«ایران‌وایر»، اولین جلد از کتاب «زنان تاثیرگذار ایران» را منتشر کرد. این کتاب، روایت صد زنی است که بر پیرامون خود، جامعه، علم، هنر، سیاست، فرهنگ، ورزش، اقتصاد و تکنولوژی تاثیر گذاشته‌اند، از موانع نظام نابرابر جنسیتی نهراسیده‌اند و مسیری را برای رشد و دستیابی زنان ایران به حق برابر انسانی خویش هموار کرده‌اند. انتخاب‌کنندگان این فهرست، مخاطبانی هستند که باور دارند از این زنان تاثیر گرفته‌اند.
ما در جلدهای بعدی، به خدمات دیگر زنان ایرانی که در این مبارزه سهم داشته‌اند هم می‌پردازیم. شما هم می‌توانید در این انتخاب سهیم شوید، نظرات خود را برای ما بفرستید و اگر اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری دارید، با ما در میان بگذارید. این نسخه دیجیتال است و تاثیر نظرات و پیشنهادات خود را می‌توانید در نسخه چاپی که در ماه آبان منتشر خواهد شد، ببینید.
به‌علاوه، جلد دوم کتاب با نام‌هایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که به‌نظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمی‌بینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار می‌دانید را برای ما به ایمیل [email protected] بفرستید.
فراموش نکنید که مجموعه کتاب‌های «زنان تاثیرگذار ایران»، برپایه انتخاب‌های شما گردآوری می‌شوند و منتخبان‌تان می‌توانند در هر عرصه‌ای، از فرهنگ، علم، آموزش، پژوهش و کنشگری گرفته تا هنر، ورزش، فعالیت‌های خیریه، سیاست، تکنولوژی، کارآفرینی، نوآوری، اقتصاد و ادبیات، گام‌های موثری برداشته باشند.
«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را می‌توانید از این لینک دانلود کنید»
***
نام «مهرانگیز کار»، حقوق‌دان و فعال حقوق بشری، یادآور کنفرانس برلین است، کنفرانسی با عنوان «ایران بعد از انتخابات» با شرکت شماری از چهره‌های حقوق بشری و نویسنده که در دوره‌ی اصلاحات در سال ۲۰۰۰ در برلین برگزار شد و جمع کثیری از گروه‌های مختلف مخالفان جمهوری اسلامی را برای افشاکردن موارد متعدد نقض حقوق بشر، سرکوب، شکنجه و کشتار مخالفان و منتقدان نظام در محل برگزاری این کنفرانس گرد آورد. مهرانگیز کار پیش و پس از این کنفرانس از طریق انتشار کتاب، نگارش مقالات و بر عهده گرفتن وکالت متهمان در پرونده‌های جزایی و مدنی تلاش‌های زیادی در اصلاح ساختارهای اجتماعی و حقوقی ایران داشته است.
جمهوری اسلامی به حضور و اعتراض مخالفان خود در میان و حاشیه‌ی این کنفرانس واکنش تندی نشان داد و با پخش مستندی از سیمای جمهوری اسلامی پرونده‌ی قطوری برای شرکت‌کنندگان این کنفرانس ترتیب داد. مهرانگیز کار پس از بازگشت از این کنفرانس، به اتهام اقدام عليه امنيت ملی، در ایران بازداشت شد. در همین سال سازمان بین‌المللی دیده‌بان حقوق بشر جایزه‌ی Hellman/Hammett را به عنوان نویسنده‌ای که در معرض شکنجه‌ی سیاسی است به او اهدا کرد.
مهرانگیز کار در ۱۸ مهر ۱۳۲۳ در اهواز متولد شد. او از دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد و وکالت را در کنار نویسندگی و روزنامه‌نگاری پیشه‌ی خود کرد. مهرانگیز پیش از انقلاب سال ۵۷ با چاپ مقالاتی در نشریات به عنوان منتقد و تحلیل‌گر شناخته می‌شد؛ مجلهی «فردوسی»، «کیهان» و روزنامه‌ی «رستاخیز» مطلب‌هایی از او را در حوزه‌ی اجتماعی ایران و سیاست خارجی منتشر می‌کردند.
چاپ این مقاله‌ها به همراه عکسی از مهرانگیز کار با موهای کوتاه و همچنین همراه‌نشدن او با فرمان اعتصاب مطبوعات «آیت‌الله خمینی» و ادامه‌ی انتشار مجله فردوسی زمینه‌ی نگارش مقالاتی درباره‌ی «فساد اخلاقی»اش را در روزنامه‌ی کیهان پس از انقلاب فراهم کرد. او که در سال‌های پایانی دهه‌ی ۱۳۴۰ خورشیدی با «سیامک پورزند»، روزنامه‌نگار و فعال فرهنگی ایرانی، ازدواج کرده بود سال‌ها بعد با یادآوری عدم همراهی خود با جریان انقلاب در ایران می‌نویسد که او و چند نفر دیگر «تصور» می‌کردند با ادامه‌ی انتشار مجلهی فردوسی و مقالات «مهدی بهار» درباره‌ی حکومت ولايت فقيه می‌توانند «انقلاب را که به بیراهه می‌رفت» به راه آورند.
پس از انقلاب ۱۳۵۷ او، علاوه بر نقد و تحلیل حوزه‌های سیاست و اجتماع، به طرح و پرداخت مسائل حقوقی و قانونی در حوزه‌ی زنان روی آورد، آن‌ها را به چالش کشید و همزمان وکالت متهمان در دادگاه‌های مدنی و جزایی ایران را نیز به عهده گرفت.
مهرانگیز کار که سه ماه پیش از انقلاب سال ۵۷ پروانه‌ی وکالت خود را دریافت کرده بود پس از انقلاب به سختی توانست به عنوان یک وکیل مدافع زن به دادگاه‌های جزایی و مدنی راه پیدا کند. او در توصیف آن روزها فضا را «ضد زن» و «ضد وکیل» توصیف می‌کند، فضایی که او را ناچار می‌کرد تا به گفته‌ی خودش هویتی را مخفی کند که تا پيش از ۲۲ بهمن در مقاله‌ها، و با «آرایش موهای کوتاه»، «طرز لباس‌پوشيدن» و «مراوده‌ی آزادانه و رفيقانه با مردان» شکل گرفته بود و به آن می‌باليد.
او که توانسته بود به عنوان وکیل تسخیری به دادگستری راه پیدا کند، به گفته‌ی خودش، با خواندن پرونده‌ها تصمیم به «افشاگری قانون» گرفت. آشنایی او با «شهلا لاهیجی»، نویسنده و ناشر، مقدمه‌ی تألیف کتاب‌های زیادی به قلم او شد؛ «فرشته‌ی عدالت و پاره‌های دوزخ»، «پژوهشی در هویت تاریخی زنان ایران»، «زنان در بازار کار ایران» و «بچه‌های اعتیاد» از جمله آثاری بود که او در سال‌های ابتدایی دهه‌ی ۱۳۷۰ از سوی انتشارات روشنگران به بازار کتاب ایران فرستاد. در همین دوران، مقالاتی پیرامون بحث‌های قانونی درباره‌ی حقوق زن در ماهنامه‌ی زنان نیز منتشر می‌کرد.
«ماهنامه زنان» به مدیرمسئولی «شهلا شرکت» در کنار نشریاتی چون «کیان»، «آدینه»، «پیام امروز»، «ایران فردا»، «دنیای سخن» و «جامعه‌ی سالم» از نشریه‌های جریان روشنفکری ایران بود و مسئولان مجله آن را «تنها ماهنامه‌ی فمینیستی ایران» می‌دانستند. به عقیده‌ی مهرانگیز کار، انتشار این مقالات در کنار جریان‌های دیگر دفاع از حقوق زنان زمینه‌ای فراهم کرد تا «برخی فقها به دفاع از اسلام، عليه قوانين ضد حقوق زن موضع‌گيری کنند و بحث‌هايی مانند پویایی فقه، اجتهاد و تفاسير روزآمد از اسلام را گسترش دهند.»
او در دوران ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی زیر نامه‌ای را امضا کرد که ۱۳۴ نفر از نویسندگان سکولار ایرانی بر ضد سانسور تهیه و در سطح جهان انتشار دادند. او در این دوران نیز در ماهنامه‌ی زنان بسیار فعال بود و در آن با مقالاتی انتقادی به افشاگری درباره‌ی قانون و تبعیض‌های جنسیتی می‌پرداخت.
با روی کار آمدن دولت اصلاحات او بیش از پیش به نوشتن در مسیر دغدغه‌های خودش روی آورد، نوشته‌هایی که به گفته‌ی او، «افشاگری قوانین ضدبشری» بودند و موجب شدند برخی مطبوعات او را به «ترویج فحشا، جاسوسی و ترویج فرهنگ مبتذل غربی» پیاپی و به صورت سیستماتیک محکوم کنند. در همان دوران، وقتی مهرانگیز کار تقاضای اخذ مجوز برای تأسیس «مرکز پژوهش و مطالعات و انتشارات زنان» را به دولت خاتمی ارائه داد، با رد صلاحیت او، برای این مرکز پژوهش مجوز صادر نکردند.
در فروردین ماه ۱۳۷۹ او برای شرکت در کنفرانس «ایران بعد از انتخابات» به برلین رفت. این کنفرانس از سوی بنیاد «هاینریش بل»، وابسته به حزب سبز آلمان، برگزار می‌شد و قرار بود، به بهانه‌ی پيروزی اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس ششم شورای اسلامی، تعدادی از فعالان سیاسی و نویسندگان نزدیک به این جناح در آن شرکت و آينده‌ی اصلاحات در ایران را بررسی کنند. مهرانگیز کار در این کنفرانس به عنوان اولین سخنران از لزوم اصلاح قانون اساسی در راه رسیدن به اصلاحات حرف زد. این کنفرانس که حاشیه‌های زیادی به همراه داشت، از یک سو مورد مخالفت و اعتراض بسیاری از گروه‌های اپوزیسیون خارج از کشور قرار گرفت و از سوی دیگر در داخل با واکنش برخی جریان‌ها و روزنامه‌ها نظیر «کیهان» مواجه شد.
مهرانگیز کار در بازگشت به ایران مورد بازجویی قرار گرفت و مدت دو ماه را در زندان اوین سپری کرد. او که به‌واسطه‌ی فشارهای بین‌المللی آزاد شد در جریان محاکمه‌اش در شعبه‌ی سوم دادگاه انقلاب اسلامی به چهار سال زندان محکوم شد. پس از آن به حکم دادگاه اعتراض کرد و برای طی مراحل درمان بیماری سرطان سینه با کمک دولت هلند از کشور خارج شد.
همان زمان سیامک پورزند، همسر او، در جریان بازداشت تعدادی از روشنفکران، روزنامه‌نگاران، مدیران سایت‌های خبری و وبلاگ‌نویسان بازداشت و پس از پخش اعترافات تلویزیونی در دادگاهی غیرعلنی به ۱۱ سال زندان محکوم شد. مهرانگیز کار این اعترافات را «اقاریری» می‌خواند که «با شکنجه اخذ شده بود.» او تشریح کرد: «[این اقاریر] در بسياری موارد برحسب خواست بازجويان مستقر در زيرزمين اداره‌ی اماکن در سال ۱۳۸۰ عليه من بوده تا با اين شگرد ضمن ايجاد پرونده‌های ساختگی، راه بازگشت به ايران را بر من و فرزندانم ببندند.» مهرانگیز، پس از پخش اقاریر اجباری همسرش از صدا و سیمای جمهوری اسلامی، ممنوع‌القلم و تمام مجوزهای چاپ کتاب‌هایش باطل شد، کتاب‌هایی که دیگر تجدید چاپ نمی‌شوند و در دسترس نیستند.
پس از قتل‌های زنجیره‌ای، مهرانگیز کار به عنوان عضو هیأت‌مدیره‌ی موقت کانون نویسندگان ایران انتخاب شد. او در سال ۲۰۰۰ جایزه‌ی انجمن بین‌المللی قلم هلند (Novib/PEN) را به عنوان نویسنده‌ای که آزادی خود را به دلایل سیاسی و عقیدتی از دست داده، جایزه‌ی Donna Dell’anno انجمن Consiglio regionale della Valle d'Aosta یا به فرانســـــوی Conseil de la Vallée ایتالیا را برای ادامه‌ی مبارزه در راه آزادی و دفاع از حقوق زنان و جایزه‌ی «لطیفه یارشاطر» انجمن مطالعات ایرانی امریکا را برای تألیف بهترین کتاب سال درباره‌ی زنان ایرانی به دست آورد.
او سال ۲۰۰۱ جایزه‌ی «آزادی نوشتن» انجمن قلم نیوانگلند (ماساچوست امریکا) را به عنوان نویسنده‌ای که با ظلم و بی‌رحمی مبارزه کرده است تا صدایش شنیده شود به دست آورد.
سال ۲۰۰۲ «انستیتوی حقوق بشر حقوق‌دانان بوردو» و «اتحادیه‌ی وکلای اروپا» جایزه‌ی بین‌المللی حقوق بشر را به عنوان وکیل فعال در زمینه‌ی حقوق انسانی زنان به او داد. مهرانگیز کار در سال ۲۰۰۴ نیز جایزه‌ی حقوق بشر سالانه‌ی سازمان «Human Rights First» را به دست آورد. او در سال ۱۳۵۵ در ایران نخستین جایزه‌ی نویسندگی خود را دریافت کرد: «جایزه‌ی فروغ فرخزاد، به عنوان بهترین مقاله‌نویس». مهرانگیز کار در ایران ۱۶ کتاب منتشر کرد که می‌توان «رفع تبعیض از زنان»، «خشونت علیه زنان در ایران»، «مشارکت سیاسی زنان»، «نخل های سوخته» و «نظام حقوقی خانواده در ایران» را از جمله مهم‌ترین آثار منتشرشده از او دانست. به علاوه، او پس از خروج از ایران کتاب‌هایی چون «ایمان به‌خون‌آلوده»، «قانون‌گذاری در ایران»، «خانه‌ی نرگس»، «یخ، کافه، مهتاب»، «گردنبند مقدس» و «شورش: روایتی زنانه از انقلاب ایران» را منتشر کرده است. او به زبان انگلیسی نیز مقالات متعددی به رشته‌ی تحریر درآورده و کتاب «عبور از خط قرمز» (Crossing the Red Line) را نیز در فهرست طولانی آثار منتشر شده خود دارد.
او در ۷۸سالگی همچنان فعال و باانگیزه است. در سال ۲۰۲۰ مهرانگیز کار همراه با ۱۳ کنشگر زن خارج از کشور با انتشار نامه‌ای از بیانیه‌ی زنانی که خواستار استعفای «سیدعلی خامنه‌ای» از مقام رهبری شده بودند حمایت کرد.
از بخش پاسخگویی دیدن کنید
در این بخش ایران وایر می‌توانید با مسوولان تماس بگیرید و کارزار خود را برای مشکلات مختلف راه‌اندازی کنید
ثبت نظر