در سری مستند‌های «رازهای سیلیکون‌ولی»، به سراغ ایرانی-آمریکایی‌های موفق در منطقه «سیلیکون‌ولی» (Silicon Valley) یا «دره سیلیکون» رفتیم تا داستان موفقیت آنها را در جهان تکنولوژی و فنآوری از زبان خودشان بشنویم. در این پروژه تلاش کردیم نه تنها به تکنولوژی بپردازیم بلکه به اهمیت ارزش‌هایی که موجب موفقیت شرکت‌های فنآوری می‌شوند نیز اشاره کنیم؛ ارزش‌هایی مانند زنان و تکنولوژی، حقوق اقلیت‌ها، اهمیت مهاجران در اقتصاد کشورها، ساختار دموکراتیک شرکت‌ها و...
رازهای سیلیکون‌ولی: شکست، پیش‌شرط موفقیت
«سوسن اکبرپور»، از زنان موفق ایرانی- آمریکایی ساکن سیلیکون‌ولی و بنیانگذار استارت‌آپ «مواتار»(Mavatar) می‌گوید: «فرهنگ کاری سیلیکون‌ولی نه فقط شکست شما را تحمل، بلکه از آن استقبال هم می‌کند و بابت شکست‌هایتان درست مثل موفقیت‌هایتان پاداش می‌گیرید.»
تقریبا همه کسانی که توانسته اند در سیلیکون ولی، بزرگترین و مهمترین مرکز تکنولوژی جهان واقع در ایالت کالیفرنیای آمریکا به موفقیت دست پیدا کنند، معتقدند که شکست لازمه موفقیت است. برخلاف تصور همگان، وقتی کسی برای عملی کردن ایده‌هایش دنبال سرمایه می‌گردد، هر چه قبلا بیشتر شکست خورده باشد، شانس بیش‌تری برای جذب اعتماد سرمایهگذاران دارد.
«احمد کیارستمی»، از ایرانیان موفق سیلیکون‌ولی می‌گوید: «اگر استارت‌آپ شما در سلیکون‌ولی شکست بخورد، تنها سوالی که از شما می‌پرسند این است که استارت‌آپ بعدی که می‌خواهید بزنید، چیست؟» او توضیح می‌دهد: «معنی این سوال آن است که شما یک‌بار دوره کامل تاسیس یک استارت‌آپ را پشت سر گذاشته و از شکست‌هایتان درس گرفته‌اید، حالا در استارت‌آپ بعدی شانس موفقیت بیش‌تری دارید. در فرهنگ کاری سیلیکون‌ولی اصولا به شکست به چشم یک تجربه نگاه می‌کنند.» به عقیده کارشناسان حوزه تکنولوژی، تفاوت فرهنگ کاری سیلیکون‌ولی با دیگر نقاط دنیا و حتی امریکا این است که به تجربه‌های کاری و به ویژه به «شکست» نگاه بلند مدت وجود دارد. احمد می‌گوید: «از هر ۱۰ استارت‌آپ در سیلیکون‌ولی، شاید یکی دوتا به نتیجه می رسند. ولی وقتی به این موضوع در دراز مدت نگاه می کنیم، چون این فرهنگ وجود دارد، در نهایت تعداد آدم هایی که از این فرهنگ بهره می برند، خیلی بیشتر از نقاط دیگر دنیا است.»
«کامران الهیان»، از کارآفرینان موفق ایرانی-آمریکایی ساکن سیلیکون‌ولی و رییس هیات مدیره شرکت سرمایه‌گذاری «گلوبال کتلیست پارتنرز»(» Global Catalyst Partners) معتقد است شکست، تولید تکنولوژی‌های جدید را امکان‌پذیر می‌کند:«به عبارت دیگر، شکست لازمه موفقیت است». او می‌گوید: «سنگین‌ترین شکست من، شرکتی بود به نام "مومنتو کامپیوتر". در واقع، یک محصولی مثل "آیپد" امروزی بود ولی ۱۸ سال قبل از آن! اگر تکامل تکنولوژی را بفهمید، می‌بینید که شکست لازمه آن است.»
احمد کیارستمی، از ایرانیان موفق سیلیکون‌ولی تا ۳۰ سالگی در ایران زندگی کرده و اکنون ۱۷ سال است که در آمریکا و در زمینه تکنولوژی مشغول به کار است. او از اولین کسانی بود که در دهه 70 در ایران چندین استارت‌آپ را با موفقیت به نتیجه رساند و اکنون در حال کار بر روی آخرین استارت‌آپ خود به نام «کوانتوم» (Koantum) در زمینه آموزش علوم به بچه‌های دبستانی است. شرکت چند رسانه‌ای «نگاه امروز» یکی از اولین استارت‌آپ‌های احمد بود که اولین سی دی‌های چند رسانه‌ای یا «مولتی مدیا» را به بازار معرفی کرد. او پس از آمدن به آمریکا نیز چندین استارت‌آپ تاسیس کرد، آنها را با موفقیت به نتیجه رساند و فروخت. شرکت «فوتوموتو»(Fotomoto) یکی دیگر از استارت‌آپ‌های موفق احمد بود که به عکاس‌ها کمک می کرد تا عکس هایشان را بفروشند. خودش می‌گوید: «وقتی کارمان را شروع کردیم، فقط چند عکاس نه چندان معروف عضو داشتیم ولی وقتی خواستیم فوتوموتو را بفروشیم، "واشنگتن پست" و چندین شرکت بزرگ دیگر جزو مشتری های ما بودند.»
ایده یک استارت‌آپ می‌تواند از هر جایی به ذهن برسد. بسیاری از استارت‌آپ‌های موفق دنیا با یک ایده ساده و ظاهرا پیش پا افتاده شروع شده‌اند. سختی درس علوم برای دختر دبستانی احمد، او را به فکر راه اندازی استارت‌آپ فعلی خود به نام کوانتوم انداخت؛ ایده‌ای که حالا عملی شده است و به هزاران دانش‌آموز دبستانی امریکایی در یاد گرفتن درس علوم کمک می‌کند. او داستان تاسیس کوانتوم را این گونه تعریف می‌کند: «وقتی دخترم چهار ساله بود، داشتم راجع به وضعیت تحصیلی در امریکا با یکی از دوستانم صحبت می کردم. دوستم به من گفت که در مدارس امریکا ، علوم درس سختی است و تدریس آن را اغلب از چهارم دبستان شروع می کنند. این برای من خیلی عجیب بود، چون ما در ایران از همان اول دبستان درس علوم داریم. برای همین علاقه مند شدم که ببینم آیا می توانم در زمینه آسان‌سازی خواندن درس علوم کاری بکنم یا نه. حدود یک سال با ایده بازی کردیم و کارهای مختلف انجام دادیم ولی نتوانستیم محیطی درست کنیم که بچه ها در آن علاقهمند به یادگرفتن درس علوم باشند. بالاخره تصمیم گرفتیم به تجربه‌های موفق کشورهای دیگر نگاه کنیم. سنگاپور یکی از بهترین کشورها در سیستم آموزشی امروز است. با وزارت علوم سنگاپور تماس گرفتیم و از آنها راهنمایی خواستیم. آن ها خیلی خیلی دست و دلباز بودند و با اطلاعاتی که در اختیار ما قرار دادند، توانستیم از تجربه‌ها و روش آنها ایده بگیریم. محصول اولیه را از پارسال در بیش از ۷۰ مدرسه بر روی بچه های کودکستان امتحان کردیم که نتیجه خیلی خوب بود. امسال قصد داریم آن را برای کل دبستان، از کودکستان تا پنجم دبستان عرضه کنیم.»
استارت‌آپ‌ها در ایران
به عقیده احمد و دیگر ایرانیان موفق در سیلیکون ولی، ایران در زمینه تکنولوژی و استارت‌آپ، کشوری بسیار مستعد است؛ کشوری با جمعیتی جوان و پویا که تنها با ۸۰ میلیون جمعیت، هر سال به اندازه کل ایالات متحده فارغ التحصیل د ر رشته‌های فنی به جامعه تحویل می دهد. اما راه‌های رونق دادن به بازار تکنولوژی و تشویق استارت‌آپ ها در ایران کدام هستند؟ در دنیایی که اقتصاد کشورها هر روز بیشتر و بیشتر به سمت دنیای دیجیتال پیش می رود، ایران چه گونه می‌تواند با دیگر کشورها رقابت کند؟ آیا اصلا می شود محیطی مانند سیلیکون ولی را در ایران بازسازی کرد؟
به گفته کامران الهیان، این دولت نیست که لزوما باید همه شرایط را برای پیشرفت صنعت تکنولوژی در ایران فراهم کند. او الگوی موفقیت شرکت‌های تکنولوژی اسراییلی را مثال می‌زند و می‌گوید: «شمار بسیار زیادی از شرکت‌های موفق اسراییلی که نامی از آنها برده نمی‌شود، پروژه‌های دولت اسراییل نیستند بلکه کار مهاجران خارج از کشور هستند؛ یعنی آمریکایی - اسراییلی‌ها یا آمریکایی‌های یهودی بودند که واقعاً به توسعه دانش و مهارت کمک کردند و راه‌های موفقیت را به کارآفرینان اسرايیلی آموزش دادند. توسعه تکنولوژی پیشرفته در هند هم همین طور است. ولی متأسفانه به دلیل تحریم‌ها و شرایط نامساعد فعلی، ایرانیانِ مقیم آمریکا نمی‌توانند فعالانه به شرکت‌های کارآفرین تکنولوژی در ایران کمک کنند.» کامران معتقد است که آمریکا نیز به اندازه ایران از این عدم امکان همکاری بین دو کشور ضرر می‌کند: «ظرفیت‌های بسیار زیادی برای همکاری وجود دارد و به ضرر امریکا است که نمی‌تواند از مزایای ارتباط با جمعیتی بسیار جوان با فکرهایی درخشان استفاده کند. اقتصاد امریکا می‌توانست از این موقعیت خیلی سود ببرد.»
احمد کیارستمی معتقد است که دولت در زمینه آماده سازی بازار تکنولوژی، تسهیل قوانین، امنیت بازار و سرمایه‌گذاری نقش مهمی بر عهده دارد: «به نظر من، یکی از کارهای دولت این است که بتواند محیطی به وجود بیاورد که آدم‌ها احساس امنیت کنند و دلشان بخواهد به ایران بروند و چیزهایی را که یاد گرفته‌اند، به ایرانیان منتقل کنند. این یادگیری دو طرفه است و خیلی چیزها هست که می‌توان از ایران آموخت. مهم این مفهوم است که اگر ما به رشد دیگران کمک کنیم، همه با هم در این مسیر رشد خواهیم کرد.»
مطالب مرتبط:
مستند رازهای سیلیکون‌ولی: استارت‌آپ چیست؟
مستند رازهای سیلیکون‌ولی: مهاجرت و بازار تکنولوژی
مستند رازهای سیلیکون‌ولی، زنان و تکنولوژی
مستند رازهای سیلکیون‌ولی: سرمایه‌گذاری پرخطر و حامیان استارت‌آپ‌ها
مستند رازهای سیلیکون‌ولی: قوانین ثبت اختراع و حق مالکیت معنوی
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر