چهار دختر جوان پشت میز نشستهاند و تلفنها مرتب زنگ میخورد. آگهیشان چند روز پیش در خیابان پخش شده و به در و دیوار نصب شده است، برای همین این روزها مرتب مردم تماس میگیرند تا از نحوه و شرایط خرید وامها مطلع شوند. روی آگهی نوشته مبلغ وامها از ۳۷ تا ۱۲۰ میلیون تومان متغیر است.
***
سایتهای زیادی این روزها در فضای مجازی ایجاد شده و بهراحتی به خریدوفروش وام میپردازند. برخی از این سایتها که اسم خودشان را «سامانه دیجیتالی تامین مالی» گذاشتهاند، مانند «دیچی وام» یا «وام فا»، برای دسترسی آسانتر، اپلیکیشن موبایلی هم ایجاد کردهاند.
این سایتها با دلالی و واسطهگری بین وام گیرنده و وام دهنده یعنی بانکها، سود خوبی را به جیب میزنند. معلوم هم نیست که آیا مجوز فعالیت مالی دارند یا خیر، اما از آنجایی که حکومت چتر گستردهای در فضای مجازی ایجاد کرده و همه چیز را به دقت زیر نظر دارد، بعید است فعالیت اینگونه موسسات دلالی دور از چشم مسوولان باشد.
اما در کنار فعالیت این سایتها و اپلیکیشنها، موسسات بینام ونشانی هم هستند که بدون هیچ شناسنامه مشخصی، در گوشهای از پایتخت برای خودشان دفتر و دستکی راه انداخته و بین بانکها و مردم واسطه شده و وام میفرشند. نکته جالب توجه اینکه، باوجود داشتن اسم و رسم مشخص و حتی مدرک یا مجوز کسب، آگهیهای خود را به در و دیوار شهر و ورودیهای مترو و پل عابر پیاده سطح شهر نصب کرده و به جذب مشتری میپردازند.
«عطیه» چند روز پیش، صبح موقع ورود به مترو، آگهی «وام بانکی، بدون پیش پرداخت و بدون کسر از حقوق» یکی از همین دفاتر دلالی توجهش را جلب کرد. او که این روزها برای تمدید سالیانه اجاره خانهاش به دریافت وام نیاز دارد، شماره آگهی را در گوشیش ذخیره کرده تا در اولین فرصت با آنها تماس بگیرد.
حوالی ظهر، عطیه با یکی از شمارههای درج شده در آگهی تماس میگیرد و راجع به دریافت ۱۰۰ میلیون تومان وام میپرسد. خانم آنطرف خط که ظاهرا یکی از چند نفری است که در این دفتر بینامونشان کار میکند، میگوید: «اول باید از بانکی که در آن حساب دارید، میانگین حساب بگیریم و ببینیم تا چه مبلغی میشود برای شما اقدام کرد. ما از شما ضامن نمیخواهیم، ولی شما باید یک نفر دیگر را هم معرفی کنید تا او هم وام بگیرد و دو نفر بهصورت ضربدری ضامن هم شوید، اگر هم کسی را ندارید که معرفی کنید، ما خودمان در ازای دریافت ۵۰۰ هزار تومان شخصی را معرفی کرده تا بهصورت ضربدری ضامن هم شده و وام دریافت کنید. تنها مدرکی که از شما میخواهیم، سفته امضا شده است.»
هزینه کارمزد دفتر برای تهیه وام، یک میلیون و پانصد هزار تومان است. بسته به مبلغ وام که بین ۳۷ تا ۱۲۰ میلیون تومان است، باید طی مدت ۱۶ الی ۲۴ ماه آن را تسویه کنید. مثلا شما که ۱۰۰ میلیون تومان وام میخواهید، باید ۱۵۰ میلیون تومان برگردانید. این مبلغ باید در مدت ۲۰ ماه باید تسویه شود. در واقع اقساط ماهیانه وام شما ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. آن ۵۰ میلیون تومان سود نیست، بلکه هزینه خرید امتیاز وام از شخص دیگر است.
عطیه وقتی خرید امتیاز ۵۰ میلیونی و اقساط ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی را میشوند، بیخیال گرفتن وام از این بنگاه دلالی میشود.
ظاهرا این بنگاه، وام را از «بانک قرض الحسنه رسالت» میگیرد و در اختیار خریدار قرا میدهد. اما این ۵۰ میلیونی که بابت امتیاز خرید وام دریافت میشود، معلوم نیست چطور بین بانک و دلالان تقسیم میشود.
حیطه فعالیت این بنگاهها اغلب به فروش این نوع وامها محدود نمیشود. بسیاری از آنها وامهای دیگری هم میفروشند یکی از جذابترین این وامها، «وام ازدواج» است. وامی که با هدف جوانی جمعیت و تشویق جوانها به ازدواج پرداخت میشود و مبلغ آن بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان و سودش هم چهار درصد است. اما بین ۱۰ تا۴۰ میلیون تومان( بسته به انصاف فروشنده) خریدوفروش میشود.
«یونس» که در یک بنگاه معاملات املاک کار میکند و در خریدوفروش وام هم دستی دارد، میگوید: «وامهایی که شرکتها و دفاتر تامین مالی واسطه میشوند و از بانکها میگیرند، اسمهای مختلفی دارد. مانند "وام خرید طلا، خودرو و سیمکارت" یا "وام ملک"، مسلم است این وامها که معمولا بهدلیل آشنایی و اعتبار دلالها دریافت میشود، سود بیشتری هم داشته باشد. نمیشود که شما بدون دردسر ضامن و رفتوآمد به بانک دلت وام بخواهد، اما هزینهای برایش نکنی.»
اینکه این وامها چطور دریافت میشود و کدام مسیر پر پیچ وخم را دور میزنند، مانند بسیاری دیگر از معاملات مالی که در این مملکت اتفاق میافتند معلوم نیست، اما آنچه واضح است، اینکه بسیاری از مردم گرفتار در مشکلات اقتصادی، از سر ناچاری، مشتری این وامهای پرهزینه و با سود بالا هستند.
ثبت نظر