close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
صفحه‌های ویژه

ادوارد زهرابیان؛ طراح لوگوی هواپیمای ملی ایران و از ارامنه ایران

۱۱ فروردین ۱۴۰۱
شما در ایران وایر
خواندن در ۴ دقیقه
«ادوارد زهرابیان»، طراح لوگوهای «هواپیمایی ملی ایران» (هما) و دبیرستان «البرز»، معمار و طراح ایرانی ارمنی‌تبار است که در سال ۱۳۱۸ در تهران متولد شد.
«ادوارد زهرابیان»، طراح لوگوهای «هواپیمایی ملی ایران» (هما) و دبیرستان «البرز»، معمار و طراح ایرانی ارمنی‌تبار است که در سال ۱۳۱۸ در تهران متولد شد.

فریبا انتظام ، شهروندخبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌ خود ساخته‌اند. خبرنگاران و شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

او دوره متوسطه را در دبیرستان البرز گذراند و دیپلم ریاضی را از این دبیرستان گرفت. در زمان تحصیل در این مدرسه، در مسابقه طراحی نخستین نشانه دبیرستان البرز شرکت کرد و طرح او به عنوان نشان این دبیرستان برگزیده شد

زهرابیان در «دانشگاه ملی ایران»، در رشته معماری تحصیل کرده است اما مهم‌ترین اتفاق هنری در زندگی او،  پیش از ورودش به دانشگاه رخ داده بود. او به طور اتفاقی آگهی فراخوان طراحی نشانه هواپیمایی ملی ایران را که هنوز به نام «هما» شناخته نشده بود، دید و طرحی تجربی را در آتلیه دانشکده و آتلیه «محسن فروغی» آماده و در این مسابقه شرکت کرد که «هوشنگ سیحون» و تعدادی از استادان دانشکده هنرهای زیبا «دانشگاه تهران» داوران آن بودند. طرح او به عنوان طرح برگزیده پذیرفته و در سال ۱۳۴۱ به عنوان نشان رسمی هما ثبت شد.

ادوارد زهرابیان آن زمان حدود ۲۱ یا ۲۲ سال سن داشت و هنوز وارد دانشگاه نشده بود. او که خود را برای شرکت در کنکور آماده می‌کرد، تصمیم گرفت در این مسابقه شرکت کند. در اين مسابقه طرح زهرابیان با الهام از سرستون‌های تاريخی «تخت جمشيد» برنده شد.

«آژانس تخصصی خبر و اطلاعات حمل‌ونقلی» (Skift) در گزارش سال ۲۰۱۳ خود یک ارزیابی از لوگوی شرکت‌های هواپیمایی در سراسر جهان داشت و لوگوی شرکت هواپیمایی ملی ایران را به دلیل جذابیت، سادگی و رسا بودن پیام، دارنده بهترین و عالی‌ترین لوگوی شرکت‌های هوایی جهان معرفی کرد.

طراح برترین لوگوی شرکت‌های هوایی دنیا می‌گوید: «تاریخ مسابقه، خرداد ماه بود. اعلام نتیجه‌ آن البته چندماهی طول کشید. وقتی دیدم خبری از اعلام نتیجه مسابقه نیست، به شرکت هواپیمایی ملی ایران که تازه تاسیس شده بود، تلفن کردم و گفتم آقا چه خبر از این آگهی که داده بودید و من در مسابقه‌اش شرکت کردم؟ گفتند اسمت چیست؟ گفتم فلان کس هستم. گفتند تو برنده شده‌ای.»

زهرابیان درباره شکل‌ گرفتن آرم هما در ذهنش گفته است: «من سفرهای زیادی داشتم و تقریبا تمام ایران را گشته‌ام؛ حتی همان دوره بچگی. شیراز خیلی می‌رفتم و با یادبودهای هنری آن ناحیه آشنایی داشتم. عکاسی هم در آن منطقه زیاد کرده بودم. بر اساس این توضیحات، می‌توانم بگویم که طراحی آرم هما به صورت خودکار در ذهن من آماده بود. تنها چشم به راه یک جرقه بود که این مسابقه پیش آمد. من هم بدون این که به برنده شدن فکر کرده باشم، در مسابقه شرکت کردم. با استفاده از یک سری نمادهای ایرانی، لوگو را طراحی کردم چون فکر می‌کردم اگر این شرکت بخواهد نشانه‌ای داشته باشد به گونه‌ای که معرف ایران باشد، حتما باید با تمام تاریخ ایران پیوند خورده باشد یا یک چیزی باشد که اگر کسی دید، آن را بشناسد.»

ادوارد زهرابیان وقتی طرح خود را برای شرکت در مسابقه فرستاده در توضیح این آرم به این نکته هم اشاره کرده که اتفاقا حروف اول «هواپیمایی ملی ایران» مترادف با پرنده اساطیری ایران یعنی «هما» می‌شود. به این ترتیب با لوگوی طراحی شده توسط ادوراد زهرابیان، نام «هما» نیز برای «هواپیمایی ملی ایران» به‌وجود می‌آید.

در سال ۱۳۴۱ سرلشکر خادمی مدیرعامل وقت «هواپیمایی ملی ایران» نامه‌ای رسمی برای ادوارد زهرابیان می‌فرستد و از ثبت قانونی لوگوی طراحی شده توسط او برای «هواپیمایی ملی ایران» خبر می‌دهد.

پس از انقلاب اسلامی کسانی تلاش کردند خود را  به عنوان طراح لوگوی هما جا بزنند. زهرابیان در این باره می‌گوید: «حدود ۳۰ سال پیش مرتضی ممیز «پدر گرافیک» ایران کتابی با عنوان «آرم‌ها و نشانه‌ها» منتشر کرده بود. در چاپ اولیه این کتاب یک نفر خود را به عناون طراح لوگوی هما جا می‌زند. در این مدت هیچ وقت صحبتی نشده که طراح این آرم من هستم، کسی هم پیگیری کار من را نمی‌کرد. بعضی‌ها هم که می‌دانستند، فکر می‌کردند من از این کشور رفته‌ام و اینجا نیستم. بعضی از کسانی که آگهی‌هایی برای هما طراحی کرده بودند، از این فرصت استفاده کرده بودند و طرح را به اسم خودشان معرفی کرده بودند.»

او می‌گوید بعد از نشان دادن نامه رسمی هواپیمایی به آقای ممیز وی در چاپ بعدی این اصلاحات را انجام داده‌اند: «رفتم سراغ آقای ممیز. گفتم آقای ممیز شما که می‌خواهی این کار را بکنی یک سوالی چیزی می‌کردی، یک پرس و جویی می‌کردی. آقای ممیز گفت شما به چه دلیلی این حرف‌ها را می‌زنید؟ من هم نامه هواپیمایی را نشان‌ دادم و گفتم به این دلیل. من این آرم را طراحی کردم و این هم تنها دلیلش. نامه رسمی هواپیمایی را به ایشان دادم و آقای ممیز گفتند خوب یک فتوکپی از این نامه به من بدهید در نخستین کتابی که چاپ کردم این را اطلاع رسانی و اصلاح می کنم. بعدا آقای ممیز به من تلفن کردند که در ارتباط با آرم هما در فلان کتاب ، اصلاحات لازم را انجام داده‌اند.»

در جشن چهل و هفتمین سال تاسیس ایران‌ایر رسما از ادوارد زهرابیان به عنوان طراح لوگوی هما تقدیر شد.

از بخش پاسخگویی دیدن کنید

در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید

صفحه پاسخگویی

ثبت نظر

ویدیو

پاسخ سرد فیفا؛ زنان ایران تنهاتر از قبل شده‌اند؟

۱۱ فروردین ۱۴۰۱
پاسخ سرد فیفا؛ زنان ایران تنهاتر از قبل شده‌اند؟