شراب همراه ناهار و شام حرام است، دیدار صبحانه مبتذل است

قرار است که اواسط نوامبر حسن روحانی، رییس جمهوری اسلامی برای دیدار و گفت‌و‌گو با فرانسوا اولاند، همتای فرانسوی‌اش به پاریس سفر کند. از او دعوت شده بود که در کاخ الیزه در ضیافت ناهار شرکت کند، اما ضیافت الیزه به هم خورد. به خاطر چی؟ به خاطر شراب.

ناهار نه، صبحانه هم مبتذل است

اولین بار خبرنگاران کنجکاو شبکه تلویزیونی «ار ت ال» فرانسه با استفاده از منابع خبری که در کاخ الیزه در اختیار داشتند گزارش دادند که پیش از سفر روحانی به فرانسه و ملاقات او با فرانسوا اولاند یک بگو و مگوی خفیف دیپلماتیک بین تهران و الیزه درگرفته است. قرار بود امانوئل ماکرون، وزیر اقتصاد فرانسه همراه با مدیران چند شرکت بزرگ بین‌اللملی در ضیافت ناهار الیزه با حسن روحانی شرکت کنند. اما به خاطر دعوا بر سر شراب این ضیافت به هم خورد. «ار ت ال» گزارش می‌دهد که ظاهراً محافل اقتصادی فرانسه از این مسأله اظهار تأسف کرده‌اند و گفته‌اند که ایران یک فرصت خوب را از دست داد.

تهران تأکید کرده بود که سر سفره الیزه نمی‌بایست از شراب و دیگر مشروبات الکلی نشانی باشد. اما الیزه نپذیرفته بود و گفته بود سنتی دارد در پذیرایی از مهمانان خارجی و نمی‌تواند از آن آیین و سنت عدول کند. الیزه ضیافت ناهار را به هم زده بود و پیشنهاد داده بود که اولاند و روحانی برای صرف صبحانه یکدیگر را ملاقات کنند اما تهران پاسخ داده بود که ملاقات برای صرف صبحانه پیشنهادی‌ست «زیاد از حد مبتذل».

به این ترتیب نه از صبحانه خبری‌ست و نه از ناهار. قرار شده اولاند و روحانی به مدت دو ساعت در الیزه با هم دیدار و گفت‌و گو کنند. طبعاً امانوئل ماکرون، وزیر اقتصاد فرانسه و مدیران اکور، توتال و اورنج هم در نشست الیزه حضور دارند.

نخستین بار این خبر را خبرگزاری تسنیم به طور مختصر و فشرده‌تری بازتاب داد و از پیشنهاد صبحانه و پاسخ الیزه هم سخنی در میان نیاورد. همین خبر تعدیل شده، ساعتی بعد در رسانه‌های زنجیره‌ای دست به دست شد.

راه‌های احترام به یکدیگر

در فرانسه اما این موضوع به  بحث هایی در شبکه‌های اجتماعی و در بین مردم دامن زد. دامنه‌های این بحث ها البته در این دو روز فروکش کرده اما مبنای آن سیادت از شیوه زندگی‌ست. فرانسوی‌ها می‌گویند چرا باید الیزه تن به خواسته دولت ایران بدهد و رییس جمهوری فرانسه برخلاف سنت و «عرف جمهوری» از شراب بر سر سفره‌ صرف‌نظر کند؟

این اولین بار نیست که در روابط بین کشورها شیوه زندگی اسلامی و سکولار با هم تصادم دارد. نحوه پوشش ماریچی اسخارکه، دیپلمات هلندی که همراه با یک هیأت اروپایی به تهران سفر کرده بود و با حجاب اما با پوشش نامتعارفی به دیدار علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی رفت جنجال‌ساز و دردسرآفرین شد.

اسخارکه در گفت‌و‌گویی گفته بود: «راه‌های زیادی برای نشان دادن احترام وجود دارد. تصور کنید چگونه بود اگر من تصور می‌کردم مردهای ایرانی از روی بی‌احترامی با من دست نمی‌دهند. کاش ما آزادی‌های بیشتری داشتیم که در هر جای دنیا بنا بر سنت‌های خود رفتار می‌کردیم.»

سنت فرانسوی این است که سر میز غذا شراب باشد. چرا باید رییس جمهوری اسلامی پافشاری کند که الیزه از این سنت عدول کند؟

حالا دست!

این اولین بار نیست که چنین مشکلاتی راه گفت‌و‌گو را ناهموار کرده. حتی در زندگی روزانه ما هم خودخواهی و خودبینی و تعصب گروهی از مسلمانان مشکلاتی را به وجود می‌آورد. یک مثال بیاورم:

یک انجمن ایرانی در فرانسه سخنرانی‌ای با حضور گروهی از فعالان سیاسی و کنشگران مدنی سکولار و ملی – مذهبی ترتیب داده بود. من به عنوان شنونده در این برنامه شرکت کرده بودم. بعد از پایان برنامه قرار شد که بنا به عادت و برای آشنایی بیشتر با هم به اتفاق به یک رستوران برویم. سکولارها بر سر یک میز نشستند. ملی – مذهبی‌ها بر سر میز دیگری.

سکولارها غذایشان را سفارش داده بودند که سر میز ملی – مذهبی‌ها با گارسون بحث درگرفت. آن‌ها می‌گفتند به شرطی غذا سفارش می‌دهند که سکولارها دست از مشروبخواری بردارند. صاحب رستوران سر رسید و همه آن‌ها را بیرون کرد. گفته بود: در اینجا هر کس هر چی دوست دارد سفارش می‌دهد. به شما هم غذا نمی‌دهم. بروید جای دیگری.

بعدش هم یک آهنگ شش و هشت گذاشت و خنده‌کنان با صدای بلند به همه ما گفت: انقلاب فرهنگی! دست بزنید و برقصید.

تا قبل از انقلاب، فرهنگ ایرانی که مبتنی است بر احترام به بزرگ‌ترها و سالخوردگان چنین ایجاب می‌کرد که اگر در ضیافتی یک شخص مؤمن و معتقد حضور داشت، همه به احترام او از خوردن مشروب امتناع می‌کردند. او هم متوجه می‌شد و معمولاً زودتر از موقع ضیافت را ترک می‌کرد که مزاحم دیگران نباشد.

اما الان شیوه و سبک زندگی ظاهراً  به بهانه‌ای برای زورآزمایی تبدیل شده. پیام تهران به الیزه را می‌توان چنین تعبیر کرد: ما خریداریم و پول داریم پس باید به خواست ما تن بدهید.

الیزه هم پاسخ داده است: ما جنس و فن‌آوری و امکانات داریم. حاضر هم نیستیم از عرف و سنت‌های خودمان عدول کنیم.

حسن روحانی ۱۷ نوامبر به فرانسه سفر می‌کند.

درباره همین موضوع:

شامپاین اسلامی هم به بازار آمد: به سلامتی آقای ظریف