بازی قاجاری حلقه اصفهانی ها در فدراسیون فوتبال

رییس فدراسیون فوتبال «علی کفاشیان» را به عنوان «سرپرست» کمیته فوتسال منصوب کرد. شاید پایین ترین کمیته میان تمام کمیته های موجود که باید برای آن ها تعیین تکلیف می شد، به مردی رسید که تا میانه های اردیبهشت ماه هم‎چنان رییس فدراسیون فوتبال ایران بود.

انتخاب کفاشیان به عنوان سرپرست فدراسیون فوتبال، پازل معماری تازه در ساختمان مدیریت فوتبال ایران را کامل تر می کند. فدراسیونی که به گفته ساکنانش، آرام آرام به سمت مدیریت «قاجاری» حرکت کرده است، مدیری کم تحرک، اداره مجموعه تحت نظر خود را دست مباشران و مشاوران می سپارد. آن ها مشورت می دهند، تعیین تکلیف می کنند، حکم را می دهند و ردا را می دوزند و مدیر به تن می کند.

«مهدی تاج» هجدهم اردیبهشت ماه در انتخابات مجمع فدراسیون فوتبال با 50 رای به عنوان رییس جدید فدراسیون فوتبال انتخاب شد. او 22 اسفندماه به علی کفاشیان گفته بود در صورتی برای ریاست فدراسیون نام نویسی خواهد کرد که شخص کفاشیان برای پست ریاست نام نویسی نکند. پیروزی تاج را در مجمع فدراسیون بعدها با پشتوانه خود کفاشیان دانستند. علی کفاشیان در همان انتخابات از مجموع 73 رای، با 63 رای برای پست نایب رییسی انتخاب شد؛ یعنی 13 رای بالاتر از شخص رییس.

مهدی تاج به حکومت علی کفاشیان در فوتبال ایران آگاه بود. حتی اگر با زور و قدرت و توصیه خود کفاشیان به ریاست رسیده باشد، باز هم سعی داشت از زیر سایه قدرت او بیرون بیاید. اولین تصمیم، اضافه شدن «محمدرضا ساکت» به بدنه فدراسیون فوتبال بود؛ مردی که نامش با مدیریت «اصفهان» پیوند خورده است.

محمدرضا ساکت از نزدیک ترین مردان دهه 70 به «محمود اسلامیان» بود. آشنایی این دو به زمان حضور ساکت در وزارت دفاع برمی گردد. اسلامیان از سال 1371 با عنوان معاون سیاسی – امنیتی استانداری اصفهان وارد شهر شد و پنج سال بعد عنوان مدیرعاملی کارخانه ذوب آهن اصفهان را در دست گرفت. ساکت از سال 75 به توصیه اسلامیان، رییس هیات فوتبال اصفهان شد؛ مردی خوش برخورد، با روابط عمومی خوب و بسیار بلندپرواز. گاهی که مرد شماره دو می شد هم هدایت مجموعه را در دست می گرفت. بعد از سال 81 باز هم با توصیه محمود اسلامیان، از ریاست هیات فوتبال اصفهان استعفا داد و مدیرعامل باشگاه فولاد سپاهان این شهر شد.

از سال 1381 تا سال 1390 خورشیدی، محمدرضا ساکت حکومت فوتبال اصفهان را شکل داد. برای «علی اکبر ابرقویی نژاد» که جای او را در هیات فوتبال اصفهان گرفته بود، خط و مشی تعیین می کرد، با باشگاه ذوب آهن قرارداد خواهرخواندگی نوشت و به نوعی ذوب آهن را به تیم دوم سپاهان بدل کرد. او گران قیمت ترین تیم تاریخ فوتبال اصفهان را ساخت و هیات مدیره کارخانه فولاد مبارکه را مجاب کرد سالیانه یک و نیم درصد از بودجه کل درآمد خالص را (منهای بودجه سالیانه) به باشگاه سپاهان تخصیص دهد. او در تمامی این سال ها، دو پشتیبان را در سایه می دید؛ محمود اسلامیان در کارخانه فولاد مبارکه و ذوب آهن و مهدی تاج، رییس هیات مدیره باشگاه سپاهان. بعدها که تاج به فدراسیون فوتبال و سازمان لیگ رفت هم رابطه این دو قوی تر از قبل شد.

تاج، اسلامیان، ساکت؛ حلقه اصلی زنجیره معروف به باند اصفهانی های فوتبال ایران را این سه نفر می سازند. بازی این سه نفر تکراری اما خوانده نشده است. همیشه یکی بیرون می نشیند، یکی در سایه حکم می دهد، آن یکی در روشنایی با ورق ها بازی می کند. اوایل دهه 80 محمود اسلامیان همیشه بیرون بود. بعد نوبت به محمدرضا ساکت رسید که از سال 91 تا اوایل امسال کنار بماند. مهدی تاج هم همین نمایش را اواخر دهه 80 بازی کرد. حالا دوباره در ظاهر، محمود اسلامیان بعد از انتخابات فدراسیون فوتبال کنار رفته، تاج بازیگر شده و محمدرضا ساکت در سایه حکم می دهد.

بیایید به ساختمان فدراسیون فوتبال برویم؛ همان ساختمانی که «محمد دادکان» خرید. دوران ریاست «صفایی فراهانی» و محمد دادکان را می توان عصر طلایی روابط خارجی فوتبال ایران دانست. کرسی های بین المللی ایران در آسیا و فدراسیون جهانی به نام صفایی و دادکان بودند. بعد از سال 88 بنا به نامه نگاری هایی از سوی دولت وقت، همه آن کرسی ها یکی یکی از کف رفتند. دادکان طبقه چهارم فدراسیون را برای جلوس خود برگزید و به شکلی ویژه هم آن را طراحی کرد. دو در ورودی و خروجی برای خود داشت. اتاق ها را به شکیل ترین شکل ممکن آراست تا بخش «روابط بین الملل» فدراسیون را دقیقا کنار اتاق مجلل خودش قرار دهد فقط به این دلیل که میهمان های خارجی به صورت مستقیم وارد طبقه ریاست شوند؛ زیباترین بخش فدراسیون فوتبال.

علی کفاشیان هم همان راه را رفت. نه این که سیاست معماری دادکان را مو به مو قبول داشته باشد، او کلا مدیر تحول گرایی نبود. دو سال اول هیچ تغییر محسوسی حتی در مدیران فدراسیون هم به وجود نیاورد اما حالا معماری فدراسیون فوتبال تغییر کرده است.

مهدی تاج روز 22 خردادماه محمدرضا ساکت را به عنوان مشاور مسوول حوزه ریاست و مدیر تیم‌های ملی فدراسیون فوتبال منصوب کرد؛ یعنی به ساکت حکم داد که در سایه بایستد و حکم کند. دو پست کلیدی فدراسیون هم‎زمان به محمدرضا ساکت رسید. یک هفته بعد اتاق های روابط بین الملل فدراسیون فوتبال با تصمیم محمدرضا ساکت از طبقه چهارم به طبقه سوم فدراسیون فوتبال منتقل شد. تمامی طبقه چهارم ساختمان فدراسیون فوتبال براساس رای ساکت به مشاوران حوزه ریاست فدراسیون فوتبال تعلق گرفت؛ یعنی ورود و خروج مدعوین و میهمانان به اتاق رییس هم زیر نظر محمدرضا ساکت خواهد بود؛ تاج در چنگ ساکت.

می ماند یک عنصر اضافه در اتاق روبه روی اتاق رییس؛ یعنی دقیقا اتاق سابق مهدی تاج در فدراسیون فوتبال. علی کفاشیان از روز آغاز به ریاست خود، در اتاق نایب رییس جلوس می کرد؛ یعنی اتاق روبه روی دفتر رییس فدراسیون فوتبال. حالا با حکم مهدی تاج (می توان گفت با حکمی ساکت خوانده و تاج بازی کرده) علی کفاشیان به اتاق کمیته فوتسال خواهد رفت. نه یک طبقه پایین تر که در حقیقت باید کم کم به کمپ تیم های ملی برود؛ ضلع شمالی ورزشگاه آزادی! اتاق نایب رییس فدراسیون فوتبال خالی می شود و یکی دیگر از مشاوران تازه حکم گرفته به همان اتاق خواهد آمد.

روز 25 خردادماه، مهدی تاج در ساختمان فدراسیون فوتبال حمیدرضا آصفی، سخن گوی سابق وزارت امور خارجه را به عنوان مشاور بین الملل فدراسیون فوتبال منصوب کرد. نکته قابل تامل این که مهدی تاج روز 27 مردادماه همراه با حمیدرضا آصفی به دیدار «جیانی اینفانتینو»، رییس فدراسیون جهانی فوتبال در سوییس می رود اما «امید جمالی»، سرپرست این کمیته در تهران می ماند. دفتررییس و کارمندان روابط بین الملل طبقه سوم و دفتر مشاور بین الملل روبه روی اتاق رییس در طبقه چهارم خواهد بود.

معماری فدراسیون فوتبال فقط چیدمان اتاق ها نیست. مهدی تاج به دلیل برخی مشکلات قبلی قلبی، جراحت های باقی مانده از دوران حضورش در جنگ ایران و عراق و همین طور گرفتاری های تجاری شخصی، دایره حوزه هایی که می خواهد یا می تواند به آن ها ورود کند را کاهش می دهد. پس بخشی از ریاست فدراسیون فوتبال بر عهده مشاور مسوول حوزه ریاست قرار می گیرد؛ محمدرضا ساکت.

در فدراسیون، پست ها هم مهندسی می شوند. علی کفاشیان به عنوان جانشین «سیدرضا افتخاری» که سرپرست باشگاه استقلال شده است، به فوتسال می رود. از آن طرف، سازمان لیگ از روز 18 اردیبهشت ماه که مهدی تاج ریاست فدراسیون فوتبال را برعهده گرفت، رییس مشخصی ندارد. وزارت ورزش تلاش می کرد «علیرضا اسدی» را رییس سازمان لیگ کند، کفاشیان می خواست «امیر عابدینی» در آن فضا مشغول به کار شود اما مهدی تاج و مباشر اعظم علاقه‎مند به حضور سردار عزیزالله محمدی یا محمود اسلامیان هستند.
این فقط بازی تکراری حلقه مدیران اصفهانی در فدراسیون فوتبال نیست. به نظر می رسد الگوی حکومت قاجاری مباشر و شاه نیز در فدراسیون اجرا شده است.