close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
صفحه‌های ویژه

چهارشنبه‌سوری؛ زیر پوست شهر

۲۳ اسفند ۱۴۰۱
شهروند خبرنگار
خواندن در ۴ دقیقه
چهارشنبه‌سوری؛ زیر پوست شهر
چهارشنبه‌سوری؛ زیر پوست شهر

ناصر روانپور، شهروند خبرنگار

سنت هر ساله جمهوری اسلامی، تبلیغات منفی علیه مراسم «چهارشنبه‌سوری» است. اما امسال در پی فراخوان‌های مردمی برای اقدامات اعتراضی، نیروی انتظامی و دستگاه‌های امنیتی حکومت دست به اقدامات تازه‌ای زده‌اند که در روزهای پیشین در تهران و برخی شهرها تا حدی محسوس بودند. 

افزایش موتورسوارها با ظاهری شبیه نیروهای حکومتی به‌ویژه در خیابان‌های مرکزی تهران در دو روز گذشته توجه بسیاری را جلب کرده است. «لیلا» که امروز حدود ساعت دو عصر در بلوار «کشاورز» مشغول پیاده‌روی بوده است، می‌گوید: تعداد موتور سوارهایی که در پیاده‌رو‌ها ویراژ می‌دادند، آن‌قدر زیاد بود که قدم زدن در پیاده‌رو به یک کار خطرناک بدل شده بود.» 

او می‌گوید موتورسوارها یگان ویژه نبودند و ظاهری شبیه بسجی‌ها و نیروهای نزدیک به حکومت داشتند. 

معترضان با تهیه پلاکاردهایی، فراخوانی سه روزه برای چهارشنبه سوری که یک رسم دیرینه است، داده‌ و از مردم خواسته‌اند در این سه روز اعتراضات خود را از سر گیرند.

چهارشنبه‌سوری مراسمی مردمی و کارناوال جمعی ایرانیان است و می‌توان گفت که در کنار «سیزده‌به‌در»، تنها مراسم‌های شادی جمعی ایرانیان به شمار می‌رود که جنبه اجتماعی دارد و خارج از خانه برگزار می‌شود. 

اگرچه در این دو مراسم هیچ عقیده یا باور مذهبی خاصی ترویج نمی‌شود اما معمولا روحانیون حکومتی آن‌ها را «خرافات» می‌دانند. با این حال، در مورد سیزده‌بدر، حکومت جمهوری اسلامی تلاش کرده است تا با مدیریت فضا و نام‌گذاری جدید تحت عنوان «روز طبیعت»، این مراسم سالانه را به نفع خود تغییر دهد. اما هیچ‌گاه در مورد چهارشنبه‌سوی موضع خود را تغییر نداده و همواره در بر پاشنه مقابله و تبلیغات منفی علیه این مراسم چرخیده است. 

اگرچه در سال‌های گذشته تبلیغات منفی حکومت نسبت به این مراسم عمدتا شامل اعلام آمار سوختگی و حوادث و نمایش صحنه‌های دلخراش بوده اما در سال‌های اخیر با افزایش اعتراضات سیاسی، اقدامات حکومت فراتر از تبلیغات منفی رفته و رنگ و بوی سیاسی به خود گرفته‌اند. 

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی امسال اگرچه سعی کرده مدعی داشتن دیدگاه اجتماعی به چهارشنبه سوری باشد اما تهدیدهای فرماندهان این نیرو و اقدامات آن‌ها، حکایت از نگاهی سیاسی حکومت به این مراسم مردمی است. 

«احمدرضا رادان»، فرمانده نیروی انتظامی گفته است: «نگاه ما به چهارشنبه آخر سال، امنیتی نیست.» 

او با بیان این که «در کنار مردم هستیم»، تاکید کرده است اگر کسی قصد بر هم زدن «امنیت» را داشته باشد، تمام تعطیلات نوروز «میهمان» آن‌ها خواهد بود! 

از طرف دیگر، «عباس‌علی محمدیان»، فرمانده انتظامی تهران هم با تکرار مواضع فرمانده‌اش، گفته است پلیس برای چهارشنبه‌سوری از ظرفیت مساجد و گروه‌های مردمی استفاده خواهد کرد. 

در سال‌های اخیر استفاده از مساجد و گروه‌های مردمی در ادبیات حکومتی به معنای حضور لباس شخصی‌ها هم‌چون بسیج و نیروهای امنیتی در اقدامات تبلیغاتی یا سرکوب مردمی است.

«سوران» می‌گوید امروز از صبح در چند منطقه شهر بسیجیان را دیده است که سوار بر موتور از مساجد بیرون می‌آمدند: «در مسجد امام حسین که یکی از پایگاه‌های بسیج در شرق تهران است، کلی  موتورسوار در حال تردد بودند. من محل کارم در شرق تهران و محل زندگی‌ام در غرب تهران است. الان که حدود ساعت پنج عصر است، همان نما را در مسجد امام صادق در فلکه صادقیه دیدم و به نظر می‌رسد نیروهای بسیج و لباس شخصی امشب بسیار فعال هستند.»

ساعت حدود سه عصر، مرد دست‌فروشی در میدان «هفت‌تیر» تهران که در کنار وسایل دیگر، برای چهارشنبه‌سوری ترقه و فشفشه نیز می‌فروشد، در پاسخ به این سوال که پلیس کاری به فروختن وسایل چهارشنبه‌سوری ندارد، می‌گوید: «سعی می‌کنم این وسایل را چندان در معرض دید نگذارم اما معمولا در این راسته پلیس کمتر می‌بینم.» 

او‌ ادامه می‌دهد: «بیشتر از لباس شخصی‌ها می‌ترسم و‌ حواسم هست. نمی‌شود آن‌ها را تشخیص داد ولی بین مردم، با هر تیپ و ظاهری هستند. چند وقت پیش پسر جوانی را دیدم که یکی دو باری از جلوی بساط من رد شد. به خاطر مدل موهایش توجهم به او‌ جلب شده بود. کمی بعد که خواستم بروم دست‌شویی و از داخل کوچه کنار مسجد رد می‌شدم، دیدم در یک ماشین نشسته است و با مردی لباس شخصی که بی‌سیم دستش بود، صحبت می‌کرد. واقعا آدم نمی‌تواند این‌ها را تشخیص دهد.» 

جدا از لباس شخصی‌هایی که تشخیص آن‌ها دشوار است و از ابتدای اعتراضات ماموریت داشته‌اند تا از شکل‌گیری هسته‌های اصلی تجمعات جلوگیری کنند، موتورهای یگان ویژه نیز هنوز گاهی در بعضی چهارراه‌ها و میادین شهر دیده می‌شوند. برخلاف گذشته که حضور آن‌ها پر تعداد و‌ مشهود بود، این روزها معمولا محل تجمع آن‌ها در ابتدا برخی خیابان‌ها و نزدیکی میدان‌های اصلی است و به این صورت حضورشان چندان به چشم نمی‌آید. 

مشخص نیست که حضور لباس‌شخصی‌ها در کنار پلیس در مراسم چهارشنبه‌سوری امسال دقیقا به چه شکل است و از چند ساعت دیگر مراسم چه‌طور در محلات مختلف تهران برگزار می‌شود. 

یک شهروند ساکن محله اکباتان می‌گوید از ساعت پنج و نیم عصر صدای شعارهای اعتراضی «مرگ بر دیکتاتور» و «امسال سال خونه، سیدعلی سرنگونه» از پنجره‌ها به گوش می‌رسد اما به نظر می‌رسد مراسم چهارشنبه سوری هنوز آغاز نشده است. 

ثبت نظر

اخبار

زینب همرنگ، فعال صنفی معلمان، بازداشت شد

۲۳ اسفند ۱۴۰۱
خواندن در ۱ دقیقه
زینب همرنگ، فعال صنفی معلمان، بازداشت شد