بحران آب در ایران؛ عامل فرونشست بزرگراه آزادگان، سرقت لوله آب بود

رییس شورای شهر تهران در حاشیه جلسه این شورا، اعلام کرد علت فرونشست بزرگراه آزادگان متفاوت از دیگر فرونشست‌ها و به‌دلیل «سرقت لوله آب» بوده است.

دو ماه قبل، رسانه‌های ایران از فرونشست بخشی از بزرگراه آزادگان در لاین تندرو خبر داده و ابعاد آن را ۶×۶ به عمق یک و نیم متر تخمین زده بودند.

فرونشست در بزرگراه‌ آزادگان به گفته «میثم مظفر»، رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران، بحرانی است و می‌تواند به تلفات جانی گسترده و سقوط خودروها در آن منجر شود.

با این‌همه، «مهدی چمران» گفته است که «فرونشست‌های دیگر به‌دلیل استفاده زیاد از آب‌های زیرزمینی است، اما فرونشست بزرگراه آزادگان به خاطر سرقت لوله آب اتفاق افتاده است.»

به گفته میثم مظفر، شهرداری منطقه فرونشست عظیم رخ داده در بزرگراه آزادگان را «به‌صورت موقت با ۱۲ میکسر بتن پر کرده است»، اما ممکن است هر لحظه بحرانی با تلفات جانی و تخریب‌های زیرساختی اساسی و غیرقابل جبران رخ دهد.

رییس کمیته بودجه و نظارت مالی شورای شهر تهران از «اشباع و سنگین شدن خاک» به‌عنوان یکی از دلایل نشست لوله و خاک در این بزرگراه نام برد که به‌وضوح منجر به «اعوجاج زمین» در طول گسترده و قابل مشاهده و نیز شکستگی لوله در چند نقطه شده است.

او اظهارات مهدی چمران را نیز تایید کرده و گفته است که علاوه‌بر این علل، در برخی بخش‌های مسیر این  بزرگراه، سرقت «لوله و تجهیزات شهری مربوطه » صورت گرفته است.

مهدی چمران در ادامه سخنان خود گفته است علاوه‌بر «سرقت قطعاتی از پل هوایی، کابل‌های برق و دریچه‌های آب در سطح شهر، شاهد سرقت لوله‌های آب هستیم و لوله‌های برق هم رخ داده است.

پدیده به سرقت رفتن سیم‌های برق و لوله‌های آب یا درپوش‌های سپتیک‌های فاضلاب، طی سال‌های گذشته به‌دلیل گسترش فقر در ایران بسیار تکرار شده است.

زمستان ۱۴۰۰ «رضا اکبری»، معاون سازمان راهداری، از افزایش سرقت از تجهیزات جاده‌های ایران خبر داده و گفته بود چون سارقان از اقشار فقیر جامعه هستند، مجازات آن‌ها عملا ممکن نیست.

این مقام سازمان راهداری هشدار داده بود که سرقت تابلو‌ها و علایم و تجهیزات جاده‌ای در استان‌هایی چون سیستان‌و‌بلوچستان و کرمان و هم در حوالی پایتخت، افزایشی چشم‌گیر داشته است.

تنش‌های آبی و فرونشست زمین در بخش‌های زیادی از ایران از جمله کرمان، دشت اصفهان، قم و سمنان وارد وضعیت بحرانی شده است.

«محمدرضا هاشمی»، استاندار سمنان، از وجود ۶۵۰ کیلومتر ریل راه‌آهن در این استان خبر داده بود که به‌علت «فرونشست زمین در مسیر ریل» نگرانی و تهدید جدی آن را تهدید می‌کند.

مقام‌های اداره‌کل محیط زیست نظرآباد هم گفته بودند در استان البرز، «سالانه تا ٢٣ سانتی‌متر فرونشست زمین» اتفاق می‌افتد.

این در‌حالیست که اگر متوسط نرخ سالانه فرونشست زمین در جهان ۴ میلی‌متر شود، وضعیت در آن منطقه قرمز و بحرانی اعلام خواهد شد. در پایتخت اما شرایط به‌دلیل تمرکز بیشتر جمعیت و دیگر عوامل، بحرانی‌تر است، به‌طوری‌ که به گفته «حسن زحمتکش»، مدیر دفتر حفاظت و بهره‌برداری از منابع آب شرکت آب منطقه‌ای تهران، به‌دلیل شدیدتر شدن بحران فرونشست زمین در مناطق مختلف استان تهران، «پدیده زلزله خاموش» خانه‌های مسکونی را تهدید می‌کند.

به گفته او، در دو بخش جنوب غرب و شرق استان، پدیده فرونشست زمین را به‌‌صورتی جدی‌تر می‌توان دید.

تهران، چهاردانگه، صباشهر، نسیم‌شهر، اسلامشهر، گلستان، شاهدشهر، فردوسیه، وحیدیه، شهریار و ملارد در استان تهران و همچنین ماهدشت در استان البرز، جزو مناطقی‌اند که در این نامه از آن‌ها به عنوان مناطق دارای فرونشست نام برده شده است.

بر‌اساس اظهارات مقام‌‌های رسمی جمهوری اسلامی ۴۹ درصد جمعیت کشور یعنی ۳۹ میلیون نفر از مردم ایران در معرض خطر ناشی از فرونشست زمین هستند.

همچنین براساس آمار سال ۹۵، تعداد کل واحد‌های مسکونی فاقد اسکلت واقع در پهنه‌های فرونشستی زمین، چهار میلیون و ۲۴۰ هزار واحد برآورد شده است.استان‌های تهران، خراسان رضوی و اصفهان دارای بیشترین جمعیت در معرض خطر فرونشست زمین هستند.

ارزیابی‌ها نشان می‌دهند وضعیت کلانشهر اصفهان در مقایسه با سایر شهر‌های کشور بحرانی‌تر است، پیش‌از این «ایران‌وایر» از وضعیت بغرنج فرونشست در منطقه طاهرآباد کاشان خبر داده و نوشته بود که یک شکاف ۷۶ متری در این منطقه تا نزدیکی قم رسیده و منازل مسکونی را در کاشان تهدید می‌کند.