شایا گلدوست
من، «شایا گلدوست»، زن ترنس و کنش‌گر جامعه رنگینکمانی، هر هفته دوشنبه در اینستاگرام «ایران‌وایر» با یکی از اعضای جامعه رنگینکمانی درباره مسایل و مشکلات مربوط به این قشر گفت‌وگو می‌کنم. مهمان این برنامه «محمد‌رسول یادگارفرد» دارای مدرک دکترای روانشناسی از دانشگاه بدفورد‌شایر انگلستان است و درباره کتاب تازه تالیف او با عنوان «مقدمه‌ای بر روش کار با اقلیت‌های جنسی و جنسیتی» صحبت می‌کنیم.
جامعه رنگینکمانی در ایران، برای مراجعه به روانشناس و روانپزشک آگاه، با محدودیت‌های زیادی روبرو است. بسیاری از مشاوران و روانشناسان تخصص لازم در مورد مسائل جنسی و جنسیتی را نداشته و یا اینکه در انجام وظیفه حرفه‌ای و انسانی خود درگیر تعصبات و عقاید فرهنگی، مذهبی و قانونی مرسوم در جامعه هستند. از این‌رو، اکثر اعضای جامعه رنگینکمانی تجربه خوبی از مراجعه به مشاور و روانشناس ندارند.
خشونت کلامی، توهین، تمسخر، تبعیض، تعرض جنسی، عدم احساس امنیت جسمی و روانی و ناکارآمد بودن جلسات مشاوره از جمله تجربیاتی است که این افراد در مراجعات خود به روانشناسان با آن مواجه می‌شوند. ناگفته نماند که هستند روانشناسان و روانپزشکانی که در محیط فرهنگی و قانونی جامعه ایران، وظیفه حرفه‌ای و انسانی خود را به درستی انجام می‌دهند، اما متاسفانه تعداد آنها انگشت‌شمار است.
اکثر روانشناسان و روانپزشکان در داخل ایران مرجع و راهنمایی برای روش کار با افراد رنگینکمانی ندارند. از سویی دیگر، هیچ قانونی برای حمایت از این افراد در صورت بروز تخلف از سوی روانشناسان و روانپزشکان وجود نداشته که این امر زمینه تبعیض و عدم دسترسی به حقوق برابر در جلسات مشاوره را افزایش می‌دهد.
«دکتر محمد‌رسول یادگارفرد»، در کتاب خود با عنوان «مقدمه‌ای بر روش کار با اقلیت‌های جنسی و جنسیتی» سعی کرده است تا مراجعان رنگینکمانی را با حقوق خود در جلسات مشاوره و همچنین روانشناسان و مشاوران را با وظایف خود در مقابل این مراجعان بیشتر آشنا کند. او درباره این کتاب و هدف از انتشار آن بیشتر توضیح می‌دهد:
«این کتاب اختصاصا به زبان فارسی و در دو جلد توسط انتشارات مهری در لندن منتشر شده است. از زمانی که کار خود را شروع کردم، موضوع این کتاب دغدغه فکری من بوده است و علاوه بر این، از مراجعان ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس خودم نیز، از تجربیات تلخ‌شان در مراجعه به مشاور و روانشناس بسیار شنیده بودم. همچنین پژوهش‌هایی که انجام می‌دادیم و یا مطالعه می‌کردیم، نشان دهنده لزوم انتشار چنین کتابی بود. فکر می‌کنم حتی اگر من هم این کتاب را نمی‌نوشتم، این کتاب در حال نوشته می‌شد. در هر صورت از زمانی که ما با جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس آشنا شدیم، این موضوع که روانشناسان و روانپزشکان چطور با این قشر کار می‌کنند، بسیار اهمیت داشته است.
کتاب در واقع یک کتاب تحقیقی پژوهشی است و در تالیف آن از سه منبع استفاده شده است. منبع اصلی این کتاب، تحقیق‌ها و پژوهش‌هایی است که در خارج از ایران انجام شده و بخش بزرگی از این کتاب ترجمه منابع و مقالات مرتبط با موضوع کتاب است. بخش دیگر مربوط به تحقیقاتی است توسط پژوهشگران ایرانی انجام شده است که متاسفانه تعداد آنها بسیار کم است و بخش سوم نیز تحقیقات و پژوهش‌های شخصی من است، بعلاوه نمونه‌های بالینی. در واقع بخش بسیار مهم کتاب بررسی همین نمونه‌های بالینی است.
کتاب از سه فصل اصلی تشکیل شده است. بخش اول توضیحات کاملی درباره مباحث پایه‌ای مانند، جنس، جنسیت، گرایش جنسی، هویت و بیان جنسیتی و…است. فصل دوم اختصاص داده شده است به درمان و درمانگر. در بخشی از این فصل به صورت کامل به «تغییر درمانی» که روشی غیرعلمی و غیر‌انسانی برای تغییر گرایش جنسی و یا هویت جنسیتی افراد است می‌پردازد و تاکید می‌کند که این روش روشی منسوخ است. علاوه‌بر این، به تقابل دین و باورهای دینی با تنوع جنس، جنسیت و گرایش جنسی در انسان‌ها می‌پردازد، موضوعی که بسیاری از روانشناسان و روانپزشکان در انجام وظیفه حرفه‌ای خود با آن مواجه هستند.
در فصل سوم نیز درباره مراجع‌کنندگان و مسائل و مشکلاتی که اختصاصا جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس با آنها مواجه هستند مفصل صحبت شده است. در آخر‌کتاب، بخشی به واژه‌نامه‌ها اختصاص داده شده است، واژه‌هایی که ما در گفتمان‌های جنسی و جنسیتی بسیار به آن نیاز داریم.
از مهمان برنامه پرسیدم به عنوان یک روانشناس، شرایط جامعه رنگینکمانی ایرانی را در مقایسه با گذشته چطور‌می‌بینید و عمده مشکلات و مسائلی که این قشر را در معرض خشونت و تبعیض قرار می‌دهد را چه می‌داند؟
شرایط جامعه رنگینکمانی در ایران شاید در مقایسه با ده سال پیش کمی بهتر باشد، آن هم به دلیل فعالیت‌‌های اعضای این جامعه است، در فضایی که استفاده از کلمه جنس و جنسیت خود تابویی بزرگ است. اما این به این معنا نیست که این افراد سرکوب و خشونت و آسیب را تجربه نمی‌کنند. ما به عنوان افراد آگاه در این حوزه مسئولیت‌های حرفه‌ای داریم که می‌بایست به آنها پایبند باشیم.
من خودم را یک اکتیویست نمی‌دانم، اما به عنوان یک روانشناس، یکی از مسئولیت‌های من آگاهی‌سازی است. متاسفانه در حوزه روانشناسی تغییرات چشم‌گیری از سال‌ها پیش صورت نگرفته است و یکی از دلایل آن عدم آموزش لازم به افرادی است که در دانشگاه‌ها در رشته روانشناسی مشغول به تحصیل هستند.
دلایلی که باعث شده‌اند تا به بن‌بست گفتمان علمی درباره موضوعات جنسی و جنسیتی در ایران برسیم به صورت فهرست وار عبارت است از:
- بن‌بست گفتمان علمی به دلیل عدم به رسمیت شناختن موجودیت افراد جامعه ال‌جی‌بی‌تی‌کیو‌پلاس از سوی حکومت.
- قانون نگو و نپرس، که درباره بسیاری از مسائل وجود دارد.
- منع دینی و قانونی.
- عدم احساس نیاز به صحبت درباره موضوعات جنسی و جنسیتی با این توجیه که شرع و قانون قبلا درباره آن صحبت کرده است.
- اولویت ندادن به صحبت درباره جامعه رنگینکمانی به دلیل مشکلات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی در کشور.
- ترس از برچسب‌ها و انگ‌های اجتماعی.
- ترس از برچسب‌های قانونی و ترس از عواقب آن.
- نبود منابع کافی و تحقیقات علمی.
- سو‌گیری‌‌های فرهنگی
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر