زنان تاثیرگذار ایران؛ دولت نیک‌منش

«ایران‌وایر»، اولین جلد از کتاب «زنان تاثیرگذار ایران» را منتشر کرد. این کتاب، روایت صد زنی است که بر پیرامون خود، جامعه، علم، هنر، سیاست، فرهنگ، ورزش، اقتصاد و تکنولوژی تاثیر گذاشته‌اند، از موانع نظام نابرابر جنسیتی نهراسیده‌اند و مسیری را برای رشد و دستیابی زنان ایران به حق برابر انسانی خویش هموار کرده‌اند. انتخاب‌کنندگان این فهرست، مخاطبانی هستند که باور دارند از این زنان تاثیر گرفته‌اند. 

ما در جلدهای بعدی، به خدمات دیگر زنان ایرانی که در این مبارزه سهم داشته‌اند هم می‌پردازیم. شما هم می‌توانید در این انتخاب سهیم شوید، نظرات خود را برای ما بفرستید و اگر اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری دارید، با ما در میان بگذارید. این نسخه دیجیتال است و تاثیر نظرات و پیشنهادات خود را می‌توانید در نسخه چاپی که در ماه آبان منتشر خواهد شد، ببینید.

به‌علاوه، جلد دوم کتاب با نام‌هایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که به‌نظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمی‌بینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار می‌دانید را برای ما به ایمیل [email protected]  بفرستید.

فراموش نکنید که مجموعه کتاب‌های «زنان تاثیرگذار ایران»، برپایه انتخاب‌های شما گردآوری می‌شوند و منتخبان‌تان می‌توانند در هر عرصه‌ای، از فرهنگ، علم، آموزش، پژوهش و کنشگری گرفته تا هنر، ورزش، فعالیت‌های خیریه، سیاست، تکنولوژی، کارآفرینی، نوآوری، اقتصاد و ادبیات، گام‌های موثری برداشته باشند.

«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را می‌توانید از این لینک دانلود کنید»

***

«دولت نیک‌منش»، از زرتشتیان ایران، یکی از نخستین قهرمانان رشته‌های ورزشی والیبال و دومیدانی زنان کشور و نخستین زن ایرانی دارای مدرک دکترای تربیت‌بدنی، در سال ۱۳۱۳ در شهر یزد متولد شد.

او یکی از چهار فرزند «شهریار ماونداد نیک‌منش خرمشاهی» و «مروارید خدایار هوختی جوپاری کرمانی» بود. دو برادر به نام‌های «پرویز» و «خدایار» و یک خواهر هم به نام «کیان‌دخت» داشت.

دولت نیک‌منش دوره‌ی ابتدایی را در دبستان «گیو» و متوسطه را در دبیرستان «انوشیروان دادگر» گذراند. همزمان‌ به فعالیت‌های ورزشی در دبیرستان مشغول و موفق به دریافت مدال نقره و طلا برای مدارس زرتشتی شد.

او از نخستین زنانی بود که در ایران لیسانس تربیت بدنی گرفت و در دبیرستان «نوربخش» به تربیت تیم ورزشی پرداخت و پس از هشت سال از وزیر وقت نشان «خدمت ورزشی» دریافت کرد.

نیک‌منش پس از آن به «دانشگاه تهران» رفت و علاوه بر این‌که در رشته‌ی تربیت بدنی تحصیل کرد، فوق‌لیسانس جامعه‌شناسی هم گرفت. او پس از ۱۶ سال خدمت، در سال ۱۳۵۰ به عنوان دانشجوی بورسیه برای تحصیل عازم واشنگتن شد. شهریور ۱۳۵۸، هنگامی که پس از چهار سال و نیم به ایران بازگشت، نخستین زن ایرانی بود که مدرک دکترای تربیت‌بدنی داشت.

در مورد پیشینه‌ی کاری‌ نیک‌منش می‌توان به عضویت هیأت‌علمی دانشگاه تهران، سرپرستی ورزش دانشکده‌های مختلف این دانشگاه، عضویت در تیم ملی دومیدانی، قهرمانی پرتاب دیسک کشور، عضویت در تیم ملی والیبال، مشاور، داور و مربی فدراسیون‌های والیبال و دومیدانی اشاره کرد.

دولت نیک‌منش نخستین زن داور داخلی و بین‌المللی کشور هم بود که کار داوری مسابقات والیبال زنان را انجام می‌داد.

به گفته‌ی خودش، از همان روزهایی که دانش‌آموز بود و والیبال بازی می‌کرد، قهرمان پرتاب دیسک و وزنه‌ی کشور هم بود و برای کلاس‌های پایین‌تر معلمی می‌کرد.

دولت نیک‌منش جزو پنج دختری بود که نخستین لیسانسه‌های تربیت بدنی در ایران بودند. او به مدت هشت سال در آموزش و پرورش و ۲۳ سال در دانشگاه تهران تدریس کرد و در سال ۱۳۸۰ استاد بازنشسته‌ی این دانشگاه شد.

دولت‌ نیک‌منش بهمن‌ ۱۳۸۸ به عنوان چهره‌‌ی ماندگار از سوی «انجمن زرتشتیان تهران» برگزیده شد. هم‌اکنون از او عکس‌ها، کاپ‌ها و مدال‌های مسابقه‌ها، روزهای داوری و سال‌ها تدریس برجای مانده که از یادگارهای ارزشمند تاریخی و از افتخارات جامعه‌ی زرتشتی است.

نیک‌منش در سال‌های آخر عمر در تنهایی و بی‌خبری همراه خواهرش در خانه‌ای قدیمی حوالی میدان «انقلاب» سکونت داشت و دچار بیماری آلزایمر شده بود. او چندی قبل از درگذشت، از بی‌اعتنایی مسئولان ورزش ابراز گلایه کرد.

دولت نیک‌منش نخستین زن پیش‌کسوت دومیدانی ایران و استاد زرتشتی دانشگاه تهران در ۸۳‌سالگی، در روز پنجشنبه ۳۰ آذر ۱۳۹۶ بر اثر بیماری در خانه‌ی‌ سالمندان زرتشتی درگذشت.