من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنشگر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایران‌وایر»، با یکی از اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفت‌وگو می‌کنم. مهمان این برنامه، «امیرا ذوالقدری» است و درباره اهمیت و تاثیرگذاری روایتگری و به اشتراک‌گذاری تجربه زیسته افراد رنگینکمانی با یکدیگر صحبت می‌کنیم.
***
مجموعه پادکست زیر سقف آسمان در «ایران‌وایر»، برنامه‌ای شنیداری به میزبانی شایا گلدوست، زن ترنس و کنشگر مسائل جنسی و جنسیتی است که تاکنون شش اپیزود آن منتشر شده و در وبسایت و شبکه‌های اجتماعی ایران‌وایر و همچنین اپلیکیشن‌‌های پادکست قابل دسترس است. هر اپیزود این برنامه، ۳۰ تا ۴۰ دقیقه است و هر دوهفته یکبار، روزهای دوشنبه پخش خواهد شد. تاکنون اپیزودهای «عشق نافرجام»، «سرطان»، «عشق حسین»، «پیوند»، «پذیرش» و «هجرت» منتشر شده است.
همه ما انسان‌ها باوجود همه تفاوت‌هایی که با یکدیگر داریم، از یکدیگر تاثیر می‌پذیریم و بر زندگی یکدیگر تاثیر می‌گذاریم. تجربه زندگی بسیاری از ما می‌تواند مشترک باشد، تاکید بر اشتراکاتی که تجربه زیسته افراد رنگینکمانی با افراد غیررنگین‌کمانی دارد، این احساس را در شنونده و مخاطب ایجاد می‌کند که این قشر جدا از ما نبوده و در کنار ما، در خانواده ما و در جامعه ما زندگی می‌کنند.
متاسفانه جامعه رنگینکمانی فارسی‌زبان در کشورهایی مانند ایران و افغانستان، به‌دلایل فرهنگی، اجتماعی، مذهبی و قانونی، قشری به حاشیه رانده‌شده و سرکوب شده هستند.ناآگاهی و عدم آموزش صحیح در حوزه جنس و جنسیت از یک سو، و تبلیغات منفی و نفرت‌‌پراکنی‌های سیستماتیک از سوی دیگر، باعث شده است که عموم جامعه شناخت صحیح و کافی به این قشر نداشته باشند، که این امر، دیدگاه منفی علیه آن‌ها را افزایش داده و زیست اعضای جامعه رنگینکمانی را با چالش‌ها و تبعیض‌های مضاعف روبه‌رو می‌کند.
روایتگری و به اشتراک گذاشتن تجربیات زیسته این افراد، نقش موثری در آگاهی جامعه نسبت به قشری دارد که کمتر آن‌ها را شنیده، درک و پذیرفته‌اند. از‌این‌رو، ساخت برنامه‌های این‌چنینی با موضوعیت داستان افراد متعلق به گروه‌های مختلف رنگینکمانی، با گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی متنوع، جامعه را با این مفاهیم بیشتر آشنا کرده و ظرفیت تنوع‌پذیری آن را افزایش می‌دهد.
امیرا ذوالقدری، مهمان اپیزود سوم پادکست بوده و بخشی از زندگی و تجربه زیسته خود را به‌عنوان یک زن ترنس با مخاطبین به اشتراک گذاشته است. امیرا می‌گوید این داستان جدا از آنکه روایتی عاشقانه است، اما حواشی و تروما‌های زیادی را با خود به‌همراه دارد. او معتقد است: «روایت تجربه زیسته هر فرد، فشار‌های مختلفی را به او وارد می‌کند، اما یکی از مهم‌ترین تاثیرات روایتگری و بیان تجربه زیسته‌ای که ممکن است تروما باشد، کمک می‌کند تا فرد بتواند از آن تجربه تلخ عبور کند. معمولا صحبت کردن از تروما و یا نوشتن آن به افراد کمک می‌کند که با آن تجربه زیسته تلخ روبه‌رو شده و رفته‌رفته آن را پشت سر بگذارند. من به شخصه بارها و بارها این داستان را برای خودم بازگو کردم، بارها برای خودم نوشتم و در نهایت با بیان آن، بیشتر متوجه شدم که تجربه زیسته‌ام چه تاثیری در شکل‌گیری شخصیت و هویت امروزم دارد.»
امیرا ادامه می‌دهد که علاوه‌بر این تاثیرات شخصی، بیان این روایت‌ها باعث ایجاد تغییر در جامعه می‌شود. انسان‌ها در زندگی با خطرها و چالش‌های مختلفی روبه‌رو هستند، اگر نتوانند در برابر آن‌ها بایستند و با آن مقابله کنند، حرمت و کرامت انسانی خود را از دست می‌دهند.
او معتقد است تا جایی می‌توان از مشکلات و خطرها فرار کرد، اما اگر این مشکلات، به‌عنوان مثال تجربه زیسته فردی رنگینکمانی در ایران باشد، روزمرگی زندگی افراد است و افراد می‌بایست سعی کنند از این روزمرگی تلخ و دردناک بیرون بیایند. یکی از روش‌های حل این موضوع، بیان روایت است، بیان آنچه تجربه کرده‌ایم، برای اینکه نشان دهیم ما هستیم، زنده هستیم، زندگی می‌کنیم، موجودیت داریم. با این کار، محیط و جامعه را مجبور به مشاهده‌پذیری می‌کنیم.
امیرا همچنان در ادامه می‌گوید: «البته که بیان تجربه زیسته تنها برای آگاهی دادن به جامعه و سعی در پذیرفته شدن بیشتر نیست، بلکه بخش مهم‌تر آن، همان‌طور که گفتم، کمک به خود فرد و گذار از تروما‌های وابسته به این تجربه زیسته است. بیان روایت زندگی‌‌ام برای من، به‌شخصه تاثیرات مثبت فراوانی داشت، بر اعتماد‌به‌نفس و عزت‌نفسم به‌شکل مثبت تاثیرگذار بود، چیزی که جامعه از یک فرد ترنس انتظار ندارد و از او نمی‌پذیرد.
آگاهی‌رسانی متاثر از بیان روایت‌ها باعث ایجاد دانش فردی و جمعی می‌شود، نه‌تنها برای جامعه، بلکه برای خود فرد. به‌عنوان مثال من به‌عنوان یک زن‌ترنس، امروز در رشته مطالعات جنسیت تحصیل می‌کنم، اما پیش از این بسیاری از آن چیزهایی را که امروز در کتاب‌ها می‌خوانم را زندگی می‌کنم.
تغییر، تاثیر مثبت روایتگری و به اشتراک‌گذاری تجربیات زیسته است، تغییری که آگاهی را ترویج و با جهل و نادانی مبارزه می‌کند. از‌این‌رو ساخت چنین برنامه‌هایی و تشویق افراد به روایت تجربیاتشان می‌تواند در روند ایجاد تغییرات مثبت بسیار تاثیرگذار باشد.»
از منظری دیگر، به اشتراک گذاشتن داستان زندگی این افراد نه‌تنها احساس همدلی و هم‌زیستی جامعه را نسبت به آن‌ها افزایش می‌دهد، بلکه باعث می‌شود این حس همدلی مشترک در بین اعضای جامعه رنگینکمانی نیز افزایش یابد؛ افرادی که به‌دلایل مختلف به گروه‌های متعلق به خود دسترسی نداشته و در انزوا و تنهایی به‌سر می‌برند. به اشتراک گذاشتن روایت‌هایی که تجربه مشترک بسیاری از افراد رنگینکمانی است، باعث افزایش احساس امیدواری، قدرت و انگیزه بیشتر برای ادامه مسیر و عبور از دشواری‌ها و موانع پیش رو است.
مطلب مرتبط:
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر