close button
آیا می‌خواهید به نسخه سبک ایران‌وایر بروید؟
به نظر می‌رسد برای بارگذاری محتوای این صفحه مشکل دارید. برای رفع آن به نسخه سبک ایران‌وایر بروید.
بلاگ

اطلاعات حقوقی فوری و ضروری برای معترضان در ایران

۱ مهر ۱۴۰۱
سوال و جواب حقوقی
خواندن در ۷ دقیقه
اطلاعات حقوقی فوری و ضروری برای معترضان در ایران

آیا پیام‌های پلیس فتا برای معترضان قابلیت استناد قانونی دارد؟

سوال: برای من و تعدادی از دوستانم از پلیس فتا اس‌ام‌اس آمده است که شما فعالیت ضد انقلاب دارید و نسبت به حذف استوری اقدام کنید، وگرنه پی‌گیری می‌شود. سوالم این است که آیا این پیام را باید جدی گرفت؟ آیا این پیام می‌تواند بعدا در دادگاه مورد استناد قرار گیرد و باعث محکومیت ما شود؟

پاسخ: خدمت شما عرض شود که این گونه پیام‌ها برای تعداد زیادی از شهروندان ارسال شده‌اند و هدف صرفا ترساندن مردم از فعالیت در فضای مجازی است. ارسال این پیام بدین معنا نیست که گیرنده مرتکب جرمی شده و حتی اثبات کننده این نیست که مخاطب پیام در فضای مجازی محتوایی در رابطه با اعتراضات اخیر منتشر کرده است. به هر حال، این پیام‌ها ارزش و اعتبار قانونی ندارند و دادگاه نمی‌تواند کسی که این پیام را دریافت کرده است، محکوم کند. ضمنا این پیام‌ها را پلیس فتا خارج از حیطه صلاحیت قانونی خود ارسال می‌کند، چون پلیس فتا قانونا حق تذکر به شهروندان را ندارد. 

بعد از دستگیری، چطور از خودمان دفاع کنیم؟

سوال: من با برادرم و تعدادی از دوستان دیروز به تظاهرات رفتیم. دو مامور به ما حمله کردند و با باتوم زدند و می‌خواستند ما را دستگیر کنند که چهار نفری ریختیم سرشان و آن‌ها را کتک زدیم و بعد فرار کردیم. در آن اطراف خیابان دوربینی نبود. می‌خواستم بدانم اگر بعدها شناسایی شویم، چه‌طور باید از خودمان دفاع کنیم؟

پاسخ: در مرحله اول باید ببینید چه مدارکی علیه شما وجود دارد. اگر مدارک به صورت قطعی ثابت نکردند که شما مرتکب شده‌اید، بهتر است موضوع را انکار کنید و بگویید اطلاعی ندارید. اما اگر دوربین‌ها به هنگام درگیری با مامور تصویر شما را برداشته باشند، باید در قالب «دفاع مشروع» از خودتان دفاع کنید؛ یعنی این که بگویید علی‌رغم این که شما مرتکب خشونتی نشده و به جایی آسیب نرسانده‌اید، ماموران به شما آسیب زده‌اند و برای رفع خطر از خودتان دفاع کرده‌اید. این به اصطلاح دفاع مشروع گفته می‌شود. 

آیا باید به تماس‌های اداره اطلاعات پاسخ دهم؟

دو روز پیش من را احضار کردند به اداره اطلاعات به خاطر شرکت در تظاهرات. به اصرار خانواده رفتم و در آن‌جا از من تعهد گرفتند که دیگر نباید فعالیتی داشته باشم. بعد آمدم خانه و در اینستاگرام چند پست گذاشتم. دوباره زنگ زدند که جواب ندادم. سوالم این است که آیا صلاح هست که جواب دهم یا نه؟ اگر دوباره احضارم کردند، به نظرتان بروم؟ اصلا کارشان قانونی است؟

پاسخ: خدمت‌تان عرض شود که اولا احضار تلفنی قانونی نیست و شما به هیچ‌وجه مجبور به پاسخ دادن نیستید و الزامی ندارد در صورت احضار مراجعه کنید. توصیه می‌شود در صورت تماس مجدد آن‌ها، به تلفن پاسخ ندهید و اگر پاسخ دادید، عنوان کنید که مراجعه نخواهید کرد. دوما تعهدهایی که نیروهای امنیتی می‌گیرند، ارزش و اعتبار قانونی ندارند و اقرار به جرم محسوب نمی‌شوند؛ یعنی اداره اطلاعات نمی‌تواند با استناد به تعهدنامه، شما را به دادسرا معرفی کند و دادگاه نمی‌تواند این تعهدنامه را دلیلی برای محکومیت قرار دهد.

از پسرم بعد از بازداشت خبر ندارم، چطور پیگیری کنم؟

پسر من را در تظاهرات روز پنج‌شنبه ۳۱ شهریور دستگیر کردند و خبر نداریم کجا است. چه‌طور پی‌گیری کنیم؟

ابتدا به کلانتری محلی که تجمع بوده و فکر می‌کنید پسرتان در آن‌جا دستگیر شده است، بروید و بپرسید که او را به کجا برده‌اند. اگر جواب نگرفتید، باید به اداره اطلاعات یا اطلاعات سپاه بروید، چون در چنین مواقعی این نیروها نیز اقدام به دستگیری می‌کنند. اما در کنار مراجعه به این محل‌ها، به دادسرای شهرستان‌تان مراجعه کنید، زیرا لیست تمامی بازداشت شده‌ها به دادستانی اعلام می‌شود. سعی کنید مرتب پی‌گیری کنید. 

آیا رسانه‌ای کردن بازداشت خواهرم به نفع اوست؟

خواهر من در تظاهرات‌ها دستگیر شده است. بعد از پی‌گیری‌های زیاد، متوجه شدیم در بازداشتگاه سپاه است. می‌خواستم بپرسم آیا رسانه‌ای کردن در این مرحله به نفع خواهرم هست یا به ضررش؟

خدمت‌تان عرض شود که توصیه ما رسانه‌ای کردن است، زیرا یک بازداشت شده گم‌نام معمولا بیشتر در معرض بدرفتاری ماموران قرار می‌گیرد. مشخصات هویتی، زمان و مکان بازداشت، نهاد دستگیر کننده و نحوه بازداشت از جمله مواردی هستند که باید به رسانه‌ها اعلام کنید. رسانه‌ای کردن یک موضوع به هیچ‌وجه جرم نیست و نمی‌توانند خانواده را به بهانه این کار محاکمه کنند.

برای آزادی پدرم وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی گذاشته‌اند، چه کار باید بکنیم؟

پدر من سه روز پیش در تظاهرات دستگیر شده است. برای آزادی او وثیقه ۵۰۰ میلیون تومانی تعیین کرده‌اند اما می‌گویند در بازجویی است و فعلا باید بماند. به نظرتان چه کار باید بکنیم؟

خدمت‌تان عرض شود که در صورت صدور قرار وثیقه، بازپرس موظف است وثیقه معرفی شده را قبول کند. تحت بازجویی بودن دلیلی برای عدم قبولی نیست. بهتر است وثیقه‌گذار به صورت کتبی با معرفی ملک، تودیع وثیقه را به بازپرس اعلام کند. هم‌چنین بهتر است مراتب به دادستان اطلاع داده و در صورت مقاومت مقامات دادسرا، حتما شکایتی از بازپرس در دادسرای انتظامی قضات انجام شود. 

چه مسایلی را برای شرکت در نظاهرات باید رعایت کنم؟

من تصمیم گرفته‌ام که در تظاهرات‌ها شرکت کنم، چون واقعا نمی‌توانم بی‌تفاوت باشم. فقط می‌خواهم بدانم چه مسایلی را باید رعایت کنم که اگر دستگیر شدم، حداقل بتوانم در دادگاه از خودم دفاع کنم و با کمترین هزینه مواجه شوم؟

اول این که به اطرافیان خود بگویید که به تظاهرات می‌روید. دوما با خود تلفن ببرید اما محتواهایی که می‌توانند دردسرساز باشند را پاک کنید. هم‌چنین از اکانت‌های شبکه‌های اجتماعی خودتان در تلفنی که به همراه دارید، خارج شوید، چون در صورت دستگیری، تلفن شما هم توقیف می‌شود و در صورت دسترسی نیروهای امنیتی به اکانت‌ها، می‌توانند مدارکی علیه شما پیدا کنند. سوما بعد از دستگیری، ممکن است به منزل یا محل کارتان بروند، بنابراین اشیایی هم‌چون رایانه، گوشی تلفن و دوربین عکاسی را از این محل‌ها خارج کنید. سعی کنید در حین تظاهرات، به یکی از اطرافیان لوکیشن خود را ارسال کنید. در صورت دستگیری، حتی‌المقدور هیچ چیزی را امضا و اقرار نکنید. تا جایی که می‌توانید، انکار کنید. سعی کنید صورت خود را حین تظاهرات بپوشانید. موفق باشید.

آیا از طریق فیلم و عکس می‌توانند معترضان را دستگیر کنند؟

ما خانوادگی دیروز پنج‌شنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ رفتیم تظاهرات. تعدادی مامور از ما عکس و فیلم گرفتند اما نتوانستند ما را بگیرند. الان می‌ترسیم که بیایند خانه و ما را دستگیر کنند. آیا این امکان وجود دارد؟

نیروهای امنیتی در همه تظاهرات‌ها اقدام به عکس‌برداری و فیلم‌برداری می‌کنند. این به آن معنا نیست که هر شخصی که در تصاویر است را در آینده دستگیر خواهند کرد و از لحاظ عملی هم این امکان وجود ندارد. به هر حال، اگر زیاد نگران هستید، می‌توانید چند روزی در محل دیگری به جز منزل‌تان اقامت کنید. اگر به هر ترتیب پرونده‌ای علیه شما تشکیل شد و فیلم‌ها به عنوان مدرک ارایه شدند، قضیه را انکار کنید و بگویید آن‌جا محل تردد شما بوده است.

آیا می توانم از ماموران به دلیل ضرب و شتم شکایت کنم؟

من روز پنج‌شنبه ۳۱ شهریور ۱۴۰۱ در تظاهرات بودم. چند مامور من را کتک زدند و بینی و پیشانی‌ام شکسته و پاهایم کبود شده‌اند. الان هم در بیمارستان هستم. آیا می‌توانم شکایت کنم با توجه به این‌که نام مامورها را نمی‌دانم و فقط می‌دانم از یگان ویژه بوده‌اند؟

بله شما حق شکایت دارید. اولا از بیمارستان یک گواهی معاینه بگیرید که جراحات وارده در آن ثبت شود. در اسرع وقت یک شکایت‌نامه تنظیم کنید. محل، تاریخ و ساعت دقیق حادثه را بنویسید. لزومی ندارد که در این مرحله نام ضاربان در شکواییه قید شود، به طور کلی بنویسید ماموران یگان ویژه مستقر در محل فلان. آن گواهی را هم ضمیمه شکواییه کرده و از طریق دفاتر خدمات قضایی ارسال کنید. بعد از تعیین شعبه، به بازپرسی بروید و تقاضا کنید که شما را به پزشکی قانونی معرفی کنند.

آیا جواب ندادن به تماس اطلاعات سپاه جرم است؟

من یک دختر ۲۲ ساله هستم و در شبکه‌های اجتماعی فعالیت دارم. سپاه شهرستان‌مان دوبار به پدرم زنگ زده است که بچه‌ات را بیار تحویل بده. می‌خواستم بدانم اگر من نروم، آیا برای پدرم مشکلی ایجاد می‌شود؟ نرفتن خودش جرم مستقلی است؟

قانونا این موضوع ارتباطی با پدرتان ندارد و اگر شما مراجعه نکنید، نمی‌توانند او را دستگیر کنند. اگر زیاد نگران هستید، می‌توانید چند وقتی به مکان دیگری بروید. بهتر است پدرتان جواب آن‌ها را ندهد. مراجعه نکردن و یا مخفی شدن به هیچ وجه جرم نیست. ضمنا احضار تلفنی توسط سپاه غیرقانونی است. 

 

 

 

 

ثبت نظر

اخبار

بازداشت صدها معترض از جمله ۴۳ فعال دانشجویی و سیاسی در ایران

۱ مهر ۱۴۰۱
خواندن در ۲ دقیقه
بازداشت صدها معترض از جمله ۴۳ فعال دانشجویی و سیاسی در ایران