close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
صفحه‌های ویژه

ایرج دوستدار؛ مدیر دوبلاژ و از بهاییان ایران

۶ مرداد ۱۴۰۱
خواندن در ۳ دقیقه
«ایرج دوستدار» از نخستین گویندگان دوبله در ایران و از سرشناس‌ترین مدیران دوبلاژ روز سوم اسفند ۱۳۰۹ در یک خانواده بهایی در قزوین متولد شد. معروف‌ترین شخصیت دوبله شده توسط ایرج دوستدار، «جان وین» است که او دوبلور اصلی این بازیگر نیز بود.
«ایرج دوستدار» از نخستین گویندگان دوبله در ایران و از سرشناس‌ترین مدیران دوبلاژ روز سوم اسفند ۱۳۰۹ در یک خانواده بهایی در قزوین متولد شد. معروف‌ترین شخصیت دوبله شده توسط ایرج دوستدار، «جان وین» است که او دوبلور اصلی این بازیگر نیز بود.
دوستدار از سال ۱۳۲۱ به گفته خودش، به اجبار وارد کار دوبله شد. علت هم این بود که در فیلم‌هایی که بازی می‌کرد (در سینما)، مجبور بود به جای خودش صحبت کند.
دوستدار از سال ۱۳۲۱ به گفته خودش، به اجبار وارد کار دوبله شد. علت هم این بود که در فیلم‌هایی که بازی می‌کرد (در سینما)، مجبور بود به جای خودش صحبت کند.

 

ویدا شیرازی، شهروندخبرنگار

ایران را تمامی ایرانیان، فارغ از عقاید شخصی، دین یا مذهب‌شان ساخته‌اند. شهروندخبرنگاران «ایران‌وایر» در مجموعه‌ای، چهره‌های برجسته اقلیت‌های دینی و مذهبی را معرفی می‌کنند. شما هم اگر با شخصیت‌های برجسته اقلیت‌های دینی آشنایی دارید یا داستان زندگی و خدمات آن‌ها را می‌دانید، با ایمیل [email protected] تماس بگیرید و روایت خود را با ما در میان بگذارید.

***

«ایرج دوستدار» از نخستین گویندگان دوبله در ایران و از سرشناس‌ترین مدیران دوبلاژ روز سوم اسفند ۱۳۰۹ در یک خانواده بهایی در قزوین متولد شد. معروف‌ترین شخصیت دوبله شده توسط ایرج دوستدار، «جان وین» است که او دوبلور اصلی این بازیگر نیز بود.

دوستدار از سال ۱۳۲۱ به گفته خودش، به اجبار وارد کار دوبله شد. علت هم این بود که در فیلم‌هایی که بازی می‌کرد (در سینما)، مجبور بود به جای خودش صحبت کند

«مراد»، «خون و شرف» و «دختری از شیراز» از جمله فیلم‌هایی بودند که در آن دوران بازی کرد.

او اولین بار در سال ۱۳۲۴ در فیلم «مرا ببخش» به مدیریت «عطاالله زاهد» به گویندگی پرداخت. این فیلم اولین فیلم دوبله شده در ایران بود.

ایرج دوستدار از سال ۱۳۲۸ از طریق عموی خود، «سبحانی»، وارد کار در تئاتر «گیتی» شد و سپس به تئاتر «شهرزاد» (جامعه باربد) پیوست و مدت ۱۲ سال در این رشته فعالیت داشت

او هم‌چنین ۱۰ سال مدیریت دایمی استودیو دوبلاژ «مولن روژ» را عهده‌دار بود.

جان وین با صدای ایرج دوستدار در ایران شناخته و با استقبال چشم‌گیری مواجه شد. اولین فیلمی که او به جای جان وین صحبت کرد، «افسانه گم‌شدگان» بود.

با توجه به این که دوستدار به زبان انگلیسی، عربی و فارسی تسلط کامل داشت، برای درک هرچه بهتر تغییرات و پی بردن به ظرافت‌های کاری بازیگر و نیز شنیدن مستقیم دیالوگ‌ها، فیلم‌ها را به زبان اصلی نگاه می‌کرد. اولین کار دوستدار، هم‌گام کردن خود با تغییرات بازی بازیگر و پس از آن هم کاربرد فارسی شده اصطلاحات موجود در دیالوگ‌ها بود.

ایرج دوستدار در سبک دوبله ایران نوآور یود و جملاتی که در دوبله به آن جملات پس سری می‌گویند را جا انداخت؛ به این مفهوم که در زمان‌هایی که چهره بازیگر مشخص نبود، او از اصطلاحات ایرانی و یا در بعضی از فیلم‌ها به جای استفاده از اصطلاحاتی که بازیگر به کار می‌برد ( به طور مثال، اصطلاح امریکایی)، معادل آن را که در زبان فارسی موجود بود، استفاده می‌کرد که باعث جذابیت بیشتر فیلم برای مخاطب ایرانی بود. 

ایرج دوستدار در مورد به‌کار بردن اصطلاحات عامیانه فارسی به‌طور خلاقانه در برخی گویندگی‌های خود گفته‌ بود: «جان وین و برخی بازیگران دیگر مثل باد اسپنسر، در برخی صحنه‌ها به عیسی مسیح و مقدسات خود اشاره می‌کنند که من هم با عنایت به این حقیقت که کلام توحید به هر زبانی باشد توفیری نداشته و شنیدنی است، آن را به عربی و گاه فارسی که دیانت و مذهب ما بر آن استوار است، برگردانده‌ام (مثل لااله‌الا‌الله یا استغفرالله) تا تماشاگر ایرانی حس آن صحنه‌ها را بهتر درک کند.»

او کارمند دولت بود و در اداره دارایی کار می‌کرد و هیچ گاه به دوبله به عنوان منبع درآمد نگاه نکرد.

 دوستدار در طول مدت کاری خود، بیش از ۸۰۰ فیلم دوبله کرد. او همیشه از دوبله فیلم‌های «ده فرمان» که خودش به جای «چارلتون هستون» صحبت کرده بود، «فرار بزرگ»، «وایکینگ‌ها»، «تله»، «آخرین قطار گان هیل» و «داستان وست ساید» به عنوان به یادماندنی‌ترین کارهای خود نام می‌برد. گویندگی به جای شخصیت «پاگنده» با بازی «باد اسپنسر» از دیگر آثار شاخص ایرج دوستدار است.

دوستدار هم‌چنين در برخی فیلم‌ها و سریال‌های ایرانی، جای بازیگرانی مثل «محمدعلی فردین»، «جهانگیر فروهر»، «داود رشدی» و… صحبت کرده است.

دو برادر دیگر ایرج، یعنی «کاووس» و «فریبرز» نیز از گویندگان نامی تاریخ دوبله هستند که کاووس در جوانی درگذشت و فریبرز بعد از انقلاب ایران را ترک کرد. 

همسر ایرج دوستدار، خانم «جهانتاب ترابی تهرانی» نیز از گویندگان قدیمی دهه ۳۰ فیلم در ایران بود که در همان زمان حرفه دوبله را پس از دو سال فعالیت رها و به کار داروسازی که تخصص او بود، روی آورد.

ایرج دوستدار پس از انقلاب به خاطر عقاید مذهبی و سیاسی، فعالیتش را در این حوزه کم‌رنگ کرد ولی بعدها دوباره در دوبله فیلم‌ها و سریال‌ها ظاهر شد. او ۲۶ اسفند ۱۳۷۵ در تهران درگذشت.

ثبت نظر

ویدیو

وحید اشتری؛ نیروی سرکوب، رییس بسیج، مدافع حرم و افشاگر سیسمونی‌گیت

۶ مرداد ۱۴۰۱
خواندن در ۱ دقیقه
وحید اشتری؛ نیروی سرکوب، رییس بسیج، مدافع حرم و افشاگر سیسمونی‌گیت