؛ مقصر کیست؟

۶ فروردین ۱۳۹۸
شما در ایران وایر
خواندن در ۶ دقیقه
روزانه صدها شهروند افغانستانی با عبور از مرزهای این کشور، به صورت قاچاقی وارد کشورهای همسایه، از جمله ایران می‌شوند. در بین این افراد کودکان زیادی هستند که راه قاچاق در پیش می‌گیرند
روزانه صدها شهروند افغانستانی با عبور از مرزهای این کشور، به صورت قاچاقی وارد کشورهای همسایه، از جمله ایران می‌شوند. در بین این افراد کودکان زیادی هستند که راه قاچاق در پیش می‌گیرند

احمد روحانی، شهروندخبرنگار، هرات

روزانه صدها شهروند افغانستانی با عبور از مرزهای این کشور، به صورت قاچاقی وارد کشورهای همسایه، از جمله ایران می‌شوند. در بین این افراد کودکان زیادی هستند که راه قاچاق در پیش می‌گیرند تا خودشان را به پاکستان و سپس ایران برسانند. کافی است سری به به ولایت مرزی نیمروز افغانستان بزنید تا در عرض چند ساعت ده‌ها قاچاق‎بر انسان و کودکانی که خطر می‎کنند تا خودشان را از طریق این قاچاق‎بران به کشورهای همسایه برسانند، ببینید. با وجود تلاش‌های زیاد، دولت افغانستان هنوز نتوانسته است از قاچاق انسان جلوگیری کند.

در قوانین حقوقی دو کشور ایران و افغانستان، قاچاق انسان، به ویژه قاچاق کودکان جرم است و قانون مجازات سنگینی برای قاچاق‎بران در نظر گرفته است. اما مشکل این جا است که این قوانین به درستی اجرا نمی‌شوند.

قانون چه می‌گوید؟

در جمهوری اسلامی منابع متعددی درباره قاچاق کودکان وجود دارد که یکی از مهم‎ترین آن‌ها، «قانون مبارزه با قاچاق انسان» است. «موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوق‎دان و مشاور «ایران‎وایر» می‌گوید در این قانون برای مجرمین به قاچاق انسان مجازات نقدی، زندان و حتی حکم اعدام در نظر گرفته شده است: «بر اساس قانون مبارزه با قاچاق انسان، مجازات قاچاق انسان دو تا ۱۰ سال حبس و جزای نقدی به میزان دو برابر وجوه حاصله است و اگر قاچاق شونده کم‏تر از ۱۸  سال سن داشته باشد، مرتکب شونده ممکن است به محاربه و افساد فی‎الارض متهم شود که مجازات آن اعدام است.»

او می‌گوید در برخی موارد ممکن است قاچاق کودکان شامل اتهام  آدم‎ربایی نیز شود؛ موضوعی که در ماده ۶۲۱ «قانون مجازات اسلامی» به آن پرداخته شده است. ماده ۶۲۱ قانون مدنی می‌گوید: «هركس به قصد مطالبه وجه يا مال يا به قصد انتقام يا به هر منظور ديگر به عنف يا تهديد يا حيله يا به هر نحو ديگر شخصا يا توسط ديگري شخصي را بربايد يا مخفي كند، به حبس از پنج تا ۱۵ سال محكوم خواهد شد.»

این قانون تاکید می‌کند در صورتی كه سن «مجنی عليه» كم‎تر از ۱۵ سال تمام باشد، مرتكب به حداكثر مجازات تعيين شده محكوم خواهد شد.

«شهلا فرید»، حقوق‌دان افغانستانی و استاد دانشکده حقوق «دانشگاه کابل» می‌گوید قانون اساسی افغانستان نیز قاچاق انسان، به ویژه کودکان را جرم شناخته شده و برای عاملان آن مجازات‌های سنگین در نظر گرفته است: «در قانون اساسی افغانستان قاچاق انسان و اختطاف (آدم ربایی) جرم شناخته و منع شده است. از آن جایی که در قانون اساسی فقط اساس و اصول آن مطرح شده، در کُد جزا افغانستان به طور خاص مورد بحث قرار گرفته است. قاچاق‎بری که افراد زیر سن قانونی، یعنی افراد کم‎تر از ۱۸ سال را قاچاقی می‌برد، جزایش نسبت به آن‌هایی که با بزرگ‌سالان برای قاچاقی رفتن قرارداد می‌بندند، بیش‎تر است.»

به گفته او، از آن‎جایی که کودکان از آسیب پذیری بیش‎تر برخوردارند و احتمال این وجود دارد که کودکان در هنگام قاچاق مورد تجاوز و سوء استفاده‌های جنسی قرار گیرند یا هم در هنگام قاچاق جان دهند، کُد جزا افغانستان با توجه به شرایط، مجازات‌ مختلف را برای قاچاق‏بران انسان در نظر گرفته است: «زمانی که طفل قاچاق می‎شود، جزایش بیش‎تر است. چون اطفال صدمه پذیر هستند و زیادتر قربانی این نوع اعمال  می‎شوند، حالت "مشدده" متفاوت است. اگر طفل در عین حالی که قاچاق می‏شود، به او تجاوز شود، جزایش برای قاچاق‌بر شدیدتر است. اگر در جریان قاچاق، طفل از بین برود و کشته ‎شود، در آن صورت حتی جزای اعدام هم برای قاچاق‎بر در نظر گرفته شده است.»

خانم فرید می‎افزاید در «قانون منع خشونت» افغانستان نیز درباره قاچاق اطفال، به ویژه دختران اشاره شده است: «یک مورد هم قانون منع خشونت دارد که هرگاه طفل دختر مورد قاچاق قرار گیرد و در جریان قاچاق یا اختطاف (آدم ربایی) بر او تجاوز شود، عامل آن به اعدام محکوم می‎شود. ولی باز هم این حکم نظر به حالات و وضعیتی که جرم صورت می‎گیرد، تغییر می‌کند.»

مسوولان چه کسانی هستند؟

شهلا فرید می‎گوید از آن جایی که افغانستان اعلامیه جهانی حقوق بشر و کنوانسیون حقوق طفل را پذیرفته و به کنوانسیون حقوق مدنی و سیاسی نیز پیوسته است، مطابق با اسناد بین‏المللی و قوانین ملی این کشور که در آن قاچاق انسان جرم در نظر گرفته می‌شود، ملزم است این قوانین را در کشور پیاده کند. اما به دلیل مشکلات و بحران‌های افغانستان، این قوانین به درستی اجرا نمی‎شوند.

او ادامه می‏دهد که نداشتن کنترل دولت افغانستان بر برخی از بخش‌های خاک این کشور، کار را برای قاچاق‏بران انسان راحت‌تر و اجرای قانون را سخت‏تر کرده است: «افغانستان هنوز در حالت جنگ و بحران است. زمانی که قاچاق‎بران از چنگ قانون فرار می‌کنند، به مکان‌های پناه می‌برند که در آن جاها دولت حاکمیت ندارد و کم‎تر قانون اعمال می‌شود.»

دولت افغانستان در سال ۱۳۹۰ «کمیسیون عالی مبارزه با قاچاق انسان و قاچاق مهاجران» را ایجاد کرد که این کمیسیون از ۱۶ نهاد دولتی و غیردولتی تشکیل و سرپرستی آن به وزارت عدلیه این کشور سپرده شده است. این کمیسیون در گزارش سال ۱۳۹۶ خود نوشته بود: «توسط ادارات عضو این کمیسیون در این سال، ۹۵ تن از قاچاق‎بران توسط اداره‌های کشفی دستگیر و به نهادهای عدلی و قضایی معرفی شده‌اند. از این میان، ۷۷ تن از مظنونان قاچاق انسان محاکمه شده‌اند. در نتیجه، ۳۳ تن به حبس قصیر الی اعدام محکوم گردیده‌اند.»

تلاش‌های «ایران‎وایر» برای تماس با وزارت امورداخله و پرسش درباره آخرین دست‌آوردهای این کمیسیون بی‌نتیجه ماند.

پیش از این، کودکان افغانستانی که سفر قاچاقی به ایران را تجربه کرده‌اند، در گفت‎وگو با «ایران‎وایر»، از تجربیات خود سخن گفته‌اند. بد رفتاری قاچاق‎بران افغانستانی، پاکستانی و ایرانی تجربه مشترک همه کودکانی است که قدم در راه سفر قاچاقی می‎گذارند.

موسی برزین خلیفه‎لو، حقوق‎دان و مشاور «ایران‎وایر» ضمن اشاره به اسناد متعدد بین‌المللی و داخلی ایران در این رابطه، می‌گوید جمهوری موظف است برای پیش‌گیری از قاچاق کودکان افغانستانی به ایران، ساز و کارهای را پیش‌بینی کند تا از این کار جلوگیری شود: «اما به نظر می‎رسد که چنین اراده‌‌ای در حکومت ایران وجود ندارد.»

چه طور پی‌گیری کنیم؟

شهروندان افغانستان می‌توانند با وزارت امور داخله افغانستان از طریق شماره ۰۰۹۳۲۰۲۲۰۱۷۵۸ تماس بگیرند و از آن‌ها بخواهند برای جلوگیری از قاچاق کودکان این کشور به جمهوری اسلامی اقدام‌های عملی انجام دهد. از طریق ایمیل[email protected]  هم می‌توان با وزارت امور داخله افغانستان مکاتبه کرد. وزارت عدلیه افغانستان که سرپرستی کمیسیون عالی مبارزه با قاچاق انسان را برعهده دارد نیز در این زمینه پاسخگو خواهد بود. شما میتوانید از طریق ایمیل [email protected]  با وزارت عدلیه افغانستان تماس بگیرید و از فعالیت‌های این وزارت‌خانه در راستای مبارزه با قاچاق کودکان سوال کنید. لطفا نتیجه یپگیری‌های خود را با ما از طریق ایمیل [email protected] به اشتراک بگذارید.

***

شما هم می‌توانید خاطرات، مشاهدات و تجربیات خود از قاچاق انسان، پناهندگی و مهاجرت به اشتراک بگذارید. اگر از مسئولان دولتی یا افراد حقیقی و حقوقی که حق شما را ضایع کرده‌اند و یا مرتکب خلاف شده‌اند شکایت دارید، لطفاً شکایت‌های خود را با بخش حقوقی ایران وایر با این ایمیل به اشتراک بگذارید: [email protected]

مطالب مرتبط:

کودک هستند؛ قاچاقی به ایران آمده‌اند و دست‌فروشی می‌کنند

آزار جنسی تا کتک خوردن با چوب؛ روایت کودکان کار از برخورد با ماموران شهرداری

ثبت نظر

استان‌وایر

۳۰ استان درگیر حوادث جوی؛ اسکان اضطراری ۲۱ هزار نفر

۶ فروردین ۱۳۹۸
خواندن در ۱ دقیقه
۳۰ استان درگیر حوادث جوی؛ اسکان اضطراری ۲۱ هزار نفر