در سری شش قسمتی مستند «رازهای موفقیت سیلیکون‌ولی»، به سراغ ایرانی-آمریکایی‌های موفق در «سیلیکون‌ولی» (Silicon Valley) یا «دره سیلیکون» رفتیم تا داستان موفقیت آن‌ها درجهان تکنولوژی و فنآوری را از زبان خودشان بشنویم. در این پروژه تلاش کردیم نه تنها به تکنولوژی بپردازیم بلکه به اهمیت ارزش‌هایی که موجب موفقیت شرکت‌های فنآوری می‌شوند نیز اشاره کنیم؛ ارزش‌هایی مانند زنان و تکنولوژی، حقوق اقلیت‌ها، اهمیت مهاجرها در اقتصاد کشور‌ها، ساختار دموکراتیک شرکت‌ها و...
رازهای سیلیکون‌ولی: زنان و تکنولوژی
به باور «سپیده نصیری»، از زنان موفق ایرانی‌ـ آمریکایی در سیلیکون‌ولی و بنیان‌گذار استارت‌آپ «زنان ایرانی موفق در تکنولوژی»، راه اندازی یک شرکت نوپا، آن هم در سیلیکون‌ولی، کار آسانی نیست. اما همه مشکلات محدود به جذب سرمایه، ایده پردازی و یا مسایل مدیریتی و فنی ماجرا نمی‌شود. اگر شما یک زن باشید، فقط به خاطر جنسیت‌تان، کارتان چند برابر سخت‌تر از کار یک مرد است. سپیده می‌گوید: «امروز شرایط کار برای زنان خیلی بهتر شده است ولی مثلا۱۰ یا ۱۵ سال پیش، کسی خیلی جایگاهی برای زنان کارآفرین قایل نبود. من خودم وقتی دانشگاهم تمام شد، دوستان و اعضای خانواده‌ام می‌گفتند ای بابا! کار نداری؟ شاید بتوانم برایت کاری پیدا کنم. متوجه نبودند که من می‌خواهم خودم بنیان‌گذار یک شرکت باشم و نمی‌خواهم از ۹ صبح تا ۵ عصر بروم سر کار. می‌خواستم خودم کار را بسازم. علاقه‌ای نداشتم صبح بروم سر کار و عصر برگردم.»
«سوسن اکبرپور»، از دیگر زنان موفق ایرانی – آمریکایی در سیلیکون ولی و بنیان‌گذار استارت‌آپ «مواتار» نیز با سپیده هم عقیده است. او می‌گوید: «الان وضعیت برای زنان در آمریکا خیلی بهتر شده و استخدام آن‌ها در تیم‌های مدیریتی و مشاوره‌ای دارد به یک فرهنگ تازه و در واقع، به یک قانون جدید برای بسیاری از شرکت‌ها تبدیل می‌شود. الان این اعتقاد وجود دارد که زنان ارزش‌های تازه‌ای می‌آفرینند. در همه جای دنیا باید این قانون اجرا شود.»
هنگام تاسیس ایالات متحده، مانند تمامی دیگر جوامع مردسالار دنیا، حقوق زنان با مردان مساوی نبود. اما با شکل گرفتن موج تساوی طلبی فمینیسم در اواخر قرن ۱۹ میلادی در اروپا، مبارزه زنان آمریکا برای کسب حقوق برابر نیز شروع شد. حالا با گذشت بیش از ۱۰۰ سال مبارزه برای حقوق برابر، امروز زنان در آمریکا توانسته‌اند به بسیاری از حقوق طبیعی و اولیه خود در قالب قانون دست پیدا کنند. اما با همه این پیشرفت ها، حتی آمریکا نیز در زمینه تساوی حقوق زنان و مردان و تا رسیدن به برابری جنسیتی واقعی فاصله بسیار دارد. بنا بر اعلام «سازمان مطالعات منطقه ای سیلیکون ولی» در سال ۲۰۱۶ میلادی، مردان در این منطقه و در همه مشاغل، حقوقی به مراتب بالاتر از زنان دریافت کرده‌اند. این شکاف در سیلیکون‌ولی از دیگر مناطق ایالت کالیفرنیا و دیگر نقاط آمریکا بسیار بالاتر است؛ به عنوان مثال، در این منطقه یک مرد با مدرک کارشناسی، ۵۰ درصد بیشتر از یک زن با همان مدرک تحصیلی حقوق می‌گیرد. در حالی که میانگین این شکاف حقوقی در ایالت کالیفرنیا ۲۰ درصد و در کل ایالات متحده نزدیک به ۱۰ درصد است.
«بابک حجت»، بنیان‌گذار و مدیر شرکت هوش مصنوعی «سنتینت تکنولوجیز» می‌گوید: «ما تا همین اواخر در تیم اجرایی‌مان همکار خانم نداشتیم. به نظر من، این نقطه ضعف ما بود. زنان چیزهای زیادی را به کار اضافه می‌کنند؛ ادب و احترام، زوایای جدید، هوش عاطفی و احساسی و غیره. بنابراین، دلایل زیادی وجود دارد برای این که بخواهید با این پیشداوریها و عدم توازن مقابله کنید.» «سایروس فریور»، تحلیلگر اقتصادی و گزارشگر تکنولوژی «آرس تکنیکا» نیز بر همین باور است: «امروزه شرکت‌ها تلاش خود را می‌کنند تا در زمینه برابری جنسیتی، بهترعمل کنند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا سیاست‌هایی را در مورد عملکرد شرکت خود اجرا کنند به این امید که این نوع رفتار را کاهش دهند. ولی از بین بردن کامل این موضوع زمان می‌برد. طول خواهد کشید تا با زنان و مردان در سیلیکون‌ولی و جاهای دیگر با مساوات برخورد شود.» به گفته بابک حجت، شرکت‌ها در آمریکا بنا بر قانون، باید سالی یک بار کلاس‌هایی در مورد مقابله با آزار و تبعیض جنسیتی برگزار و مدیران باید دو ساعت در این جلسات شرکت کنند: «همین که این آموزش تکرار می‌شود، خودش کارآمد و مفید است. به همین ترتیب، باید همین موضوعات را به مردم هم آموزش داد تا به پیشداوریهای خود درباره زنان آگاه شوند. به نظر من این نکته اهمیت اساسی دارد.»
سوسن اکبرپور استفاده از استعدادهای زنان در شرکت خود را یکی از دلایل اصلی موفقیتش در بازار تکنولوژی می‌داند. به عقیده او، زنان قابلیت‌های بالاتری در طراحی خلاق نرم افزارهای خرید آنلاین دارند. او می‌گوید: «برای این که واقعا باید بفهمی که یک زن چه جوری تصمیم به خریدن می‌گیرد. چیزهایی که خانم ها موقع خرید در نظر می‌گیرند، مسایلی هستند که خیلی از آقایان از آن خبر ندارند. یک آقا ممکن است برود و همان جفت کفش همیشگی را از همان مغازه همیشگی و از همان قسمت همیشگی مغازه که کاملا با آن آشنا است، بخرد، فقط به خاطر این که این کار راحت است. ولی یک خانم ممکن است برای خرید یک پیراهن از منزل خارج شود، ولی با چهار جفت کفش برگردد. وقتی که از او می‌پرسی چرا چهار جفت کفش خریدی، می‌گوید اگر دو تا می خریدم، دو تای دیگر هم به هم مجانی می‌دادند یا قیمتش مثلا ۵۰ درصد تخفیف داشت. این مسایل برای آقایان مشخص نیست و یک خانم مهندس خیلی راحتتر میتواند آن را درک کند چون این دقیقا همان راهی است که خودش خرید می‌کند.» ۷۰ درصد مهندس های شرکت سوسن اکبرپور، خانم و از فارغ الاتحصیلان دانشگاه های معتبری چون «برکلی» یا «استفورد» هستند.
به دنبال سال‌ها مبارزه زنان برای تساوی حقوق اجتماعی و اقتصادی، قوانین کار به تازگی در ایالات متحده به گونه‌ای تغییر کرده‌اند که صاحبان صنایع را به مشارکت هر چه بیشتر زنان تشویق کنند. این تغییرات در کشور‌های توسعه نیافته به ندرت دیده می‌شود؛ مثلا در ایران، قوانین حمایتی برای اشتغال زنان وجود ندارد، در حالی که بنابر اعلام سازمان سنجش آموزش عالی، نزدیک به ۶۴ درصد فارغ التحصیلان مقاطع مختلف دانشگاهی در کشور زنان هستند. آمار اشتغال زنان در ایران نشان می‌دهد که از هر ۱۰ زن تحصیل کرده، تنها دو زن موفق به پیدا کردن شغل می‌شوند، در حالی که شانس کاریابی مردان در همان رشته، چهار برابر زنان است.
به اعتقاد سپیده نصیری، استخدام زنان در ایران، به ویژه در حوزه تکنولوژی، با محدودیت‌های بسیاری روبهرو است: «این‌جا زنان و مردان کنار هم می‌نشینند و کار می‌کنند ولی آیا در ایران هم این روند ممکن است؟ این‌جا گاهی شما میز ندارید اما روی مبل می‌نشینید یا در فضای کار عمومی، با ۵۰ تا ۶۰ نفر زن و مردِ دیگر کنار هم کار می‌کنید. در فرهنگی مثل فرهنگ ایران، این مسایل اهمیت پیدا می‌کنند.» سپیده نوع نگاه جامعه به زنان را نیز از دیگر موانع اشتغال آن‌ها می‌داند: «اگر در ایران یک زن و یک مرد توانایی انجام یک شغل را داشته باشند، نگاه کلی این است که باید کار را به مرد داد چون او حتما خانواده‌ای دارد که باید مخارج آن‌ها را تامین کند.» او تاکید می‌کند که با وجود همه این محدودیت‌ها و نبود قوانین حمایتی، به زنان ایرانی و تلاش آن‌ها برای پیشرفت افتخار می‌کند: «من به همه زنان، از جمله زنان ایرانی افتخار می‌کنم که دارند سعی خودشان را می‌کنند. همه تلاش خود را کرده‌اند تا بر محدویت‌ها به هر شکلی غلبه کنند. به نظر من این واقعاً مهم است.»
مطالب مرتبط:
مستند رازهای سیلیکون‌ولی: استارت‌آپ چیست؟
مستند رازهای سیلیکون‌ولی: شکست، پیش‌شرط موفقیت
مستند رازهای سیلیکون‌ولی: مهاجرت و بازار تکنولوژی
مستند رازهای سیلکیون‌ولی: سرمایه‌گذاری پرخطر و حامیان استارت‌آپ‌ها
مستند رازهای سیلیکون‌ولی: قوانین ثبت اختراع و حق مالکیت معنوی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
با ایران‌وایر همکاری کنید
ویدیوها و مطالب خود را برای ما بفرستید
ثبت نظر