ونوس امیدوار، شهروندخبرنگار
«حجاب مصونیت است، محدودیت نیست. مسافر گرامی! ورود شما را به فرودگاه مهرآباد گرامی میداریم. از این که قانون را رعایت نموده و به هنجارهای جامعه در خصوص حجاب، عفاف و پوشش متعارف پایبند میباشید، سپاسگزاریم. برای احترام به خود و دیگران تقاضا داریم قانون و مقررات را پاس دارید.»
این پیامکی است که این روزها به محض ورود به تمامی فرودگاههای کشور، از جمله فرودگاه «مهرآباد» تهران، به تلفن همراه افراد، چه زن باشند و چه مرد، ارسال میشود. فرقی هم نمیکند مسافر باشید یا برای استقبال و بدرقه مسافری به سالن فرودگاه وارد شوید، در هر صورت این متن را دریافت میکنید.
حدود شش ماه از کشته شدن «مهسا امینی» به دلیل برخورد سختگیرانه و خشونتآمیز به بهانه رعایت نکردن استانداردهای حکومت در موضوع حجاب و به دنبال آن، آغاز اعتراضات سراسری مردم علیه قوانین سختگیرانه حجاب اجباری و کشته شدن صدها نفر میگذرد. اگرچه تا دو سه ماه ابتدایی این حرکت اعتراضی، حکومت حضور بدون حجاب زنان را در کوچه و خیابانها تاب آورد و حتی از منحل شدن «گشت ارشاد» خبر داد اما حالا که کمی از دامنه اعتراضات خیابانی کاسته شده است، زمزمههای بازگشت به همان قوانین و مقررات سختگیرانه و حتی در برخی موارد، شدیدتر از قبل به گوش میرسد.
این روزها به هر اداره یا سازمان دولتی، بانکها، فرودگاهها و هر مکان دولتی دیگر که وارد شوید، با بنرها، استندها و شعارنوشتههای روی مانیتورها مواجه میشوید که از زنان خواسته شده است حجاب اسلامی را به دلیل احترام گذاشتن به قوانین و مقررات یا حفظ ارزشهای وجودی و دلایلی از این دست، رعایت کنند.
اگرچه ظاهر همه این شعارها و پیامها توصیهای است و اجباری در کار نیست اما وقتی به صحبتهای «علی خانمحمدی»، سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر که همین یک هفته پیش مطرح شده است، مراجعه میکنیم، متوجه میشویم که داستان چیز دیگری است و حاکمیت به صورت عملی وارد موضوع سختگیریهای حجاب شده است و قصد دارد به شیوهای دیگر این اصل تغییرناپذیر خود را به کرسی بنشاند.
خانمحمدی در مصاحبهای گفته است: «در طرح جدید مجلس، کارت ملی بی حجابها در سیستم فریز شده و یک ماه به آنها خدمات داده نمیشود.»
او همچنین از امضای تفاهمنامهای بین این ستاد، قوه قضاییه و بسیج خبر داده است تا در هر محله، مساجد محور اقدامات در حوزه آسیبهای اجتماعی قرار گیرند و در صورت نیاز به برخوردهای سلبی، از ظرفیت فراجا یا پلیس استفاده شود.
جدی شدن سختگیریهای حجاب وقتی قابل فهمتر میشود که خبرهای گاه و بیگاه از خدمات ندادن به زنان به قول حکومت بدحجاب و بیحجاب یا توبیخ مسوولانی که مانع خدمت ندادن به آنها شدهاند، میشنویم.
«سارا» کارمند یکی از شعبات تامین اجتماعی در تهران است. او میگوید: «چند روز پیش خانمی در نهایت سادگی و بدون آرایش، در حالی که شالش روی شانههایش افتاده بود، به شعبه ما مراجعه کرد و همکاران مثل همیشه خدمات مورد نیاز را به او ارایه دادند. اما چند روز بعد مدیر همه ما را جمع کرد و با لحنی کاملا جدی گفت به خاطر بیتوجهی شماها، من به حراست مرکزی سازمان احضار شده و به دلیل خدمت دادن به یک خانم بیحجاب تذکر گرفته ام. حواستان باشد از این به بعد یا نباید به زنان بیحجاب خدمات بدهید یا در صورت مقاومت و اصرار بر بیحجاب بودن، حتما کد ملی او را به حراست اعلام کنید، وگرنه خودتان توبیخ میشوید.»
سارا میافزاید: «ظاهرا اعضای شورای امر به معروف و نهی از منکر و حراست سازمانهای دولتی بعضی افراد را در بین کارمندان یا مشتریان اجیر کردهاند تا موارد این چنینی را گزارش دهند.»
بازگشت به سختگیریهای حجاب تنها محدود به خدمات گیرندگان در سازمانها و شرکتهای دولتی نمیشود بلکه به خود کارکنان دولت هم بخشنامهای مبنی بر رعایت سفت و سخت حجاب ابلاغ شده است.
«فرزانه»، یکی دیگر از کارکنان ادارات دولتی در تهران با تاکید بر این موضوع که بخشنامهای سراسری در راستای عمل به تکلیف قانونی در موضوع ترویج فرهنگ «عفاف» و اجرای مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی به تمامی ادارات و شرکتهای دولتی ابلاغ شده است، میگوید: «بندهایی از این بخشنامه، مثل استفاده از چادر یا مانتوی گشاد و بدون چاک تا زیر زانو، شلوار پارچهای، مقنعه بلند تا زیر سینه و استفاده از رنگهای متعارف (سورمهای، مشکی، خاکستری و قهوهای)، استفاده نکردن از هرگونه زیورآلات و لوازم آرایش، حدود پوشش را مشخص کردهاند. اما در کنار این، مواردی را هم در خصوص پرهیز از به کارگیری زنان در مکانهای پر ازدحام و قرار ندادن آنها در پستهای منشی و مسوول دفتر برای مدیران مرد شامل میشوند.»
به گفته او، هرچند که بیشتر بندهای این بخشنامه شامل حال زنان شده اما مردان هم بینصیب نبودهاند. در یک مورد، به آنها ابلاغ شده است از پوشیدن تیشرت، پیراهن تنگ، آستین کوتاه، شلوار تنگ یا جین و دارای نشانه غربی، زیورآلات «غیرمتعارف» و کمربندهای پهن پرهیز کنند و موهای سر و صورت خود را به صورت «نامتعارف» اصلاح نکنند.
«ابراهیم رییسی»، رییس جمهوری نیز در سخنرانی بعد از ۲۲بهمن خود، بار دیگر بر موضوع اجبار دستگاههای اجرایی برای ارتقای فرهنگ حجاب و عفاف تاکید کرد و از آنها خواست با تبیین رویکرد اقناعی، به گسترش فضای «عفیفانه» کمک و با تولید محتوایی «مناسب»، به وظیفه اجتماعی خود عمل کنند.
او همچنین ضرورت توجه به قانون به عنوان یک اصل مورد تفاهم اجتماعی در مساله مهم حجاب را یادآور شد تا ضمن اعلام بازگشت به سختگیریهای حجاب، بر قابل مصالحه نبودن این موضوع به عنوان یکی از خواستههای اصلی معترضان صحه گذارد و پایان مدارا با بیحجابی و شمشیر از رو بستن را نیز به رخ بکشد.
ثبت نظر