آرک مگردیجیان؛ مهندس برجسته و مدرس سازه‌های فولادی و از ارامنه ایران

شهره فرجاد؛ شهروندخبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌ خود ساخته‌اند. خبرنگاران و شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

«آرک مگردیجیان»، مهندس ایرانی ارمنی‌تبار و نخستین مدرس بارگذاری و طراحی سازه‌های فولادی به شیوه نوین در ایران، مهر ۱۳۰۶ خورشیدی در محله «عزیزخان» تهران به دنیا آمد. 

او کوچک‌ترین فرزند خانواده‌اش بود. سال‌های نخستین تحصیل او هم‌زمان شد با انحلال و تعطیل مدارس ارمنی کشور که از سال ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۲ به درازا کشید و به محرومیت کودکان و نوجوانان ارمنی از آموختن زبان مادری و آشنایی با فرهنگ خود منجر شد. 

آرک مگردیچیان تحصیل ابتدایی را در دبستان «مهر» و تحصیل متوسطه را در دبیرستان‌های «فیروزبهرام» و «البرز» گذراند.

او پس از پایان دبیرستان، به دانشکده فنی «دانشگاه تهران» راه یافت و در سال ۱۳۳۰ دوره دانشکده فنی را با رتبه اول و احراز فوق‌لیسانس به پایان رساند و به دریافت بورس تحصیلی از «دانشگاه ایلینویز» امریکا نایل شد.

آرک مگردیجیان دوره کارشناسی ارشد دانشگاه ایلینویز را نیز در رشته مهندسی سازه با رتبه ممتاز گذراند. او پس از بازگشت به ایران، به تدریس و تحقیق در دانشگاه مشغول شد.

مهندس آرگ مگردیچیان از سال ۱۳۴۸ به عضویت هیات علمی «دانشگاه پلی‌تکنیک» تهران برگزیده شد. او در کنار فعالیت‌های دانشگاهی، در پیشرفت مهندسی کشور سهم به‌سزایی داشته است.

آرک مگردیچیان را می‌توان نخستین مدرس درس بارگذاری و طراحی سازه‌های فولادی به شیوه نوین در ایران شمرد که سال‌ها تدریس آن را در دانشگاه‌های تهران، پلی‌تکنیک («امیرکبیر» کنونی) و دانشکده فنی «دانشگاه تبریز» بر عهده داشته است.

او وقت خود را صرف پژوهش‌های علمی و نگارش مقالات و کتاب‌ها می‌کرد. کتاب‌های متعدد مگردیجیان در مهندسی سازه سال‌ها مرجع معتبر دانشجویان و مهندسان به شمار رفته‌اند و هم‌چنان از اعتبار ویژه‌ای برخوردار هستند. دوره سه جلدی «طرح و محاسبه ایستایی»، کتاب‌های «دینامیک سازه‌ها و مهندسی زلزله»، «قاب‌های شیب‌دار و قوسی فلزی»، «زلزله و شکل‌پذیری سازه‌های بتن آرمه» و کتاب‌های دیگر ثمره پژوهش‌های مگردیجیان و انتقال دانش خود به نسل جوان کشور بوده‌اند.

مگردیچیان از شخصیت‌‌های بسیار اثرگذار در آموزش و توسعه و ترویج مهندسی سازه، به ویژه سازه‌های فولادی است. او از موسسان انجمن‌های مهندسی زلزله و مهندسی سازه‌های فولادی بود.

کتاب دو جلدی مگردیجیان  در موضوع «طرح و محاسبه ساختمان‌های فولادی» برای دهه‌های متوالی از معتبرترین کتب درسی دانشگاه و راهنمای مهندسان و دفاتر مهندسی بوده است.

مگردیچیان پس از سال‌ها حضور موثر در عرصه مهندسی کشور، در سال ۱۳۶۰ به امریکا رفت و در لس‌آنجلس اقامت گزید اما ارتباط او با همکاران و دانشجویانش هم‌چنان برقرار ماند. 

مگردیجیان در امریکا به تقاضای همکاران ‏پیشین خود دست به تدوین مبحث دهم «مقررات ملی ساختمان» زد. از آن پس، بارها به دعوت مسوولان دانشگاهی، برای ‏شرکت در همایش‌ها و سخنرانی‌های علمی به تهران بازگشت و ثمره مطالعات خود را در اختیار مهندسان و مشتاقان ‏قرار داد. 

آرگ مگردیچیان روز ۱۲ مرداد ۱۳۹۳، پس از یک دوره درازمدت بیماری، در لس‌آنجلس درگذشت.‏