میشا شهبازیان؛ نقاش ارمنی

نگار صلح‌جو، شهروندخبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌شان ساخته‌اند. شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

«میشا شهبازیان» با نام اصلی «میخائیل شهبازیان» نقاش ایرانی ارمنی‌تبار  در سال ۱۲۸۳ در اردبیل متولد شد. 

خانواده شهبازیان از ارمنیان مهاجر به ایران بودند. او از کودکی علاقه بسیاری به هنر نقاشی و موسیقی پیدا کرد و پدر و مادرش که افرادی هنردوست بودند، زمانی که متوجه علاقه‌ و استعداد او شدند، برای فراهم‌کردن امکانات بیشتر به تهران مهاجرت کردند.

میشا در آغاز، آموختن نقاشی را به مدت چهار سال در مدرسه کمال‌الملک (مدرسه ی صنایع مستظرفه) شروع کرد و پس از به‌ پایان‌ رساندن تحصیلات متوسطه، برای ادامه تحصیل به تفلیس که یکی از مراکز هنری آن دوران بود، رفت و سه سال نزد «پل مارکی»، نقاش روس آموزش دید. 

میشا در موسیقی نیز مهارت داشت و تابلوهای نقاشی خود را نمی‌فروخت و مخارج زندگی‌اش را از راه نوازندگی به دست می‌آورد.

شهبازیان جزو اولین آبرنگ‌کارانی است که ساده و سریع کار ساخته و رنگ‌های شفاف را به خوبی در آثارش نشانده است. او به غیر از آبرنگ، در طراحی سریع از منظره نیز توانایی قابل توجهی داشته است. 

رنگ‌ها و فضاسازی آثار میشا احساسات معنوی بسیاری در خود دارد. نقاشی‌های او روایت ساده‌ای از منظره‌ها، خانه‌ها و بناها، چهره‌ها و زندگی انسان‌هاست که به شکل مستندی از آن روزهای دور ثبت شده است.

در آثار شهبازیان بخش زیادی از مناظر شهری و روستایی ایران به ثبت رسیده است. بقاع متبرکه و اماکن تاریخی ایران نیز موضوع تعدادی آثارش بوده است. به خاطر پرکاری میشا و تنوع آثارش، روایت ساده‌ای از مناظر، عمارت‌ها، چهره‌ها و زندگی گوشه و کنار ایران در نقاشی‌هایش قابل مشاهده است.

او در آثارش ظرافت نقاشی مینیاتوری را در کنار دورنمایی از زندگی شهری ایرانیان به تصویر درمی‌آورد و تاثیر بسزایی در رواج نقاشی اروپایی در ایران داشت. 

از مهم‌ترین نمایشگاه های شهبازیان می توان به نمایشگاه سال ۱۳۲۷در انجمن روابط فرهنگی ایران و شوروی (وکس)، نمایشگاه سال ۱۳۵۰در کلوب ارمنیان تهران و نمایشگاه اردیبهشت ۱۳۵۲ به همراه «وارطانیان» در گالری «خانه آفتاب» اشاره کرد. دو تابلوی «کرمان» و «کلیسای تادئوس مقدس» از آثار معروف و شناخته شده او به شمار می‌آیند. 

از آن‌جایی که خاستگاه میشا شهبازیان و برخی دیگر از نقاشان ارمنیِ آبرنگ‌کار شهر اصفهان بوده، این هنرمندان به نقاشان «مکتب آبرنگ اصفهان» یا «نقاشان جلفای نو» شهرت دارند. ویژگی اصلی کار آنان، رواج منظره‌نگاری در فضای باز، ثبت ویژگی‌های بومی مناظر و ابنیه تاریخی ایران است. این نقاشان ارمنی، با آثار و آموزش‌های خود به استفاده و رواج تکنیک آبرنگ در ایران رونق بسیاری بخشیدند.

میشا شهبازیان در شهریورماه سال ۱۳۵۵ درگذشت و نوزده سال بعد در سال 

۱۳۶۹ نمایشگاهی از آثار او در هتل همای تهران به نمایش گذاشته شد.