سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری آذربایجان ۲۹ مهر ۱۴۰۰ درباره رزمایش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در مرز جمهوری آذربایجان، بیانهای صادر کرد و توضیح داد که از قبل در تماس رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی با وزیر دفاع جمهوری آذربایجان درباره این رزمایش و دوستی متقابل این دو کشور اطلاع رسانی شده است: «روابط دو کشور دوست و برادر جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان با تبلیغات وسیع دشمنان همواره مورد هدف قرار گرفته است، ولی هوشیاری رهبران دو کشور، مانع از تحقق اهداف آنها شده است.»
***
رسانهها و مقامات کشور آذربایجان درباره این رزمایش چه میگویند؟
در روزهای اخیر بعد از رزمایش جمهوری اسلامی ایران در مرز جمهوری آذربایجان همزمان با اعتراضات سراسری در ایران بسیاری از کانالهای تلویزیونی، روزنامهها و کاربران شبکههای اجتماعی در جمهوری آذربایجان به شدت از ایران به دلیل این رزمایشها انتقاد میکنند. به گفته آنها، هدف از این رزمایش تهدید آذربایجان است.
روزنامه «مساوات» در گزارش خود این سوال را پرسیده که، وقتی اعتراضات خونین در ایران نه تنها در پایتخت بلکه بیشتر شهرهای ایران ادامه دارد، چرا مقامات ایرانی به جای مشکلات واقعی داخلی، بر «مشکلات تخیلی» در مرز آذربایجان تمرکز میکنند؟
مساوات مینویسد: «ایران حق شهروندان خود برای تظاهرات مسالمتآمیز و دفاع از حقوق اساسی را سرکوب کرده و میخواهد توجهات را از مشکلات داخلی منحرف کند. جمهوری اسلامی ایران، سرکوب خشونتآمیز علیه شهروندان خود انجام میدهد و در این بین نیز جمهوری آذربایجان را تهدید میکند. این یک بار دیگر ثابت میکند که پاکسازی «ستون پنجم» یکبار برای همیشه در آذربایجان اجتنابناپذیر است. ۳۰ سال است که ایران با نام دین سعی در اشغال جمهوری آذربایجان دارد. نمونه آن فعالیت «سید علیاکبر اوجاقنژاد» با نام کمیته امداد خمینی است.»
سایت «مدرنآذ» مینویسد که اگرچه در بیانه رسمی جمهوری اسلامی آمده که این رزمایش بر اساس برنامه سالانه است، اما با توجه به اظهارات اخیر مقامات ایرانی مبنی بر «تغییرناپذیری مرزها» نشان میدهد نه بر اساس برنامه سالانه، بلکه هدفمند بوده است.»
این سایت گزارش داده: «پس از جنگ قرهباغ، ایران سه رزمایش نظامی در نزدیکی مرزهای جمهوری آذربایجان برگزار کرد. برخلاف رزمایشهای قبلی، این رزمایش کل مرز را پوشش میدهد. ایران در سطوح مختلف چندین بار گفته است که به تلاشها برای تغییر مرزها در منطقه پاسخ خواهد داد. به نظر میرسد اینبار مقامات ایرانی در تلاش هستند تا ثابت کنند در صورت تغییر مرزها مداخله نظامی صورت می گیرد.»
سایت مدرنآذ همچنین میگوید که رسانههای نزدیک به سپاه به طور آشکار در ماههای اخیر جمهوری آذربایجان را تهدید کردهاند، ولی مقامهای ایرانی در حال حاضر با مشکلات جدی داخلی و خارجی مواجهاند. پس از کشته شدن زن ۲۲ سالهای به نام مهسا امینی که با ادعای «حجاب نامناسب» توسط پلیس ارشاد بازداشت شده بود، بزرگترین تظاهرات سالهای اخیر در ایران آغاز شده است. صدها نفر از جمله زنان و کودکان در جریان درگیریها در جریان اعتراضات کشته شدند. همزمان، ارائه پهپادهای ایران به روسیه برای استفاده در میدان نبرد با اوکراین با اعتراض جامعه جهانی مواجه شده است. همه اینها عواملی هستند که تهدیدهای ایران علیه جمهوری آذربایجان را بیاثر میکند.»
روزنامه «باکو پست» با اشاره به عدم ضرورت این رزمایش مینویسد: «رزمایش ایران هیچ ضرورت نظامی ندارد. اخیرا مقامات ایرانی میگویند که تغییر مرزهای آذربایجان و ارمنستان را محکوم میکنند و خواستار صلح هستند. آنها باید بدانند که هیچکس قصد تغییر مرزها را ندارد. اظهارات فرمانده سپاه در خصوص این رزمایش نه تنها اشارهای بر خواست صلح در منطقه نیست، بلکه آن را میتوان به عنوان یک عملیات تهاجمی دانست.»
مقامهای جمهوری آذربایجان چه گفتهاند؟
سال گذشته بعد از جنگ دوم قرهباغ و رزمایش نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در مرز جمهوری آذربایجان، «الهام علیاف»، رئیس جمهور آذربایجان با انتقاد از زمانبندی این رزمایش در مصاحبه با خبرگزاری «آناتولی» گفته بود: «اول از همه باید بگویم که هر کشوری میتواند رزمایش نظامی مورد نظر خود را در خاک خود انجام دهد. این حق حاکمیتی اوست. هیچکس نمیتواند در مورد آن چیزی بگوید. اما وقتی آن را در یک بازه زمانی تحلیل میکنیم، میبینیم که قبلا از این اتفاقات نیفتاده بود. چرا الان و در مرز ما؟ مردم آذربایجان این سوالها را می پرسند نه من. همچنین یک سوال وجود دارد که چرا در زمان اشغال خاک آذربایجان این مانور صورت نمیگرفت؟»
«سیاوش نوروزاف»، یکی از نمایندگان مجلس جمهوری آذربایجان با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران نمیتواند جمهوری آذربایجان را تهدید کند، گفت: «رود ارس را میتوان با دوچرخه هم رد شد چه نیازی به پل هست. ایران با این کارها به دنبال چه چیزی است و برگزاری این رزمایش کدام نیازهای ایران را مرتفع میکند.»
«نصیب نصیبلی»، سفیر سابق کشور آذربایجان در تهران نیز در مصاحبه با ایرانوایر میگوید: «معمولا این نوع رزمایشها با این حجم از تسلیحات با برنامهریزی قبلی صورت میگیرد. یعنی برنامهریزی برای رزمایش در این سطح کار یک و یا دو ماه نیست. هر چند ممکن است با توجه به اعتراضات داخلی این رزمایش کمی زودتر از موعد مقرر صورت بگیرد ولی بیشتر برای تهدید آذربایجان و قدرت گرفتن ترکیه در منطقه بالکان است.»
به گفته نصیبلی، «بعد از جنگ قرهباغ ایران نگرانیهایی در خصوص ترکهای این کشور دارد و آذربایجان را به عنوان تهدید میبیند. مردم جمهوری آذربایجان هم این نظر را دارند که ایران به خاطر پیروزی آذربایجان در جنگ قرهباغ سه بار در مرز جمهوری آذربایجان رزمایش برگزار کرده و به نوعی جمهوری آذربایجان را تهدید میکند.»
تحلیلگران سیاسی جمهوری آذربایجان چه میگویند؟
یکی از مشاوران نزدیک به حکومت جمهوری آذربایجان در مصاحبه با ایرانوایر میگوید: «در چند روز اخیر بعد از اعتراضات گسترده در ایران علیه رژیم، من با خواندن اظهارات مقامات ایرانی دیدم که ایران میخواهد این اعتراضات را به جریانهای تجزیهطلب نسبت بدهد. تعداد زیاد جمعیت ترکها در ایران همیشه این ترس را در رژیم بوجود آورده که آذربایجان و ترکیه از وجود ترکها در ایران علیه این کشور سواستفاده خواهند کرد و با ادامه یافتن اعتراضات ایران، به ظن خود میخواهد به کشورهای منطقه خودی نشان بدهد و این اعتراضات را کمفروغ نشان بدهد و افکار عمومی ایران را به این سمت ببرد که ما به تغییر مرزها چه در منطقه و چه در ایران واکنش تندی نشان خواهیم داد.»
مشاور نزدیک به دولت جمهوری آذربایجان می گوید: «رژیم ایران میخواهد قومیت ها را در ایران رو در روی هم قرار دهد تا اعتراضات را کنترل کند. با یکی از روزنامهنگاران نزدیک به حکومت ایران صحبت میکردم و او به من گفت که جمهوری آذربایجان بعد از آزادی قرهباغ حتما ترکهای منطقه آذربایجان در ایران را نشانه خواهد گرفت و ما به همین دلیل باید قدرت خود را به جمهوری آذربایجان دیکته کنیم. مقامات جمهوری اسلامی باید به جای این دروغ پردازیها، شان مردم خود را حفظ کنند و بچههای مردم را در خیابانها نکشند.»
استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی «ناظم جعفرسوی» هم در مصاحبه با ایران وایر با اشاره به اعتراضات اخیر در ایران میگوید: «جمهوری اسلامی همانطور که اعتراضات را به کشورهای غربی ربط میدهد در پی آن است که با دشمنتراشی به خطر تجزیه کشور بپردازد و مردم را در کنار خود متحد کند. ایران از ناآرامی در منطقه همیشه سود برده است. کاری که سالها در فلسطین، لبنان و سوریه و عراق انجام داده را میخواهد در بالکان به کار ببرد. کار ایران، پروپاگاندای حکومتی است. خطر تجزیه و مساله ترکها در ایران همیشه موردی بوده است که جمهوری اسلامی در اعتراضات داخلی به آن اشاره داشته است. رژیمهای استبدادی وقتی قدرت اقتصادی خود را از دست میدهند، به سیاست نظامی روی میآورند و رزمایش ایران هم تداعیگر این نکته است.»
ایران وایر در تماس با یکی از طرفداران جمهوری اسلامی ایران در آذربایجان که نخواست نامش آورده شود، نظر وی را در مورد این رزمایش و اعتراضات سراسری پرسید: «از اول انقلاب خیلی از کشورهای غربی در پی نفوذ و شعلهور کردن اغتشاشات در ایران هستند ولی موفق نبودهاند. این هم مثل یکی دیگر از اینهاست! مردم ایران باهوشتر از این هستند که گول کشورهای غربی و اسرائیل را بخورند. قدرت ایران ثابت شده است و ایران نیازی به اثبات قدرتش ندارد.»
این فرد نزدیک به نظام حاکم بر ایران گفت: «وقتی از خطر نفوذ اسرائیل صحبت میشود باید این مورد جدی گرفته شود. این رزمایش برای آنهایی است که هنوز به قدرت ایران باور ندارند. وقتی ایران در خاک خود رزمایش برگزار میکند چه خطری برای جمهوری آذربایجان دارد. این را هم فراموش نکنیم که آذربایجان کشور مسلمان و شیعه است. جمهوری اسلامی ایران شیعه چه خطری برای شیعیان دنیا دارد؟!»
ثبت نظر