«بن فرنز» و مبارزه برای عدالت بین‌المللی
«بنجامین بن فرنز» زندگی خود را وقف ایجاد نظام حقوق کیفری بین‌المللی کرد که از حق زندگی در صلح و کرامت دفاع می‌کند. او از ماموران تیم تحقیقاتِ جنایات جنگی و از دادستان‌های دادگاه نورنبرگ بود و پیامدها و تاثیراتِ هولناکِ جنایاتِ نازی‌ها را به چشم دید و بر آن بود که تنها راه برای جلوگیری از وقوع این جنایات، ممنوعیت قانونی و مجازاتِ نظام‌مند عاملان جنگهای متجاوزانه و جنایاتی مثل نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت و جنایت جنگی است.
***
نکات کلیدی
۱- بن فرنز هم درباره جنایات نازی‌ها تحقیق کرد و هم جنایتکاران نازی را به دست عدالت سپرد. در سال ۱۹۴۷، او ۲۲ مقام «آینزاتس‌گروپن» را در نورنبرگ، در جریان دادگاهی که خبرگزاری آسوشیتدپرس «بزرگ‌ترین دادگاه کشتار در تاریخ» نامید، تحت پیگرد قانونی قرار داد.
۲- در پایان دادرسی‌های نورنبرگ، فرنز به مبارزه برای احقاق حقوق قربانیان و بازماندگان هولوکاست ادامه دارد و کوشید اموال و دارایی‌های به غارت رفته آنها را بازگرداند و دیگر اشکال جبران خسارت و درخواست غرامت را فراهم کند.
۳- فرنز در دهه ۱۹۷۰ به‌طور خستگی‌ناپذیری در راه توسعه مکانیسم‌های بین‌المللی برای ممنوعیت و مجازات جنگِ متجاوزانه و جنایاتی مانند نسل‌کشی، جنایت علیه بشریت و جنایتِ جنگی تلاش کرد. اقدامات وی به تاسیس دیوان کیفری بین‌المللی و به رسمیت شناختن تجاوز به‌عنوان جنایت بین‌المللی کمک کرد.
«نورنبرگ به من آموخت که ایجاد دنیایی که در آن مدارا و شفقت حاکم باشد، وظیفه‌ای طولانی و دشوار است. همچنین یاد گرفتم که اگر خود را وقف توسعه‌ی قوانین موثر بین‌المللی نکنیم، همان ذهنیت بی‌رحمانه‌ای که هولوکاست را ممکن کرد، می‌تواند روزی کل نژاد بشر را نابود کند.»
— «بنجامین بی فرنز»
پس از جنگ جهانی دوم، ایالات متحده آمریکا به دنبال آن بود تا ۱۸۵ تن از رهبران آلمان را در دادگاه نظامی ویژه در نورنبرگ به پای میز محاکمه بکشاند. بنجامین بی فرنز هم در مقام بازپرس و محقق و هم در مقام دادستان در این روند فعالیت و مشارکت داشت. این تجربه‌ها او را بر آن داشت تا از شکل‌گیری یک نظام عدالت بین‌المللی دفاع کند که هدف از آن جلوگیری از تکرار جنگهای جهانی و جنایاتی مثلِ نسل‌کشی بود.
فرنز در سال ۱۹۲۰ در کوه‌های کارپات ترانسیلوانی به دنیا آمد. ده ماهه بود که خانواده‌اش به نیویورک مهاجرت کردند. آنها در «هلز کیچن»، از محلات فقیرنشین منهتن، زندگی می‌کردند. فرنز از دانشکده حقوق هاروارد بورسیه تحصیلی گرفت، و در سال ۱۹۴۳ فارغ‌التحصیل شد. سپس به گردان توپخانه ضدهوایی ارتش سوم آمریکا، تحت فرماندهی ژنرال جُرج پَتِن، پیوست که در جریان حمله و جنگ در اروپا حضور داشت.
پس از آن‌که جنایات نازی‌ها، در اواخر جنگ برملا شد، ارتش ایالات متحده تیمی از محققان را تحت عنوان «شاخه جنایات جنگی» و به‌منظور جمع‌آوری شواهد این جنایات، ایجاد کرد. فرنز یکی از این محققان بود. زمانی که نیروهای ارتش ایالات متحده اردوگاه‌های کار اجباری مانند ماوتهاوزن و بوخن‌والد را آزاد کردند، فرنز حاضر بود و اسناد و مدارک از جنایاتی را که در این اردوگاه‌ها صورت گرفته بود، کشف و ضبط کرد.
«بنجامین بی فرنز» از روند جمع‌آوری اسناد و مدارک جنایات جنگی می‌گوید
«بن» در روستای کوچکی در دامنه کوهستان کارپات ترانسیلوانی در رومانی به دنیا آمد. هنوز نوزاد بود که خانواده‌اش به ایالات متحده آمریکا مهاجرت کردند. او در دانشگاه هاروارد تحصیل کرد و حقوق کیفری خواند. در سال ۱۹۴۳، از دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد فارغ‌التحصیل شد. «بن» به ارتش آمریکا پیوست و در یک گردان ضدهوایی برای عملیات متفقین در غرب اروپا تعلیم دید. در پایان جنگ جهانی دوم در اروپا، «بن» به تیم تحقیقات جنایات جنگی ارتش آمریکا منتقل شد. مسئولیت او جمع‌آوری مدارک و شواهد علیه جنایتکاران جنگی نازی و دستگیری آنها بود. در جریان دادرسی‌های متعاقب نورنبرگ، «بن» دادستان ارشد آمریکا در پرونده اتهامات «آینزاتس‌گروپن» بود.
منبع: موزه‌ی یادبود هولوکاست ایالات متحده آمریکا
«بزرگ‌ترین دادگاه کشتار در تاریخ»
فرنز پس از پایان خدمت در ارتش ایالات متحده (در اواخر سال ۱۹۴۵) به اروپا بازگشت تا به پیگرد قانونی رهبران آلمانی در «دادرسی‌های متعاقب نورنبرگ» کمک کند. او تیمی متشکل از ۵۰ محقق را رهبری کرد که به دنبال اسناد و مدارکی بودند که توسط آلمانی‌ها تهیه و تنظیم شده بود و بنا بود پس تایید و راستی‌آزمایی، در جریان محاکمات علیه مقامات نازی مورد استفاده قرار گیرد. آنها مجموعه‌ای از گزارش‌ها را کشف کردند که از قتل عام صدها هزار غیرنظامی، عمدتاً یهودی، توسط نیروهای «آینزاتس‌گروپن» حکایت داشت. هنگامی که فرنز از دادستان ارشد آمریکایی، «تلفورد تیلور»، خواست تا رهبران «آینزاتس‌گروپن» را محاکمه کند، تیلور موافقت کرد و او را مامور تعقیب قضایی این افراد کرد. فرنز ۲۷ ساله، هیچ تجربه دادرسی و پیگرد قضایی نداشت.
فرنز فقط با استناد به مدارکی که آلمانی‌ها در دوران جنگ تهیه و تنظیم کرده بودند و با اتکاء به اظهارات و شهادت‌نامه‌های خودِ نازی‌ها، ۲۲ افسر اس‌اس را که در یگان «آینزاتس‌گروپن» خدمت کرده بودند، تحت پیگرد قانونی قرار داد و آنها را به دلیل مشارکت در قتل‌‌عامِ بیش از یک میلیون تن، به ارتکاب جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت متهم کرد. ابعاد گسترده این قتل‌عام موجب شد تا مطبوعات این پرونده را «بزرگ‌ترین دادگاه کشتار در تاریخ» بنامند. فرانز در سخنان آغازین خود در دادگاه گفت:
«انتقام هدف ما نیست؛ صرفاً به دنبال مجازات و غرامت عادلانه نیز نیستیم. ما از این دادگاه می‌خواهیم که با یک اقدام کیفری بین‌المللی تایید کند که انسان‌ها، صرف نظر از نژاد و باور‌های‌شان، حق دارند در صلح و کرامت زندگی کنند. پرونده‌ای که در این جا ارائه می‌کنیم، دادخواست انسانیت از قانون است.»
دادگاه ۲۰ متهمِ این پرونده را به جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت، و ۲ تن دیگر را احکامی سبک‌تر مجرم شناخت. ۱۴ متهم به اعدام محکوم شدند که بیشترین تعداد محکومان به اعدام در کل محاکمه‌های نورنبرگ است.
مبارزه برای عدالت پس از جنگ جهانی دوم
در سال ۱۹۴۸، فرنز رییس «سازمان غرامت یهودیان» (Jewish Restitution Successor Organization) شد. این سازمان به دنبال کمک به بازماندگان هولوکاست از طریق بازپس‌گیری اموال و دارایی‌های قربانیانِ آلمانِ نازی بود که به سرقت رفته بود. در دهه ۱۹۵۰، فرنز نقش موثری در جریان مذاکرات و توافق با آلمان غربی داشت که به پرداخت غرامت به قربانیان نازی انجامید. او همچنین به جان‌به‌دربردگان یهودی کمک کرد تا درخواست‌های خود را مطرح کنند.
پس از بازگشت به ایالات متحده در سال ۱۹۵۶، فرنز به دفتر وکالت خصوصی «تلفورد تیلور» پیوست. او در سال ۱۹۷۰، تصمیم گرفت تمام وقت و همت خود را صرف تلاش برای ایجاد یک نظام حقوق کیفری بین‌المللی کند که به باور او برای برقراری صلح در جهان ضروری بود. «قانون، نه جنگ» شعار او شد.
او کتاب و مقالات متعددی نوشت، و به طور خستگی‌ناپذیری با مقامات سازمان ملل و جامعه‌ی حقوق‌دانان بین‌المللی رایزنی می‌کرد و می‌کوشید تا نظام‌نامه کیفری بین‌المللی و دادگاهی دائمی برای رسیدگی به جنایات بین‌المللی شکل گیرد. فرنز در سال ۱۹۹۸ به هر دو هدف خود رسید. کشورهای عضو سازمان ملل اساس‌نامه دیوان کیفری بین‌المللی را به تصویب رساندند. بر پایه این اساس‌نامه دیوان کیفری بین‌المللی تاسیس شد که صلاحیت رسیدگی به جنایاتی چون نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی را داشت. در سال ۲۰۱۸، هدف فرنز برای ممنوعیت جنگ نیز محقق شد. در دیوان کیفری بین‌المللی، تجاوز (aggression) به عنوان جرم تعریف شد.
دیوان کیفری بین‌المللی در سال ۲۰۰۲ آغاز به کار کرد. در اولین دادرسی، دادستان‌ها از فرنز دعوت کردند تا بیانیه پایانی این پرونده را قرائت کند. فرنز در این بیانیه می‌گوید: «آن‌چه این دادگاه را تا این حد از دادگاه‌های دیگر متمایز می‌کند، هدف اصلی آن است؛ یعنی جلوگیری از جنایت قبل از وقوع آن، چراکه متخلفان را از پیش آگاه می‌کند که یک دادگاه کیفری بین‌المللیِ بی‌طرف از آنها بازخواست خواهد کرد. قانون دیگر وادار به سکوت نخواهد شد، بلکه باید به آن گوش سپرد و اجرایش کرد تا از حقوق اساسی مردم، در هر کجا که باشند، صیانت شود.»
فرنز و موزه یادبود هولوکاست در ایالات متحده
فرنز به تلاش خود در راستای برقراری عدالت برای قربانیان جنایات ادامه می‌دهد. در سال ۲۰۱۷، با همکاری با «مرکز پیشگیری از نسل‌کشی سیمون اسکیوت» که وابسته به موزه یادبود هولوکاست در ایالات متحده‌ی آمریکا است، «برنامه عدالت جهانی فرنز» (Ferencz International Justice Initiative) را تاسیس کرد. هدف از این برنامه کمک به قربانیان نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی برای پیشبرد روند دادخواهی و پیگیری قضایی است.
نویسندگان: موزه یادبود هولوکاست در ایالات متحده‌ی آمریکا، واشنگتن
پرسش‌هایی برای تفکر انتقادی
فرای احکام، پیامد این دادرسی‌ها چه بود؟چگونه این دادرسی‌ها ماهیت و پیچیدگیِ نظام‌مندِ تلاش‌های آلمانِ نازی به‌منظور سوء استفاده و قتل‌عام یهودیان را ثابت کردند؟علاوه بر نظامیان، چه افراد متخصص دیگری به اتهام مشارکت در جنایات هولوکاست محاکمه شدند؟ چه‌گونه روایات و رخدادهای تاریخی، و اولویت‌های ملی بر روند محاکمه‌ی جنایتکاران جنگی پس از جنگ جهانی تأثیر گذاشتند؟روند تحقیقات و بررسی پرونده‌های قضایی که در دهه‌ی ۱۹۴۰ در هر کشور صورت گرفت.
بن فرنز و پرونده «آینزاتس‌گروپن»
محاکمه «آینزاتس‌گروپن»: کیفرخواست علیه اعضای «آینزاتس‌گروپن»
پس از محاکمه جنایتکاران جنگی اصلی در دادگاه نظامی بین‌المللی در نورنبرگ، ایالات متحده‌ی آمریکا مجموعه‌ای دیگر از محاکمات جنایات جنگی را در نورنبرگ برگزار کرد — دادرسی‌های متعاقب نورنبرگ. نهمین محاکمه در دادگاه نظامی آمریکا در نورنبرگ به بررسی اتهامات «آینزاتس‌گروپن» (واحدهای متحرک مرگ) اختصاص یافت که مأمور کشتن یهودیان و سایر اقلیت‌ها در جبهه‌‌ی شرق بودند. در این فیلم، دادستان ایالات متحده، بن فرنز، هدف از دادرسی را در نخستین جلسه‌ی دادگاه بازگو می‌کند.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر