ماده‌ها بدون نرها؛ حلزون‌های ماده نوزادان ماده می‌زايند

توليد مثل در طبيعت برای ادامه نسل گونه‌ها انجام می‌شود و بطور عمومی به دو روش صورت می‌گيرد؛ توليد مثل دو جنسی و توليد مثل تک جنسی.

يک مطالعه جديد نشان داده است که تولید مثل تک جنسی توسط حلزون‌های ماده منافع بيشتری نسبت به توليد مثل دو جنسی از طريق آميزش حلزون‌های نر و ماده دارد.

پژوهشگران دانشگاه آيووا در گزارش خود که در نشريه بوم‌شناسی و تکامل منتشر کرده‌اند استدلال می‌کنند که اگرچه آميزش دو جنسی می‌تواند تنوع ژنتيکی بيشتری به بار بیاورد و موجودات زنده مقاوم‌تری در مقابل تغييرات محيطی توليد کند اما اگر ملاک توليد مثل در افزايش تعداد يک گونه باشد توليد مثل تک جنسی نتايج بهتری برای گونه‌ها دربرخواهد داشت. مطالعه تازه بر روی گونه‌ای از حلزون‌ها که به فراوانی در نيوزيلند يافت می‌شوند انجام شده است.

حلزون آب شيرين يا حلزون گِلی نيوزيلند که با نام علمی Potamopyrgus antipodarum شناخته می‌شود به دليل سرعت تکثير در طبيعت در گروه جانوران مهاجم طبقه بندی شده است. اين گونه از حلزون نه تنها جانور بومی نيوزیلند محسوب می‌شود بلکه وجود آن در سال 1987 در ايالت آيداهو در امريکا و در سال 2001 در اونتاريوی کانادا نيز گزارش شد و جمعيت آن در هر دو ايالت نيز بسرعت گسترش يافت.

نحوه توليد مثل حلزون آب شيرين نيوزيلندی به دو شيوه جنسی (آميزش نر و ماده) و غير جنسی (نوزايی ماده‌ها) انجام می‌شود. در روش غير جنسی حلزون‌های ماده نوزاد را با تکثير سلولی در درون بدن

خود تولید و پرورش می‌دهند. استفاده از روش غير جنسی در اين گونه باعث شده تعداد حلزون‌های نر در جمعيت حلزون آب شيرین نيوزيلندی تنها به 5 درصد برسد. پژوهشگران دانشگاه آيووا می‌گویند مطالعه آن‌ها نشان داده است سرعت رشد نوزادانی که به روش غير جنسی توليد می‌شود 30 درصد بيشتر از آن‌هايی‌ست که به شیوه آميزش جنسی توليد شده‌اند.

سرعت رشد و بلوغ حلزون‌های حاصل از توليد مثل غير جنسی در مقايسه با انسان‌ها شبيه به اين خواهد بود که دختری که با روش غير جنسی بدنيا آمده در سن 13 سالگی قادر به توليد مثل است، در حالی که دختری که با روش آميزش جنسی بدنيا آمده تنها در سن 18 سالگی به توانايی توليد مثلی دست پیدا می‌کند. پژوهشگران می‌گويند سرعت رشد و بلوغ حلزون‌ها در روش غير جنسی چنان کارآمد است که توليد مثل جنسی را بعنوان يک روش بدون مصرف به کناری رانده است.

يکی از نکات قابل توجهی که پژوهشگران در گزارش خود به آن اشاره کرده‌اند موضوع جنسيت نوزادان حلزون آب شیرين است. در روش توليد مثل جنسی نوزادان نر و ماده توليد می‌شوند ولی در روش توليد مثل غيرجنسی حلزون‌های ماده فقط نوزاد ماده توليد می‌کنند. همين تفاوت در توليد ناهمگون نوزادان نر و ماده باعث شده تا جمعيت حلزون‌های نر به کمترين مقدار خود کاهش پیدا کند.  

مطالعه جديد به اين سوال پاسخ می‌دهد که اگر توليد مثل غيرجنسی از سرعت بيشتری برخوردار است و جمعيت گونه‌ای را افزايش می‌دهد بنابراين ضرورت تکاملی حفظ توليد مثل جنسی در اين حلزون چه بوده؟ گزارش می‌گويد حلزون‌های ماده که بطور غيرجنسی توليد مثل می‌کنند در درون روده خود يک کرم انگلی از گونه Microphallus دارند. وجود این انگل باعث کاهش توانايی زيستی حلزون‌های ماده حاصل از توليد مثل غيرجنسی می‌شود.

در مقابل، حلزون‌های ماده حاصل از تولید مثل جنسی نه تنها فاقد اين کرم انگلی هستند بلکه به دلیل تنوع ژنتيکی حاصل از آميزش با کرم‌های نر از قدرت تطابقی بيشتری نسبت به تغييرات زيستمحيطی برخوردارند.