چطور از حقوق زنی که در خیابان مورد ضرب و شتم قرار گرفت، دفاع کنیم؟

واکنش‌ها به تصاویر ضرب و شتم یک زن در یکی از خیابان‌های حاشیه شهرری استان تهران به بهانه بدحجابی با خشم گسترده کاربران شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده است.

دو روز از انتشار این تصاویر گذشته و موضع‌گیری‌های مقامات پلیس و دادستانی نه‌تنها خشم مردم را کاهش نداده که بیشتر هم کرده است. در تصاویر منتشرشده زنی در حال عبور از یک پیاده‌رو در شهرری تهران، مورد هجوم فیزیکی مردی قرارگرفته که از ناحیه پا به او ضرباتی وارد می‌کند.

بعد از انتشار گسترده تصاویر در فضای مجازی، دادستان شهرستان ری در گفتگو با رسانه‌ها اعلام کرد که تصاویر مربوط به آبان‌ماه امسال است و منتشرکننده فیلم آن در شبکه‌های اجتماعی تحت تعقیب است.

این مقام قضایی همچنین در مورد فرد ضارب هم گفته فرد خاطی در همان زمان دستگیر و تحویل مرجع قضایى مربوطه شده است. بااین‌حال، این مقام قضایی از نتیجه تشکیل پرونده برای این فرد که به گفته او بیش از سه ماه پیش انجام‌شده صحبتی نکرده است.

اعلام تعقیب قضایی منتشرکننده فیلم از سوی دادستانی شهرری، اعتراضات را بیشتر از قبل کرد. کار به‌جایی رسید که همان روز جمعه بیست و سوم اسفندماه، دادستان شهرری در گفتگوی دیگری با رسانه‌ها گفته‌های قبلی خود مبنی بر تعقیب قضایی عامل منتشرکننده این فیلم را تکذیب کرد.

مزاحمت برخی مردان برای زنان در کوچه و خیابان به بهانه رعایت پوشش برای نخستین بار نیست که روی می‌دهد. خردادماه همین امسال، یک راننده تاکسی اینترنتی «اسنپ»، مسافر خود را پس از آن‌که پوشش دلخواه او را نپذیرفت، از ماشین پیاده کرد. انتشار تصویر این راننده از سوی زن مسافر ابتدا واکنش اعتراضی کاربران شبکه‌های اجتماعی را به راننده برانگیخت.

وقتی همه منتظر برخورد با راننده بودند، او در صداوسیما و بسیاری نهادهای دیگر موردتقدیر گرفت و حتی زن شاکی به خاطر انتشار تصاویر راننده با تهدید به برخورد قضایی روبه‌رو شد.

سال گذشته هم ضرب و شتم و هول دادن یک زن جوان از سوی مامور نیروی انتظامی در شبکه‌های اجتماعی اعتراضات بسیاری را در پی داشت. آنجا هم مامور خاطی با تقدیر از سوی فرماندهان خود روبه‌رو شد و دختر نوجوان آزاردیده بازداشت شد.

این بار هم براساس سوابق قبلی بسیاری نگران هستند که با وجود وعده برخورد با مرد مهاجم در شهرری، بازهم او موردتقدیر نیروهای قضایی و انتظامی قرار گرفته و زن مورد هجوم قرارگرفته با پیگرد روبه‌رو شود.

قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر چنین فرصتی را برای تشویق مزاحمان خیابانی زنان و تحت‌فشار گذاشتن خود آن‌ها فراهم کرده است. در این قانون اعضای «سازمان بسیج مستضعفین» اجازه پیدا کردند به‌عنوان ضابطان قانونی «امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر» بپردازند و قوه قضاییه هم براساس قانون مدنی به حمایت از آن‌ها موظف شده است.

«موسی برزین خلیفه‌لو»، حقوق‌دان و مشاور «ایران‌وایر» همین بخش از قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر را عامل مهم تکرار چنین خشونت‌هایی علیه زنان در خیابان‌ها می‌داند: «این‌که قانون به یک فرد بسیجی، صرفا به خاطر داشتن یک کارت اجازه دهد به‌عنوان ضابط قضایی با دیگر شهروندان برخورد کند قطعا به هرج‌ومرج منجر می‌شود؛ هرچند که در همین قانون هم به‌صراحت برخورد فیزیکی با شهروندان تخلف محسوب شده و برای آن مجازات در نظر گرفته شده است.»

ماده ششم قانون حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر تاکید کرده «هیچ شخص یا گروهی حق ندارد به‌عنوان امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر به اعمال مجرمانه از قبیل توهین، افترا، ضرب، جرح و قتل مبادرت نماید.» این ماده قانونی می‌گوید مرتکب طبق قانون مجازات اسلامی، مجازات می‌شود.

بااین‌حال به نظر موسی برزین، نفس تصویب و اجرای قانونی مثل قانون حمایت از آمران به معروف، علیرغم وجود نیروی انتظامی به‌خوبی نشان‌دهنده سیاست دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده در این حوزه است؛ سیاستی که می‌خواهد با پشتیبانی از برخی افراد متعصب، دست آن‌ها را برای اجرای روش‌های دلخواه خود باز بگذارد.

موسی برزین در مورد مجازات احتمالی فرد منتشرکننده تصاویر حمله به این زن در شهرری می‌گوید: «پیگرد قضایی این فرد نه از نظر قانون حمایت از آمران به معروف و نه براساس هیچ قانون دیگری توجیه ندارد. به‌هرحال حتی اگر ما نفس این مزاحمت‌ها را که به اسم امربه‌معروف انجام می‌شود، قانونی تلقی کنیم، ضرب و شتم افراد یک جرم محرز است و می‌تواند با مجازات زندان هم روبه‌رو شود؛ بنابراین انتشار تصویر چنین جرمی نه‌تنها غیرقانونی نیست که می‌تواند منشا اثر مثبت هم بشود.»

بر همین اساس این حقوق‌دان پیشنهاد می‌کند: «همه شهروندانی که در کوچه و خیابان شاهد چنین اعمالی هستند، با حفظ امنیت خود از این صحنه‌ها فیلم‌برداری کنند. فیلم‌برداری می‌تواند به مستندسازی حقوقی این جرایم کمک کند. ضمنا چون جرم در خیابان و در مقابل چشمان دیگران انجام شده، جرمی عمومی است و همه شهروندان می‌توانند در دادستانی محل وقوع آن، اعلام‌جرم کنند. البته تشکیل پرونده علیه مجرم برعهده خود دادستان است و تنها فردی که می‌تواند به شکایت علیه خاطی بپردازد زنی است که مورد هجوم قرار گرفته است.»

برای ارتباط با دادستانی شهرری که محل وقوع این جرم است از شماره تلفن ۵۵۹۰

 ۴۰۴۰ و کد ۲۱ ۰ استفاده کنید. لطفا گزارش پیگیری خود را برای ما به نشانی [email protected] ارسال کنید.

 

مطالب مرتبط:

زنان تاثیرگذار ایران؛ دختران خیابان انقلاب

مقابله با نفوذ دشمن از طریق گشت ارشاد

چه‌گونه می توان از ضارب دختر خیابان انقلاب شکایت کرد؟