شایا گلدوست
موضوع حجاب اجباری که دغدغه همیشگی حکومت در سال‌های پس از انقلاب ۵۷ بوده است، در سال‌های اخیر با فشار بیشتری بر زنان جامعه ایران اعمال می‌شود. هرچند زنان ایرانی مخالفت شدید خود را با پوشش اجباری و حجاب، با برگزاری کمپین‌های مختلف نشان می‌دهند، اما حکومت نیز از ابزارهای گوناگون، از تشویق زنان به حجاب با زبان به اصطلاح شیرین، تا خشونت، زور و سرکوب، برای نگه‌داشتن روسری بر سرشان استفاده می‌کند.
هرچند که این روزها شاهد افزایش فشار از طریق گشت‌های امنیت اخلاقی یا گشت ارشاد، بر زنان ایرانی در شهرهای مختلف هستیم، اما در ۲۱ تیرماه سال جاری، که به نام روز «عفاف و حجاب» از سوی حکومت نام‌گذاری شده است، زنان ایرانی در کمپینی با عنوان «علیه حجاب اجباری» مخالفت گسترده خود را علیه حجاب اجباری نشان دادند. بخش بزرگی از این زنان معترض را اعضای جامعه رنگین‌کمانی تشکیل می‌دهند. افرادی که یا به واسطه جنسیت نسبت داده شده در زمان تولد زن شناخته می‌شوند، یا اینکه خود را به عنوان یک زن هویت‌یابی می‌کنند. زنان ترنس، مردان ترنس، تا زمانی که هویت قانونی منتسب به زنانه دارند، زنان همجنسگرا، دوجنسگرا و هر فردی که به واسطه هویت جنسی و جنسیتی خود با ظاهر و پوششی متفاوت، با آنچه حکومت به شهروندان تحمیل می‌کند، در جامعه ظاهر می‌شوند، در معرض این آسیب‌ها و خشونت‌ها قرار دارند. تجربه خشونت قانونی علاوه بر خشونت از سوی جامعه، به دلیل بیان جنسیتی و انتخاب نوع پوشش، تجربه مشترک اکثر اعضای جامعه رنگین‌کمانی در ایران است.
تبلیغات گسترده و برگزاری همایش‌های متعدد با موضوع حجاب و عفاف و اظهار نظرهای عجیب و غریب در این مورد، یکی از ترفند‌های حکومت و عوامل وابسته به آن برای حفظ این ابزار سرکوب زنان و یا کل جامعه است. هرچند حنای جمهوری اسلامی برای اکثریت جامعه ایران، دیگر رنگی ندارد.
در هفته‌های اخیر پوستر تبلیغاتی همایشی با عنوان «چالش‌های جدید پیرامون عفاف LGBT» با سخنرانی «فریبا علاسوند» در بین کاربران شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود، که احتمال می‌رود، رونوشتی با کمی در تغییر در عنوان، از پوستر اصلی این همایش است. عنوان همایش هر چه باشد، گزارش خبرگزاری‌های رسمی نشان می‌دهد که خانم علاسوند در این همایش درباره جامعه رنگین‌کمانی صحبت کرده و علیه گرایش‌های مختلف جنسی و جنسیتی موضع گرفته است. در گزارشی که از این همایش در خبرگزاری «ایسنا»، خبرگزاری دانشجویان ایران منتشر شده است، در این سخنرانی به پیشگیری از چالش‌هایی همچون مسائل خیانت در خانواده، عشق‌های مثلثی، دوست در کنار همسر و LGBTها (همجنسگرایی، دوجنس‌گرایی، همه‌جنس‌گرایی و بی‌جنس‌گرایی) در حوزه عفاف تاکید شده است. دکتر «فریبا علاسوند» در همایش عفاف و چالش‌های جدید که سه‌شنبه ۲۱ تیر ماه ۱۴۰۱ در سالن اجتماعات دانشکده آینده‌پژوهی دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی(ره) برگزار شد، خاطرنشان کرد: «حجاب مهمترین خاکریز است. اگر جمهوری‌اسلامی از آن دست بکشد، وارد چالش‌های جدید در حوزه عفاف خواهد شد. شاهد مثال آن هم فعالیت رسانه‌های بیگانه است که اگر قله عفاف را فتح کنیم، می‌توانیم به‌راحتی روی مساله همجنسگرایی مانور دهیم.»
«فریبا علاسوند» که عضو هیات علمی پژوهشی مرکز مطالعات و تحقیقات زنان و نماینده مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران در شورای فرهنگی و اجتماعی زنان است، در ادامه گفته است: «تفکر غرب برای بی‌اهمیت جلوه‌دادن تفاوت بین زن و مرد تلاش و تغییر تفکر زن خوب، مرد خوب را هنجارسازی و واژه‌هایی خلق می‌کند همچون واژه GENDER که ماموریت دارد تفاوت جنسیت‌ها را بی‌اهمیت کند. این نظریه می‌گوید چه خبر است این‌قدر برای مردان و زنان ویژگی‌های بی‌شمار و انحصاری ردیف می‌کنید، بگذارید آزاد باشند. مرد باید به اندازه کافی زن و زن به اندازه کافی مرد باشد. تا اواخر قرن بیستم کلمه GENDER این‌گونه معنا می‌شد که تفاوت‌های مردان و زنان اهمیت ندارد و دوباره باید بازتعریف شود و باید فهرست این تفاوت‌ها حذف شود تا بتوان در حوزه‌های مختلف وارد شد. اما از سال ۲۰۰۰ به بعد تغییر معنا داد و همجنسگرایی، دوجنس‌گرایی، همه‌جنس‌گرایی و بی‌جنس‌گرایی را هم در برگرفت.»
نه تنها نگاه دوقطبی «علاسوند» به موضوع جنسیت و پافشاری او بر‌کلیشه‌های جنسیتی تعریف شده برای زنان و مردان، نشان‌دهنده طرز تفکر‌جنسیت‌زده او است، بلکه وی واقف نیست که همجنسگرایی، دوجنس‌گرایی، همه‌جنس‌گرایی، بی‌جنس‌گرایی و … معرف هویت جنسی و یا تمایلات و گرایش‌های عاطفی و جنسی در انسان‌هاست، که مفهوم آن با GENDER یا جنسیت کاملا متفاوت است.
جنسیت تعریفی نسبی است که به انسان‌ها بر اساس ظاهر اندام جنسی در زمان تولد نسبت داده می‌شود. نگاه دوقطبی به جنس و جنسیت، افراد را موظف به رعایت کلیشه‌های نسبت داده شده به جنس و جنسیت مورد نظر در طول زندگی می‌کند. تلاشی بی‌ثمر که گاهی به تباهی زندگی فرد و سرکوب احساسات و استعدادهای او می‌انجامد. امروزه مطالعات علمی و مشاهدات عینی در حوزه جنس و جنسیت ثابت می‌کند که هویت جنسیتی در انسان‌ها مانند جنس و گرایش جنسی، یک طیف بوده که در دو سر آن زنانگی و مردانگی قرار داشته و در روی این طیف نقاط بی‌شماری وجود دارد که افراد می‌توانند جنسیت خود را آن‌گونه تعریف کرده و یا روی این طیف در حرکت باشند.
«علاسوند» در ادامه صحبت‌های خود پوشش و حجاب را وجه نمایان چالش‌های عفاف دانسته و معتقد است که حاکمیت می‌تواند برای اصلاح آن پافشاری کند. اما پیشگیری از سایر چالش‌ها همچون مسائل خیانت در خانواده، عشق‌های مثلثی، دوست در کنار همسر و LGBTها (همجنسگرایی، دوجنس‌گرایی، همه‌جنس‌گرایی و بی‌جنس‌گرایی) نیاز به تبیین دارد.
او با اشاره به سند ۲۰۳۰ سازمان‌ملل در حوزه آموزش، مخالفت خود را با آن اعلام کرده و می‌گوید: «بر اساس این سند تمام کشورها باید برنامه آموزشی جامعی را برنامه‌ریزی کنند که یک نوجوان LGBT بتواند به‌راحتی بگوید که همجنسگراست یا به جای پدر و مادر با دو زن، دو مرد، یک مرد تنها، یک زن تنها زندگی می‌کند. هر کشوری که این برنامه آموزشی جامع را اجرایی نکند، باید محکوم و محاکمه شود.»
لازم به ذکر است در حالی که جوامع متمدن در دنیا در تلاش برای به دست آوردن حقوق برابر برای همه انسان‌ها فارغ از گرایش جنسی و یا هویت جنسیتی هستند، جمهوری اسلامی با تصویب و اجرای این سند مخالفت کرده است. به این دلیل که رعایت حقوق جامعه رنگین‌کمانی از سوی حکومت به معنای عقب‌نشینی از مواضعی است که تمامی این سال‌ها خود را با آن حفظ کرده است. بسیار روشن است که حکومت و عوامل وابسته به آن برای حفظ بقای خود در کنار مخالفت با آزادی پوشش و حجاب اختیاری، با موضوع حقوق جامعه رنگین‌کمانی نیز رویکردی خصمانه داشته و بارها آن را با صراحت اعلام کرده‌اند. آنها از هر ابزار و روشی برای مخالفت و مقابله با این قشر استفاده می‌کنند.
طرح چالش‌های جدید در حوزه عفاف و حجاب و ارتباط آن با حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی نشان می‌دهد که حکومت از این نقطه نیز به اندازه روسری و پوشش زنان آسیب‌پذیر بوده و در همه این سال‌ها در صدد مقابله با آن برآمده است. این موضوع برای بسیاری از جنبش‌های سیاسی و اجتماعی روشن می‌کند که مطالبات جامعه رنگین‌کمانی نه تنها جدا از‌مطالبات سیاسی و اجتماعی امروز جامعه ایران نیست، بلکه نقش پررنگی در دست‌یابی به آزادی و برابری دارد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر