رسول‌اف: باید بین زندان و خروج از ایران یکی را انتخاب می‌کردم

محمد رسول‌اف، کارگردان معترض ایرانی پس از خروج از کشور با انتشار بیانیه‌ای به شرح فشارهای گسترده بر او و عوامل فیلم «دانه انجیر معابد» پرداخت و گفت باید بین زندان و خروج از ایران یکی را انتخاب می‌کرد.

رسول‌اف در این بیانیه که روز ۲۴ اردیبهشت و از مکانی نامشحص در اروپا منتشر کرد نوشت: «حدود یک ماه پیش وکلایم به من اطلاع دادند که حکم هشت سال حبسم در دادگاه تجدیدنظر تایید شده است و در مدت زمان کوتاهی اجرا خواهد شد. با علم به اینکه بزودی خبر فیلم جدیدم منتشر می‌شود، می‌دانستم که بدون شک حکم جدیدی به این ۸ سال اضافه خواهد شد. وقت زیادی برای تصمیم‌گیری نداشتم.»

اشاره محمد رسول‌اف به فیلم «دانه انجیر معابد» است که بدون مجوزهای حکومتی و با بازیگران بدون حجاب اجباری در ایران ساخته شده و قرار است در جشنواره کن نمایش داده شود.

این کارگردان حامی اعتراضات سراسری ایران در بیانیه خود ادامه داد: «باید بین زندان و خروج از ایران یکی را انتخاب می‌کردم. با قلبی پر از اندوه، تبعید را انتخاب کردم. جمهوری اسلامی در شهریور ۱۳۹۶ گذرنامه ام را ضبط کرد، بنابراین مجبور شدم مخفیانه ایران را ترک کنم.»

رسول‌اف در ادامه این بیانیه به احکام ناعادلانه که هنرمندانی مانند او را مجبور به تبعید می‌کند، اشاره کرده و از احکام اعدام که به گفته او جان معترضان و فعالان حقوق مدنی را هدف قرار داده نیز یاد کرده است. رسول‌اف نوشت: «باورش سخت است، اما همین الان که دارم این مطلب را می‌نویسم، توماج صالحی، خواننده جوان رپ در زندان به سر می‌برد و به اعدام محکوم شده است. دامنه و شدت سرکوب به حدی از وحشیگری رسیده است که مردم هر روز منتظر خبر جنایت فجیع دیگری از سمت حکومت هستند. ماشین جنایتکار جمهوری اسلامی به طور مستمر و سیستماتیک حقوق بشر را زیر پا می‌گذارد.»

رسول‌اف یادآوری کرده است که پیش از آنکه نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی از ساخت فیلم او مطلع شوند، تعدادی از بازیگران موفق به ترک ایران شدند و با این حال بسیاری از بازیگران و عوامل فیلم هنوز در ایران هستند و تحت فشار این نهادها قرار دارند: « آنها تحت بازجویی‌های طولانی قرار گرفته‌اند. خانواده برخی از آنها احضار و تهدید شدند. با توجه به حضور در این فیلم، پرونده‌های قضایی برای آنها تشکیل و ممنوع الخروج شدند. به دفتر فیلمبردار هجوم بردند و تمام وسایل کارش را بردند. آنها همچنین از سفر صدابردار فیلم به کانادا جلوگیری کردند. در بازجویی‌های گروه فیلمبرداری، نیروهای اطلاعاتی از آنها خواستند که برای خروج فیلم از جشنواره کن به من فشار بیاورند. آن‌ها در تلاش بودند تا گروه فیلم‌برداری را متقاعد کنند که از داستان فیلم آگاه نبودند و فریب خورده‌اند.»

این کارگردان مخالف جمهوری اسلامی روز گذشته در صفحه اینستاگرام خود با انتشار ویدیوی کوتاهی که به نظر می‌رسد در ارتفاعات ضبط شده است تایید کرد که پس از بارها اتهام و دادگاه و ضبط پاسپورت، توانسته از ایران خارج شود. 

متن کامل بیانیه محمد رسول‌اف که به زبان انگلیسی برای رسانه‌ها ارسال شده به این شرح است.

چند روز پیش، پس از سفری پیچیده و طولانی وارد اروپا شدم.

حدود یک ماه پیش وکلایم به من اطلاع دادند که حکم هشت سال حبسم در دادگاه تجدیدنظر تایید شده است و در مدت زمان کوتاهی اجرا خواهد شد. با علم به اینکه بزودی خبر فیلم جدیدم منتشر می‌شود، می‌دانستم که بدون شک حکم جدیدی به این ۸ سال اضافه خواهد شد. وقت زیادی برای تصمیم‌گیری نداشتم. 

باید بین زندان و خروج از ایران یکی را انتخاب می‌کردم. با قلبی پر از اندوه، تبعید را انتخاب کردم. جمهوری اسلامی در شهریور ۱۳۹۶ گذرنامه ام را ضبط کرد، بنابراین مجبور شدم مخفیانه ایران را ترک کنم.

با آنکه به شدت به حکم ناعادلانه‌ اخیر که مرا مجبور به تبعید کرد اعتراض دارم، اما دستگاه قضایی جمهوری اسلامی آنقدر احکام ظالمانه و عجیبی صادر کرده است که خودم را در جایگاهی نمی‌بینم که از حکمی که برایم صادر شده شکایت کنم. احکام اعدام در حالی اجرا می‌شود که جمهوری اسلامی جان معترضان و فعالان حقوق مدنی را هدف قرار داده است. باورش سخت است، اما همین الان که دارم این مطلب را می‌نویسم، توماج صالحی، خواننده رپ جوان در زندان به سر می‌برد و به اعدام محکوم شده است.

 دامنه و شدت سرکوب به حدی از وحشیگری رسیده است که مردم هر روز منتظر خبر جنایت فجیع دیگری از حکومت هستند. ماشین جنایت جمهوری اسلامی به طور مستمر و سیستماتیک حقوق بشر را نقض می‌کند.

قبل از آنکه سرویس‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی از ساخت فیلمم مطلع شوند، تعدادی از بازیگرانش موفق به خروج از ایران شدند. با این حال بسیاری از بازیگران و عوامل فیلم هنوز در ایران هستند و سیستم اطلاعاتی به آنها فشار می‌آورند. آنها زیر بازجویی‌های طولانی قرار گرفته‌اند. خانواده برخی از آنها احضار و تهدید شدند. بخاطر شرکت آنها در این فیلم، پرونده‌های قضایی برای آنها تشکیل و ممنوع الخروج شدند.

به دفتر فیلمبردار فیلم یورش بردند و تمام وسایل کارش را بردند. آنها همچنین از سفر صدابردار فیلم به کانادا جلوگیری کردند. در بازجویی‌ها از عوامل فیلم، نیروهای اطلاعاتی از آنها خواستند که برای خروج فیلم از جشنواره کن به من فشار بیاورند. آنها در تلاش بودند تا گروه فیلمبرداری را متقاعد کنند تا بگویند از داستان فیلم آگاه نیستند و برای مشارکت در پروژه تحت نفوذ قرار گرفتند.

به‌رغم محدودیت‌های زیادی که من و همکاران و دوستانم در روند ساخت فیلم با آن مواجه بودیم، سعی کردم به روایتی سینمایی برسم که از روایت حاکم ناشی از سانسور در جمهوری اسلامی دور و به واقعیتش نزدیک‌تر باشد. شک ندارم که محدود کردن و سرکوب آزادی بیان حتی اگر محرکی برای خلاقیت شود قابل توجیه نیست، اما وقتی راهی نیست، باید راهی ساخت.

جامعه سینمایی دنیا باید نسبت به تامین حمایت مؤثر از سازندگان این گونه فیلم‌ها مطمئن شود. از آزادی بیان باید با صدای بلند و واضح دفاع شود. افرادی که شجاعانه و فداکارانه با سانسور به جای حمایت از آن مقابله می کنند، باید با حمایت سازمان‌های بین‌المللی فیلم از اهمیت اقدام خود اطمینان پیدا کنند. همانطور که از تجربه شخصی خودم می‌دانم، این می‌تواند کمک گرانقدری به ادامه کار ارزشمند آنها باشد.

افراد زیادی در ساخت این فیلم کمک کردند. فکر و ذهن من با همه آنهاست و نسبت به امنیت و سلامتی آنها هراسانم.